«Και ενθυμήθηκα πως είμαι γυναίκα…» Θεατρική παράσταση βασισμένη στην αυτοβιογραφία της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου

«…Επεθύμησα από καρδίας να ήθελεν ημπορώ να ζωστώ άρματα, επεθύμησα από καρδίας να ήθελε ημπορώ να τρέξω διά να δώσω βοήθειαν εις ανθρώπους, όπου δι’ άλλο –καθώς εφαίνετο– δεν επολεμούσαν, παρά διά θρησκείαν και διά πατρίδα, και διά εκείνην την ποθητήν ελευθερίαν, η οποία, καλώς μεταχειριζομένη, συνηθά να προξενεί την αθανασίαν, την δόξαν, την ευτυχίαν των λαών. Επεθύμησα, είπα, από καρδίας, αλλά εκοίταξα τους τοίχους του σπιτιού, όπου με εκρατούσαν κλεισμένην, εκοίταξα τα μακρά φορέματα της γυναικείας σκλαβίας και ενθυμήθηκα πως είμαι γυναίκα…»

απόσπασμα από την αυτοβιογραφία της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου

Με αφορμή τα λόγια της Ζακυνθινής λόγιας Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου (1801-1832), μια σημαντική ιστορική μαρτυρία και συγχρόνως το πρώτο αξιόλογο δείγμα γυναικείας γραφής στη νεοελληνική γραμματεία που πρωτοεκδόθηκε το 1881, η Μαρία Κατσιώνη σκηνοθετεί την παράσταση «και ενθυμήθηκα πως είμαι γυναίκα», βασισμένη στην αυτοβιογραφίας της αλλά και σε ολόκληρη ανθρωπολογική έρευνα που έγινε στους απογόνους της Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου.

Η παράσταση αναδεικνύει τον αγώνα της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου για τη γνώση, τη μάθηση και την επικοινωνία. Το δράμα της δεν προέρχεται μόνο από τος περιορισμούς της φυσικής οντότητας, του σώματος αλλά προέρχεται από την φυλάκιση του πνεύματος. Της απαγορεύεται η επικοινωνία με τον έξω κόσμο και βρίσκει διέξοδο στην γραφή. Ποθούσε τα έργα της να τα βγάλει προς τα έξω ήταν όμως αδύνατον να περάσουν την οικογενειακή φυλακή. Λαχταρούσε να διαβαστούν τα έργα της και να επικοινωνήσει μέσω αυτών. Λαχταρούσε να δει τα έργα της τυπωμένα, όμως το όνειρό της δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Στα κείμενα της απηχούν οι ιδέες του διαφωτισμού με έμφαση στην αξία της παιδείας στην βελτίωση των ανθρώπων και των κοινωνιών.

Πέθανε στα 31 της χρόνια.

Στα 1881 ο γιος της ποιητής Ελισαβέτιος Μαρτινέγκος δημοσίευσε την αυτοβιογραφία της.

Στη θεατρική παράσταση τρεις ηθοποιοί υιοθετούν την πολυδιάστατη προσωπικότητα της, αναδεικνύοντας τις διάφορες πτυχές και τις εσωτερικές της συγκρούσεις. Κάθε ηθοποιός αναλαμβάνει ένα μοναδικό κομμάτι της ψυχής της, επιβεβαιώνοντας την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο δε αφηγητής παίζει τον ρόλο του συγγραφέα και αποτελεί και αυτός μέρος της ίδιας ιστορίας, πυκνώνοντας με αυτόν τον τρόπο την αίσθηση της συνύπαρξης μεταξύ του θεατή και της παράστασης.

Η παράσταση αποδίδει φόρο τιμής σ’ αυτήν την λησμονημένη γυναίκα που δεν αποτιμήθηκε όπως της έπρεπε και ας λογίζεται σήμερα η πρώτη πεζογράφος της Νεοελληνικής γραμματείας.

Η παράσταση συνοδεύεται από την παρουσία ζωντανής μουσικής τρομπέτας και σαξόφωνου.

Κατά τη διάρκεια της παράστασης ακούγονται αποσπάσματα από τη μουσική με τίτλο «Moments with you», της διεθνούς φήμης συνθέτριας νεοκλασικής μουσικής, Μαρίας Κοτρότσου (Maria Kotrotsou) καθώς και του Βασίλη Τσαντίλα συνθέτη και καθηγητή μουσικής.

H παράσταση έκανε πρεμιέρα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στα πλαίσια της ομώνυμης έκθεσης που παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία από 5 – 18 Μαρτίου 2024 με τη συμμετοχή 59 σύγχρονων εικαστικών.

Η παράσταση έχει αναμορφωθεί και στις 24 Μαΐου ώρα 19:30 έχει επιλεγεί να συμμετέχει στο Wannabe Theatre Festival που διοργανώνει η Θεατρική Ομάδα Repente-Arts στο Γυάλινο Μουσικό θέατρο και έχει διαγωνιστικό χαρακτήρα.