Πολιτισμός και Μουσική Παιδεία.
Ο πολιτισμός και η μουσική παιδεία είναι έννοιες σχεδόν ταυτόσημες. Αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού που έχει να επιδείξει μια χώρα είναι η μουσική που παράγει. Η μουσική αποτελεί κομμάτι της ιστορίας. Δείχνει την ιστορική εξέλιξη ενός τόπου.
Άρα αν θέλουμε να συνεχίσουμε να παράγουμε πολιτισμό πρέπει να συνεχίσουμε να παράγουμε μουσικη. Και αν θέλουμε να διδάξουμε πολιτισμό πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας μουσική.
Στη συνέχεια θα γίνω πιο αναλυτική και σε άλλες πτυχές της μουσικής παιδείας σε σχέση με τη διάδοση του πολιτισμού.
Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;
Σαφώς και η μουσική ενώνει τους λαους και τους πολιτισμούς. Ζώντας σε μια κοινωνία είτε μικρότερη, είτε τόσο ευρεία όσο η παγκοσμιοποιημενη, ερχόμαστε σε συναναστροφή με ανθρώπους άλλοτε κοντά μας και άλλοτε μακριά μας σε χαρακτήρα, κουλτούρα, παιδεία, βιώματα και πολλά ακόμη πρέπει να μπορούμε να πετύχουμε μια αρμονική συμβίωση.
Για να επιτευχθεί αυτό υπάρχουν διάφοροι τρόποι. Ένας από αυτούς είναι η επικοινωνία μέσω μουσικής. Όταν γνωρίζονται δύο ανθρώποι από τις πρώτες ερωτήσεις που κάνουν είναι αυτή του τι μουσική ακούν. Δίνουμε επίσης ραντεβού σε μέρη που θα ακούσουμε μουσική που αρέσει σε όλα τα μέλη της παρέας.
Γνωρίζουμε άλλους λαούς και τους αναγνωρίζουμε με βάση τη μουσική που ακούν, τη μουσική που χορεύουν. Αγαπάμε τη διαφορετικότητα και διευρύνουμε γνώσεις και πνεύμα μέσα από τις μουσικές που ακούν οι γύρω μας.
Μπερδεύουμε τις μουσικές και φτιάχνουμε αριστουργήματα. Μέσα από αυτό και πολλά ακόμη γινόμαστε πολίτες μιας όσο πιο υγιούς καθημερινότητας μπορεί να πετύχει ο καθένας. Και θα κλείσω αυτή την ερώτηση με τον αγαπημένο μου στίχο του Γ. Ρίτσου από το έργο του “Καπνισμένο Τσουκάλι”: “Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε, για να ξεχωρίσουμε αδερφέ μου από τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε, για να σμιξουμε τον κόσμο”!
Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί;
Είμαι τραγουδιστρια οπερας και καθηγήτρια κλασικού και σύγχρονου τραγουδιού. Εντάξει, υπάρχει στο βιογραφικό μου και ένα πτυχίο Νομικής, μέσα σε ένα ντουλάπι όμως. Η ιδιότητα μου δε θα μπορούσε να με αφήνει να θαυμάζω κανέναν άλλον πιο πολύ πέρα από τη Μαρία Κάλλας. Μας κατηγορούν στο εξωτερικό εμάς τους Έλληνες οτι την έχουμε θεοποιήσει.
Δεν έχουν άδικο, αλλά έχουμε και μεις δίκιο. Πώς να μην δώσεις θεϊκή υπόσταση σε μια γυναίκα που έδωσε θεϊκή υπόσταση σε ένα θείο είδος μουσικής; Δεν τη θαυμάζω γιατί ήταν Ελληνίδα. Από οποία γωνία του κόσμου και να ήταν θα θαύμαζα αυτή της τη μοναδικότητα. Έδωσε ψυχή σε κάθε ρόλο.
