“Άμεσα μελλοντικά σχέδιά μου, αποτελούν η εκπόνηση της διατριβής μου, οι πολλές και επιτυχημένες συναυλίες, καθώς και η μύηση όλων και περισσότερων στο χορωδιακό τραγούδι και γενικότερα στη λόγια μουσική παιδεία.”
Πώς γεννήθηκε η αγάπη σας για τη μουσική και πόσο σας βοήθησε το οικογενειακό σας περιβάλλον; Οι πρώτες μου αναμνήσεις, σε ηλικία 6 ετών, είναι, να πηγαίνω στο πιάνο του σπιτιού μου και να προσπαθώ να συνθέσω νηπιακές μελωδίες και λίγο αργότερα τον πατέρα μου να μου κάνει δώρο, το πρώτο μου βιολί και να με πηγαίνει χεράκι-χεράκι στο Κρατικό Ωδείο. Πρώτη μου δασκάλα σε αυτό το ξεκίνημα ήταν η μητέρα μου, καθηγήτρια μουσικής και μαέστρος χορωδιών. Λαμπρό παράδειγμα μίμησης, την θυμάμαι να μου κάνει ερωτήσεις θεωρίας της μουσικής… να κάνει πρόβες στις χορωδίες της και συχνά να τις διευθύνει σε διάφορες συναυλίες. Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι υπήρξε καθοριστική η συμβολή των γονέων μου, σε όλη την μουσική διαδρομή μου, ακόμη και όταν τα χρόνια πέρασαν και ήρθε η στιγμή να διευθύνω τις δικές μου χορωδίες. Τους χρωστάω πάρα πολλά και τους ευχαριστώ δημοσίως από τα βάθη της ψυχής μου.
Ποιο είναι το στοιχείο του χαρακτήρα σας, που σας κάνει να ξεχωρίζετε ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνης; Η αυτοκριτική κρίνεται απαραίτητη στον άνθρωπο, όταν αυτή αποβλέπει σε προσωπική βελτίωση. Με αυτό ως γνώμονα, θεωρώ ότι στοιχεία του χαρακτήρα μου είναι η υπομονή, η επιμονή, η δημιουργικότητα, η φαντασία, ο δυναμισμός και το ελεύθερο – δημοκρατικό πνεύμα.
Διευθύνετε τις χορωδίες του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη (παιδική, νεανική και ενηλίκων). Μιλήστε μας για τις χορωδίες και τις καλλιτεχνικές σας δράσεις. Οι χορωδίες του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη, δημιουργήθηκαν το 2000, στο πλαίσιο προσφοράς πολιτισμού του Δήμου στους δημότες του και όχι μόνο.
Χωρίζονται σε τρία αυτόνομα σύνολα, με ηλικιακό κριτήριο:
α. Παιδική χορωδία, αποτελούμενη από παιδιά ηλικίας 7 έως 15 ετών
β. Νεανική χορωδία, αποτελούμενη από νέους ηλικίας 15 έως 35 ετών
γ. Μικτή χορωδία ενηλίκων, αποτελούμενη από άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω.
Κάθε σύνολο συμμετέχει σε διάφορες εκδηλώσεις πολιτισμού, φιλανθρωπικές συναυλίες, χορωδιακά φεστιβάλ και διαγωνισμούς.
Αναφορικά θα αναφέρουμε την συμμετοχή τους σε Χριστουγεννιάτικες εορταστικές εκδηλώσεις του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη, σε τηλεόραση και ραδιόφωνο, σε διοργανώσεις φιλανθρωπικών gala σε ιδρύματα και νοσοκομεία, στο διεθνές χορωδιακό φεστιβάλ της λέσχης πολιτισμού ΟΤΕ Θες/νικης, στο φεστιβάλ παιδικών και νεανικών χορωδιών του Μεγάρου Μουσικής Θες/νικης, σε χορωδιακά φεστιβάλ σε διάφορες πόλεις και νησιά της Ελλάδας, στα σεμινάρια διεύθυνσης χορωδίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και σε διεθνείς διαγωνισμούς χορωδιών σε Αθήνα, Κέρκυρα, Καρπενήσι, Πρέβεζα, Γερμανία, Ιταλία, με υψηλές διακρίσεις.
