Ηλίας Μπουντούρης: “Εμπνέομαι περισσότερο από τον άνθρωπο και, συχνότερα, από τις αδυναμίες του μα και τις μάταιες προσδοκίες του”

Τι είναι η ζωγραφική για εσάς; μια μορφή προσωπικής έκφρασης; ανάγκη για δημιουργία; επικοινωνία; ή κάτι άλλο;

Μετά την ανάγκη για τροφή και επιβίωση,
περιγράψατε τη βασικότερη ίσως ανάγκη που έχουν οι άνθρωποι.
Και που, όσοι ασχολούμαστε με τις τέχνες,
λόγω της άμεσης επαφής του έργου μας με το κοινό,
επιτυγχάνουμε ευκολότερα την ικανοποίησή της.
Της ανάγκης, δηλαδή, να αφήσουμε ένα προσωπικό ίχνος,
ένα αποτύπωμα.
Και αυτό, βέβαια, έστω και από μία μερίδα ανθρώπων,
να είναι αναγνωρίσιμο και αποδεκτό.
Το μέγεθος, πάντως, της προσδοκώμενης αποδοχής,
προσδιορίζεται αναλογικά και από την εμπιστοσύνη
που οι ίδιοι τρέφουμε για τον εαυτό μας.

Ωστόσο, στην δική μου περίπτωση, η ενασχόληση με τις τέχνες
αποτελεί επίσης και μία εργασία, ένα μέσο αξιοπρεπούς διαβίωσης.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας ως εικαστικό;

Ανήσυχο μα συνειδητοποιημένο.
Τολμηρό μα προσανατολισμένο.
Οραματιστή μα κατασταλαγμένο.
Επίσης, εργατικό, συνετό και μετρημένο.
Και, για όλα τα παραπάνω, τυχερό.

Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσής σας ως εικαστικός;

Εμπνέομαι περισσότερο από τον άνθρωπο
και, συχνότερα, από τις αδυναμίες του μα και τις μάταιες προσδοκίες του.
Όμως, θα σας πω αυτό που λέω και στους μαθητές μου:
Η έμπνευση δεν αρκεί. Και δεν είναι πάντα απαραίτητη.
Ενίοτε δε, και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας.
Ο εικαστικός, αν θέλει να διαβιώσει μέσω της τέχνης του,
χρειάζεται να εργαστεί.
Όπως όλοι.
Χρειάζεται να λειτουργήσει όπως ο κάθε επαγγελματίας, πειθαρχημένα.
Αλίμονο στον εικαστικό που αρκείται στην έμπνευση
ή που ψάχνει (δια βίου) μόνον αυτήν.
Θα καταλήξει ένας ακόμη γραφικός καλλιτέχνης.
Μόνον όσοι εικαστικοί, αλλά και μουσικοί και ηθοποιοί,
είδαν την τέχνη τους σαν εργαζόμενοι και όχι σαν ονειροπαρμένοι καλλιτέχνες,
κατάφεραν να διαπρέψουν.

Με ποια προσωπικότητα της Τέχνης θα θέλατε να έρθετε σε διάλογο και με αφορμή ποιο θέμα;

Πριν πολλά χρόνια, συνομιλώντας με τον Ελύτη,
διαπίστωσα για πρώτη φορά πόσο βασανιστική είναι για έναν ποιητή
η συνεχής αγωνία για χρήση της σωστής λέξης, του σωστού στίχου,
για απόδοση του επιδιωκόμενου νοήματος σε ένα ποίημα.
Να έχεις μέσα σου έναν καημό και να μην γνωρίζεις
αν έχεις τελικά καταφέρει να χρησιμοποιήσεις τα κατάλληλα μέσα
ώστε να γίνει αντιληπτός από τους αναγνώστες σου.
Για αυτούς τους καημούς θα ήθελα να είχα μιλήσει με διάφορους σπουδαίους ποιητές,
όπως ο Τ. Λειβαδίτης, ο Τ. Eliot, ο C.Baudelaire, ο E. A. Poe, ο J. Goethe κλπ.
αλλά και με πολύ παλιότερους, όπως ο Δάντης ή η Σαπφώ και ο Οβίδιος.