Ταυτίστηκε με τον κάθε ρόλο, ερωτεύτηκε τον κάθε ρόλο και πάνω όλα ερωτεύτηκε θανάσιμα της τέχνη της. Και αυτή της την ασβηστη φλόγα νιώθω να έχω και γω στην ψυχή μου. Τόσο που την έχω προστάτη και οδηγό, όσο και είναι εκείνη, πάντα η αιτία να δω την όποια αδυναμία μου και να γειωθω όταν τα φτερά της νιότης με θέλουν πιο τολμηρή από ότι πρέπει ή η αφορμή να με επιβράβευσω εκείνες τις φορές που μπορεί να υπάρχει λόγος.
“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί.”
Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση;
Η μουσική είναι μια και οι μουσικοί είμαστε πολλοί. Δικαιολογημένα. Φανταστείτε μια βασίλισσα σε ένα παλάτι χωρίς κανέναν αυλικο, χωρίς καμία τροφό, χωρίς κανέναν στα πόδια της. Είναι βασίλισσα αυτή; Δεν είναι. Χάνει από την αίγλη της. Αυτό είμαστε εμείς οι μουσικοί. Υπηρέτες, δούλοι ακόμη, ας μου επιτραπεί η έκφραση, αυτής της θείας τέχνης. Η μουσική είναι ανάγκη, είναι φωτιά, πάθος.
Και ο μουσικός είναι ο εκτελεστής αυτών. Για μια τόσο μεγάλη δύναμη, χρειάζονται πολλοί εκτελεστές. Ταυρομάχοι μπρος στον ταυρο… Μονομάχοι μπρος στο λιοντάρι. Λουλούδια σε ένα δάσος.
Πόσα ακόμη θα μπορούσα να βρω, για να περιγράψω αυτή τη φράση! Είμαι περήφανη που ανήκω στη σφαίρα εκείνων των μουσικών με σεβασμό στην τέχνη μου. Δε θέλω να μιλήσω για την άλλη ομάδα καλλιτεχνών. Προτιμώ να κρατήσω το επίπεδο αυτής της συνέντευξης αθεράπευτα ρομαντικό και αγνό, όπως ακριβώς εγώ βλέπω τη μουσική μου.
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;
Θα μιλήσω ξεκινώντας από παλιά. Δε θα πάω ακομη πιο πίσω, ενώ μπορώ, καθώς υπάρχουν οι μαρτυρίες, αλλά θα πω το εξής. Το πιο επιτυχημένο σχολείο από την αρχαιότητα ως και σήμερα ξέρετε, βέβαια, ποιο λέγεται ότι είναι. Η Ακαδημία του Πλάτωνα. Εκεί μέσα τα παιδιά μάθαιναν Γλώσσα, Μαθηματικά, Γυμναστική και Μουσική σαν τα τέσσερα βασικότερα μαθήματα και μετά ήταν όλα τα υπόλοιπα.
Τι βλέπουμε λοιπόν; Ότι η Μουσική ήταν για όλους. Ήταν μαθημα που θα μεταμορφωνε το παιδί, από μαθητή σε ενάρετο πολίτη. Η μουσική δεν διδάσκει το να τραγουδάς σωστά ή να παίζεις σωστά ένα όργανο ή να γράφεις όμορφα τραγούδια και σωστούς κανόνες. Ίσως αυτό είναι αυτό που αφορά τους λίγους. Αυτό που θα πετύχουν οι λίγοι. Αυτό που αφορά όλους, όμως, είναι ότι η μουσική διδάσκει λογική. Με βάση κάποιους κανόνες σε βάζει να σκέφτεσαι και να φτάνεις σε συμπεράσματα.
Να βρίσκεις λύσεις. Η μουσική διδάσκει πειθαρχία. Το μοτίβο του κάποιος να δίνει εντολές και κάποιος να υπακούει υπάρχει στη ζωή όλων μας σε διάφορες μορφές. Η μουσική από μικρό σε κάνει να σέβεσαι και την ίδια σαν ιέρεια των τεχνών, αλλά και αυτών που τη διδάσκει. Σε κάνει να αναζητάς.