Τέλος, κορυφαίο γεγονός αποτελεί η διοργάνωση, σε ετήσια βάση, του διεθνούς χορωδιακού φεστιβάλ του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη, με την συμμετοχή 15 και πλέον χορωδιών, από Ελλάδα και εξωτερικό.
Βυζαντινή μουσική παράδοση. Ποια χαρακτηριστικά έχει η βυζαντινή μουσική και τι αγαπάτε στη βυζαντινή τέχνη; Η Βυζαντινή μουσική αποτελεί ζώσα παράδοση. Σημαντικότατο κληροδότημα Ελληνικού πολιτισμού, με ιστορία 17 και πλέον αιώνων, αποτελεί συνέχεια της αρχαίας Ελληνικής μουσικής με προσμίξεις Αραβοπερσικών στοιχείων. Συμπορεύτηκε με την ιστορία του πολιτισμού ενός ολόκληρου έθνους, ανθίζοντας κατά την διάρκεια της μεγαλεπήβολής Βυζαντινής αυτοκρατορίας και επιζώντας σε δύσκολους καιρούς υποδούλωσης από τους Τούρκους.
Χαρακτηριστικό αυτής της μουσικής, από την στιγμή της δημιουργίας της, κατά τους πρώτους Χριστιανικούς χρόνους, αποτελεί η τελειότητα της απλότητά της, το ιδιόμορφο άκουσμα της, το Θεοφώτιστο νόημα των κειμένων της, η πολυπλοκότητα και ο πλούτος των ηχητικών της διαστημάτων, το κατανυκτικό και ταπεινό ήθος της, καθώς και η πνευματική και ψυχική μέθεξη που προσφέρει τόσο στον ερμηνευτή, όσο και στον ακροατή της.
Πολιτισμός και Μουσική Παιδεία. Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς; Η μουσική δημιουργήθηκε, ταυτόχρονα με την δημιουργία του ίδιου του ανθρώπινου είδους. Αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του, τον συντρόφευε από την γέννηση έως τον θάνατο. Αποτέλεσε και αποτελεί διεθνή γλώσσα επικοινωνίας, που δεν γνωρίζει σύνορα, κοινωνικά στρώματα, ηλικία, χρώμα, φύλο. Επειδή σκοπός της είναι η έκφραση των συναισθημάτων, η εξωτερίκευση των ψυχικών διαθέσεων και κατ’ επέκταση η καλλιέργεια του ανθρώπου, γνωρίζει την καθολική αποδοχή. Δεν είναι τυχαία άλλωστε και η διατύπωση ότι η μουσική εξημερώνει και τα ζώα. Υπέρμαχος της αρμονίας, της ψυχικής νουθεσίας, της πνευματικής ανάτασης, της συμφιλίωσης με τη φύση, γεφυρώνει λαούς και πολιτισμούς, συνθέτοντας με τα μαγικά της φίλτρα ένα μωσαϊκό παγκόσμιας ειρήνης.
“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί.” Πως θα περιγράφατε αυτή τη φράση; Η μουσική όντως είναι μία… και βρίσκεται παντού. Ο κάθε άνθρωπος την αντιλαμβάνεται και την ερμηνεύει διαφορετικά, δημιουργώντας δεκάδες διαφορετικές αποχρώσεις της. Έτσι, ανάλογα με την αντίληψη και την ερμηνεία που θέλει να δώσει ο καθένας, υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής. Όπως και αν αυτή η μουσική ονομάζεται, από τη Jazz μέχρι τη Rock, από την κλασική μέχρι την σύγχρονη, από την παραδοσιακή μέχρι την έντεχνη, κάθε είδος έχει τους εκφραστές και οπαδούς του, τους δημιουργούς και ερμηνευτές του, που με οδηγό 7 μόλις νότες, δημιουργούν τον δικό τους πολύχρωμο καμβά.