Τα τελευταία 30 χρόνια ασχολείστε συστηματικά και με τη διακοσμητική. Οι αναθέσεις ποιών έργων έχουν για εσάς το μεγαλύτερο ενδιαφέρον;

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι κάτοικοί τους,
όσο και αν έχουν εκσυγχρονίσει την ζωή και την καθημερινότητά τους
και σε πλήρη αντίθεση με εμάς τους Έλληνες,
είναι απαλλαγμένοι από ενοχικά σύνδρομα σχετικά με το παρελθόν τους.
Συνεπώς, διατηρούν και την επαφή, τη σύνδεση ή και την ταύτιση μαζί του.
Πολύ συχνά, μάλιστα, εμπνέονται από εκείνο.
Ως decorateur σε ένα πεδίο όπως αυτό, έχω εξειδικευθεί στη διακοσμητική
που συντελεί στην ανάδειξη του ιδιαίτερου πολιτισμικού χαρακτήρα της κάθε περιοχής.
Ετούτο το επιτυγχάνω αξιοποιώντας τα τοπικά αρχιτεκτονικά στοιχεία
και προσαρμόζοντάς τα στον χώρο που έχω κληθεί να σχεδιάσω.
Οι διακοσμητικές εφαρμογές τέτοιας μορφής αποτελούν για εμένα μία πρόκληση.
Τα τελευταία χρόνια δε, ξεχωρίζω μόνον αυτές τις προτάσεις,
είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό.

Αν επιλέγατε μια διαφορετική εποχή για να ζήσετε και να δημιουργήσετε ποια θα ήταν αυτή και με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι θα εκφραζόσασταν καλλιτεχνικά;

Θα ήθελα να ζήσω σε μία μελλοντική εποχή,
όπου ο πολιτισμός θα αναγνωρίζεται, ex officio,
ως ένα αγαθό που αναδεικνύει ή και που καθορίζει την ομορφιά μέσα μας
και, ad hoc, οι άνθρωποι που τον παράγουν, θα αναγνωρίζονται
ως εκείνοι που μας βοηθούν να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τη ζωή.

Δεν ξέρω πώς θα εκφραζόμουν καλλιτεχνικά,
είναι τόσα πολλά ακόμη αυτά που θα ήθελα να έχω κάνει..
Ξέρω όμως, πως, ό,τι κι αν έκανα, θα το έκανα όπως έχω μάθει,
με όραμα, εντιμότητα και στυλ.

Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;

Πρέπει να είναι η ίδια, όπως του γονιού με το παιδί.
Ο δημιουργός, όπως και ο γονιός, έλκει δικαιώματα από το έργο του
και αναπτύσσει συνθήκες αλληλεξάρτησης μόνο κατά τη διάρκεια της δημιουργίας.
Στη συνέχεια, οφείλει να αποδεσμευτεί από αυτό, οφείλει να απαγκιστρωθεί.
Μόνον έτσι θα το ελευθερώσει, για να μπορέσει πια εκείνο
να ακολουθήσει τη διαδρομή για την οποία προορίζεται.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Σε επίπεδο καλλιτεχνικό,
αναλαμβάνω ως Art Advisor την υποστήριξη
σε εικαστικούς καλλιτέχνες και φορείς του εξωτερικού.

Σε επίπεδο πολιτιστικό,
συνεχίζω τη συμβουλευτική μου ως Σύμβουλος Πολιτιστικής Διαχείρισης
σε Δήμους, Μουσεία, Συλλόγους και Ιδρύματα της Ελλάδας.

Σε επίπεδο συγγραφικό,
είναι επιτέλους έτοιμα για έκδοση τα μικρά διηγήματά μου
που αναδεικνύουν τα παλιά ξεχασμένα επαγγέλματα.

Σε επίπεδο ενημέρωσης,
μετά την ανατροπή που προέκυψε στον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη,
και την αρθρογραφία μου στα έντυπά του,
έχω αρχίσει να κρατώ τη στήλη πολιτισμού σε ιταλική εφημερίδα,
να δημοσιεύω άρθρα μου σε άλλα ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης
και τελευταία συζητώ τη συμμετοχή μου σε εκπομπή της Σλοβενικής τηλεόρασης,
με θέμα τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.