Να έχεις φαντασία και έμπνευση και θέληση να μάθεις κι άλλα, να ανακαλύψεις κι άλλα. Σε φέρνει σε επικοινωνία, σε ανταλλαγή απόψεων, σε κοινωνικοποιει. Σου δίνει ευαισθησίες, σε ταξιδεύει, σε συγκινεί και αν είναι να είσαι και καλός σε παθιαζει και δίνει νόημα στη ζωή σου. Αν θέλουμε να έχουμε ολοκληρωμένα παιδιά πρέπει να τους χαρίσουμε μουσική παιδεία. Δεν είναι πολυτέλεια είναι ανάγκη.!
Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;
Δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να καταλάβουμε τα ταλαντούχα παιδιά. Αρκεί να τα παρατηρήσουμε. Τραγουδούν, έχουν ρυθμό, ζητάνε να μάθουν μουσική, θυμούνται εύκολα μελωδίες, φτιάχνουν δικές τους, αγαπούν τη μουσική στο σχολείο, πειραματίζονται.
Θα μιλήσω πρώτα για τον εαυτό μου. Εγώ ήμουν ένα παιδάκι που από τότε που μίλησε τραγούδησε. Ζητούσα την προσοχή όταν τραγουδούσα, μάθαινα πολύ εύκολα, μιμουμουν καλλιτέχνες και πολλά ακόμη. Γενικά τραγουδούσα όλη την ώρα. Σε χαρες και λύπες,σε παιχνίδια και μοναξιες. Τώρα ως προς τη διδακτική μου εμπειρία. Τα παιδιά δεν πρέπει να τα πιέζουμε.
Πρέπει να τους δείχνουμε ότι ο δρόμος για να πάνε στο ωδείο είναι ανοιχτός και αυτά να διαλέξουν αν θα περάσουν ή αν θα πάνε από άλλο σταυροδρόμι. Έχω δει παιδιά ταλαντούχα να φεύγουν, γιατί δεχονταν πίεση και παιδιά χωρίς ταλέντο να μένουν και να γίνονται καλύτερα.
Δε φτανει να αναγνωρίσει μόνο ταλέντο ο γονιός, αλλά να δώσει και τη σωστή ώθηση ώστε το ταλέντο να γίνει μεράκι. Δε θα γίνουν όλα τα ταλαντούχα παιδιά μεγάλοι μουσικοί, αλλά μπορούν να πλασουν μια αγνοτερη ψυχή μέσα από τη μουσική και να μάθουν να διεκδικούν τις επιθυμίες και τα ταλαντα τους.
Διδάσκεται σήμερα η Μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;
Αν διδάσκεται η Μουσική Παράδοση, ε; Μεγάλο θέμα. Δεν πρέπει να δούμε τη μουσική σαν τεχνοκρατικη μόνο μόρφωση, αλλά και σαν ανθρωπιστική εκπαίδευση.
Εγώ θα πω ότι όλα εξαρτώνται απο το δάσκαλο. Ο καλός δάσκαλος προσφέρει και τις απαραίτητες γνώσεις και την φλόγα της αναζήτησης και της ανάγκης να φτάσεις το τέλειο. Επίσης ο καλός δάσκαλος διδάσκει όλα τα στάδια της μουσικής από την εποχή που έχουμε γνώση ως και σήμερα.
Ο τρόπος που θα τα διδάξει θα κάνει τη διαφορά στο αν ο μαθητής θα θυμάται και θα συγκρίνει ή αφότου δώσει εξετάσεις θα διαγράψει όλες αυτές τις πληροφορίες από το μυαλό του. Πάντων η εξέλιξη των πραγμάτων δείχνει ότι η μουσική συνέχεια διδάσκεται για αυτό και είναι ένα είδος τέχνης που δε μένει στάσιμο.
Και… Θα πάρω έναυσμα από τη λέξη παράδοση και θα μιλήσω λίγο και για την παραδοσιακή μουσική που καμιά φορά εμείς της κλασικής δεν την αγγίζουμε και πολύ ή δεν της δίνουμε την πρέπουσα σημασία. Αν στην ελλαδικη κοινότητα δεν αναπτύσσαμε την παραδοσιακή μουσική στους χαλεπους καιρούς που ζήσαμε, ίσως σήμερα δεν είχαμε καν να μιλάμε για μουσική… Οπότε κάθε είδος είναι σπουδαίο και κάθε είδος πρέπει να το διδασκόμαστε μεσα από την ιστορική αναδρομή.