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη; Η μουσική παιδεία αποτελεί ανάγκη. Τα οφέλη της είναι πολλά και ποικίλα και γι αυτό τον λόγο, είναι απαραίτητη η εκμάθηση της από μικρή ηλικία, ξεκινώντας από το σχολείο. Δεν είναι τυχαίο ότι στην αρχαία Ελλάδα, η εκπαίδευση των παιδιών περιελάμβανε την εκμάθηση ενός τουλάχιστον μουσικού οργάνου και τραγούδι, σε καθημερινή βάση. Καλλιεργημένος άνθρωπος θεωρούνταν αυτός που είχε μουσική παιδεία και ονομαζόταν ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΑΝΗΡ.
Επιστημονικές έρευνες ετών, οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι, η ενασχόληση με την μουσική αναπτύσσει πιο σωστά τον εγκέφαλο, επιφέρει ψυχική αρμονία και φυσικά δημιουργεί ανεπτυγμένα πολιτιστικά άτομα, ικανούς και σκεπτόμενους αυριανούς πολίτες.
Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική; Οι γονείς θα πρέπει καταρχήν, να δίνουν σωστά μουσικά ερεθίσματα στα παιδιά, με κατάλληλα ακούσματα, είτε αυτά προέρχονται από ακροάσεις σε τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο, είτε από παρακολουθήσεις live συναυλιών. Μετά θα πρέπει να παρακολουθούν τις αντιδράσεις του παιδιού σε αυτά τα ερεθίσματα, δηλαδή εάν τραγουδάει κάτι από αυτά που άκουσε ή εάν ακόμη ζητήσει μόνο του, την ενασχόλησή με κάποιο μουσικό όργανο. Αυτά τα σημάδια φανερώνουν μία καλή αρχή, όσον αφορά την σχέση του παιδιού με την μουσική. Εν συνεχεία και εφόσον το παιδί θα ξεκινήσει την εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου, ο καθηγητής του θα καταλάβει άμεσα το επίπεδο της μουσικότητας του και θα ενημερώσει τους γονείς.
Διδάσκεται σήμερα η Μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση; Τα τελευταία τριάντα χρόνια, με την ίδρυση των μουσικών πανεπιστημίων και την ένταξη του μαθήματος μουσικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, έχει ξεκινήσει μία καλή προσπάθεια εκμάθησης της μουσικής στις μικρές ηλικίες. Θεωρώ ότι στην προσπάθεια αυτή έχουν ταχθεί εκλεκτοί συνάδελφοι μουσικοί, που καταβάλουν τα μέγιστα, έτσι ώστε τα μικρά παιδιά, ακόμη και αυτά που δεν φοιτούν σε κάποιο ωδείο, να γνωρίσουν την αξία του μαθήματος της μουσικής και γενικότερα να διδαχθούν το βασικό αλφάβητο της θεωρίας της. Την συμβολή του σε όλο αυτό δίδει βέβαια και το Υπουργείο Παιδείας, με την συγγραφή των αντίστοιχων μουσικών βιβλίων, ανά τάξη – απαραίτητο οδηγό για τους καθηγητές.
Ποιά είναι η άποψή σας για τα μουσικά τηλεοπτικά talent show; Η δημιουργία των talent show με βρίσκει θετικό, υπό όρους. Δίδεται η ευκαιρία βέβαια να αναδειχθούν νέα ταλέντα, αλλά χρειάζεται προσοχή, διότι η κριτική επιτροπή πολλές φορές, προκειμένου να εξυπηρετήσει διαφημιστικά οφέλη του καναλιού, γεμίζει, επί ματαίω, τα μυαλά των διαγωνιζόμενων με υπερβολικά υψηλές κριτικές. Επίσης τα τηλεοπτικά κανάλια, προκειμένου την μεγάλη ακροαματικότητα, φιλοξενούν ως μέλη κριτικής επιτροπής, διάσημα ονόματα, αναρμόδια, μετρίας σπουδής και ακαδημαϊκής μουσικής γνώσης. Άρα είναι πολύ σχετικό, το από που πηγάζει το σχόλιο που δίδεται στον διαγωνιζόμενο… θα έπρεπε λοιπόν, δίπλα στους εποχιακά διάσημους κριτές, να τοποθετούνται και πραγματικοί γνώστες του αντικειμένου, καλλιτέχνες με πραγματική σπουδή και αξία.