Θεωρώ ότι γίνεται, αλλά ίσως θα έπρεπε να αρχίσει να γίνεται με τρόπους που θα έχουν περισσότερο ενδιαφέρον, όπως οι εργασίες και η έρευνα των μαθητών και όχι μέσα από στείρα παπαγαλια.
Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;
Υπάρχουν εξαιρετικοί Έλληνες καλλιτέχνες σε κάθε είδος μουσικής. Άνθρωποι που είτε διαπρεπουν στο εξωτερικό και οι πιο τολμηροί, επιτρέψτε μου την έκφραση, που θέλουν να προσφέρουν πολιτισμό στην Ελλάδα μας και μένουν εδώ και δραστηριοποιούνται καλλιτεχνικά εδώ σε πολύ δύσκολες εποχές για τη χώρα μας, όπως όλοι γνωρίζουμε.
Η μουσική συνεχίζει να έχει φανατικούς οπαδούς και φανατικούς “υπηρέτες”! Νέες γενιές καλλιτεχνών εμφανίζονται συνεχώς και είναι εξαιρετικοί. Για την όπερα ειδικά που μπορώ να μιλήσω, έξω έχουμε τη φήμη των πολύ ευαίσθητων ερμηνευτών , που δίνουμε την ψυχή μας ερμηνεύοντας. Εγώ προσωπικά θαυμάζω τη γενιά μου αυτή την πριν από μένα.
Μπορεί για μας να ήταν κάποια πράγματα πιο εύκολα, αλλά το ότι διαλέξαμε τη μουσική μέσα σε ένα τεχνοκρατικο πλαίσιο διαπαιδαγωγησης και γίναμε και καλοί σε αυτό μας κάνει από μόνο του άξιους συγχαρητηρίων.
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;
Επόμενα σχέδια; Να έχω υγεία για να μπορέσω να συνεχίσω να τραγουδάω. Να συνεχίζω να έχω ρόλους, όχι μόνο εντός, αλλά και εκτός Ελλάδας. Ανήκω στη σφαίρα αυτών που θέλω να δουλέψω στη χώρα μου, αλλά θέλω και να δουλέψω για τη χώρα μου, δείχνοντας ότι αυτή η γη της πέτρας, της ελιάς, της θάλασσας και του ήλιου παράγει πολιτισμό.
Ποιος δε θέλει να παίξει σε μεγάλα θέατρα; Ναι, θα το ήθελα και γω. Όμως έχω τόση ανάγκη να τραγουδήσω που μου αρκούν και χειροκροτήματα από δέκα χέρια. Επίσης, πέρα από τις σκηνές, τις όπερες, τα παλαμάκια, θα ήθελα και τους μαθητές μου.
Καθηγήτρια τριών ωδειων πια, το ένα στην Αθήνα και τα άλλα δύο στην επαρχία(στα Τρίκαλα από όπου κατάγομαι και στο Μουζακι) είμαι πολύ περήφανη που μοιράζομαι την αγάπη μου και τον έρωτα μου για τη μουσική με τους μαθητές μου και που παράγω ίσως και γω μια νέα γενιά μουσικών.
Υπάρχουν παραστάσεις μου στα σκαριά, αλλά ακόμη δεν δύναμαι να ανακοινώσω τίποτα. Εύχομαι σε μια μελλοντική μας επικοινωνία να έχω τη δυνατότητα να μοιραστώ την επόμενη δουλειά μου μαζί σας.
Βιογραφικό.
ΓENNHMENH ΣTA TPIKAΛA ΘEΣΣAΛIAΣ TO 1992. ΛYPIKH ΣΠINTO ΣOΠPANO ME EYKOΛIA ΣTIΣ KOΛOPATOYPEΣ. ΠHPE TA ΠPΩTA THΣ MAΘHMATA MOYΣIKHΣ ΣE HΛIKIA 7 ETΩN( ΘEΩPHTIKA KAI ΠIANO), OΠOY KAI OΛOKΛHPΩΣE TIΣ YΠOXPEΩTIKEΣ ΣΠOYΔEΣ THΣ. ΞEKINHΣE MAΘHMATA MONΩΔIAΣ ME ΠPΩTEΣ KAΘHΓHTPIEΣ TIΣ Δ. ΔHMTΣA KAI N. ΠAΠAΣTAΘH, ENΩ ΣYNEXIΣE KAI ΠHPE ΔIΠΛΩMA MONΩΔIAΣ ME APIΣTA 10 KAI ΔIAKPIΣH ME THN KAΘHΓHTPIA PIΨIME NTANIEΛIAN ΣTO ΘPAKIKO ΩΔEIO KOMOTHNHΣ TO 2016! ΣYNEXIΣE MAΘHMATA TEΛEIΠOIHΣHΣ TEXNIKHΣ KAI EKΦPAΣTIKΩN MEΣΩN ME THN KYPIA BAPBAPA TΣAMΠAΛH, ΔIAΣHMH EΛΛHNIΔA YΨIΦΩNO. EXEI ΠAPAKOΛOYΘHΣEI ΣEMINAPIA ME TOYΣ Δ. KABPAKO, A. XPIΣTOΦEΛΛH, Δ. THΛIAKO, Δ. EYAΓΓEΛATOΣ, X. ΓKΛABOΠOYΛOY, D. Coleman, Teru Yoshihara, Inga Balabanova, Eleni Calenos( EINAI coach THΣ TON TEΛEYTAIO XPONO).
ΠPAΓMATOΠOIHΣE ΠΛHΘΩPA ΣYNAYΛIΩN KAI ATOMIKΩN PEΣITAΛ ME BAΣIKOTEPA : AΦIEPΩMA ΣTA 40 XPONIA AΠO TO ΘANATO THΣ MAPIAΣ KAΛΛAΣ ΣE TPIKAΛA KAI KAΛAMΠAKA TO 2017, ΣYNAYΛIA EΠETEIAKH ME MAEΣTPOYΣ TOYΣ X. KTIΣTAKH KAI Δ. KTIΣTAKH TO 2018 ΣTA TPIKAΛA, ΣYMMETOXH ΣE ΣYNAYΛIA TOY BIOΛONIΣTA Γ. ΔEMEPTZH TO 2017, ΠPΩTH ΠANEΛΛHNIA EKTEΛEΣH ΣTA EPΓA Magnificat RV610 TOY A. Vivaldi, Actus Tragicus TOY J. S. Bach, Salve Regina TOY A. Caldara, ΣYMMETOXH ΣE ΦEΣTIBAΛ TOY APXAIOY ΘEATPOY MAPΩNEIAΣ, Barbarina ΣTOYΣ ΓAMOYΣ TOY Figaro TOY W. A. Mozart, Second Woman ΣTO EPΓO ΔIΔΩ KAI AINEIAΣ TOY H. Purcell, Pamina ΣTON MAΓIKO AYΛO TOY W. A. Mozart. EΠONTAI KI AΛΛOI POΛOI KAI ΣYNEPΓAΣIEΣ ΠOY AKOMH ΔEN MΠOPOYN NA ANAKOINΩΘOYN.
MIΛAEI AΓΓΛIKA, ITAΛIKA, ΓEPMANIKA.
ΔIΔAΣKEI AΠO TO 2018 ΣTO ΔHMOTIKO ΩΔEIO TPIKAΛΩN KAI ΦETOΣ ΘA ΔIΔAΞEI KAI ΣTO ΔHMOTIKO ΩΔEIO MOYZAKIOY KAI ΣTH MOYΣIKH ΣXOΛH AΛIMOY “HPIΔANOΣ”.
ΠTYXIOYXOΣ NOMIKHΣ TOY ΔHMOKPITEIOY ΠANEΠIΣTHMIOY ΘPAKHΣ.