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια; Άμεσα μελλοντικά σχέδια μου, αποτελούν η εκπόνηση της διατριβής μου, οι πολλές και επιτυχημένες συναυλίες, καθώς και η μύηση όλων και περισσότερων στο χορωδιακό τραγούδι και γενικότερα στη λόγια μουσική παιδεία.
https://www.youtube.com/watch?v=KjRR2t9JbaE
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Ηρακλής Παναγόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1973 και έκανε τα πρώτα του βήματα στη μουσική με την μητέρα του Γεωργία Παναγοπούλου, καθηγήτρια μουσικής και μαέστρο χορωδιών.
Σε ηλικία επτά ετών ξεκίνησε σπουδές βιολιού, πιάνου και θεωρητικών στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Το χριστιανικό όμως οικογενειακό του περιβάλλον σύντομα τον ώθησε και στη βυζαντινή μουσική παράδοση. Έτσι, διδάχθηκε και γνώρισε, ταυτόχρονα με την Ευρωπαϊκή και τη Βυζαντινή μουσική τέχνη, δίπλα σε μεγάλους δασκάλους, όπως ο Δ. Χανδράκης (βιολί), Κ. Γριμάλδης και Χ.Σαμαράς (ανώτερα θεωρητικά), Σ.Παπούλκας (μονωδία), Α.Κοντογεωργίου και Μ.Καλδή (διεύθυνση χορωδίας) και Χ.Ταλιαδώρος (βυζαντινή μουσική).
Μετά από χρόνια σπουδών απέσπασε τα πτυχία Βιολιού, Ανώτερων θεωρητικών (αρμονίας, αντίστιξης, φυγής), Διεύθυνσης χορωδίας και τα διπλώματα Μονωδίας και Βυζαντινής μουσικής.
Είναι απόφοιτος του τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με ειδίκευση στη μονωδία, καθώς και της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολής Θεσσαλονίκης.
Κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Διεύθυνση Σχολικής, Παιδικής και Νεανικής χορωδίας και υποψήφιος διδάκτορας του Ιονίου Πανεπιστημίου στο τμήμα Διεύθυνσης Χορωδίας. Σήμερα εργάζεται ως καθηγητής μουσικής στο Αρσάκειο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, διευθύνει την μεικτή χορωδία ΟΤΕ Θεσσαλονίκης, το γυναικείο φωνητικό σύνολο «Cantus Arte» του Μακεδονικού Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, τη γυναικεία χορωδία Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, τις παιδικές και νεανικές χορωδίες της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης και του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη, ενώ από το 1997 είναι πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγίου Παντελεήμονος Πανοράματος.
Ορόσημο στην καριέρα του αποτελούν οι διακρίσεις που απέσπασαν οι χορωδίες του:
– χάλκινο μετάλλιο στο χορωδιακό φεστιβάλ Αθηνών, το 2007
– Α΄ βραβείο και τιμητικό τίτλο «χορωδία εκτός συναγωνισμού», στο πανελλήνιο χορωδιακό φεστιβάλ της Χ.Ο.Ν, στην Αθήνα, το 2010
– αργυρό μετάλλιο στο χορωδιακό φεστιβάλ «Johannes Brahms» στο Wernigerode της Γερμανίας, το 2011
– αργυρά μετάλλια στο χορωδιακό φεστιβάλ της INTERCULTUR, στην
Κέρκυρα, το 2016, σε ξεχωριστές κατηγορίες παιδικών και νεανικών χορωδίών.
Ως σολίστ (βαρύτονος), έχει συμπράξει με το φωνητικό σύνολο του Ιονίου Πανεπιστημίου, ερμηνεύοντας το έργο «Miserere», του Gr. Allegri, σε κοντσέρτα που δόθηκαν σε καθεδρικούς ναούς της Κέρκυρας, τoυ Μπάιρόιτ και της Ρώμης.