Σας ευχαριστώ!
Ilias Boudouris

Το έργο του

Ο Ηλίας Μπουντούρης είναι Εικαστικός Δημιουργός,
Σύμβουλος Πολιτιστικής Διαχείρισης, Ερευνητής,
Μελετητής, Λαογράφος, Αρθρογράφος,
και, ένας Θεός μόνο ξέρει τι άλλο τον περιμένει…

Όταν γεννήθηκε το κατακαλόκαιρο του επεισοδιακού 1966,
οι νεράιδες που, φαίνεται δεν είχαν και τίποτα καλύτερο να κάνουν,
του έδωσαν ευχή (και κατάρα;) να μην βρίσκει ησυχία πουθενά.
Και τότε άρχισε η περιπέτεια…

…αφού,
η πολυδιάστατη και πληθωρική επαγγελματική του διαδρομή,
προσδιορίζεται από τους εξής χαρακτηριστικούς σταθμούς:

– Εδώ και πολλά χρόνια, καταξιώνεται σαν Εικαστικός Καλλιτέχνης,
τα ζωγραφικά του έργα κοσμούν πολλές ιδιωτικές συλλογές
στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Επίσης, δημιουργεί σκηνικά και κοστούμια για θεατρικές παραστάσεις.

– Διακοσμεί εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους
οικιών, καταστημάτων και ξενοδοχείων,
με διακοσμητικές εφαρμογές σε όλη την ελληνική επικράτεια
και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως Γαλλία, Βέλγιο, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Γερμανία.
Αρκετές εργασίες του έχουν αποκτήσει μεγάλη φήμη
αποτελώντας εδώ και χρόνια διακοσμητικά πρότυπα
καθώς συντελούν στην ανάδειξη του ιδιαίτερου χαρακτήρα της κάθε περιοχής.
Αυτό το επιτυγχάνει αξιοποιώντας τα τοπικά αρχιτεκτονικά στοιχεία
και προσαρμόζοντάς τα στον χώρο.

– Εκπονεί Μελέτες με τις οποίες πολλές περιοχές σε όλη την Ελλάδα
βρίσκουν την πολιτιστική τους ταυτότητα
και αναδεικνύεται ο Τοπικός τους Πολιτισμός.

– Μετατρέπει πλήθος από ιδιόκτητα παλιά κτίσματα,
ιστορικού, λαογραφικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος
όπως Πύργους, Φάρους, Ανεμόμυλους, Νερόμυλους, Χαμάμ,
Ελαιοτριβεία, Οινοποιεία κλπ, σε επισκέψιμους χώρους πολιτισμού.

– Δημιουργεί Μουσεία για λογαριασμό Δήμων , Συλλόγων ή άλλων φορέων,
σε αναξιοποίητα παλιά οικήματα, όπως σχολεία, παλιά εργοστάσια,
βιομηχανικές μονάδες κλπ.

– Αποτελεί ιδρυτικό μέλος της ‘ΧΡΥΣΑΛΙΔΑΣ’,
της Εταιρείας Μελέτης, Καταγραφής, Διατήρησης & Ανάπτυξης
Περιβαλλοντικής, Ιστορικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

– Ιδρύει στην Αθήνα το ‘Πολιτιστικό Πάρκο’,
του οποίου την διαχείριση αναθέτει στην ‘ΧΡΥΣΑΛΙΔΑ’.

– Δημιουργεί και άλλα Πολιτιστικά ή άλλα Θεματικά Πάρκα σε όλη την Ελλάδα
κατά εντολή επιχειρηματιών, επενδυτών, Συλλόγων, Δήμων κλπ.

– Εκπονεί εκατοντάδες Εκπαιδευτικές Βιωματικές Δραστηριότητες
που αναδεικνύουν τον Πολιτισμό και το Περιβάλλον ,
για λογαριασμό Σχολείων, Μουσείων, Δήμων, Ξενοδοχείων κλπ.

– Κερδίζει για το έργο του δεκάδες διακρίσεις, βραβεύσεις και επαίνους,
από την Unesco, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Υπουργείο Περιβάλλοντος,
ευρωπαϊκές οργανώσεις και Φορείς, Επιμελητήρια, Σωματεία,
Συλλόγους, Ιδρύματα, ΜΜΕ κλπ.

– Γίνεται ιδρυτικό μέλος του ‘Αλλοτινού’,
του μη κερδοσκοπικού Φορέα Προστασίας και Ανάδειξης
Πολιτιστικών και Περιβαλλοντικών Αγαθών, του οποίου και προεδρεύει.

– Ιδρύει και με άλλες προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών
το Μουσείο Ελληνικής Λαογραφίας, του οποίου και …επιμένει να προεδρεύει.

– Διοργανώνει αναρίθμητες Πολιτιστικές Εκδηλώσεις και Εκθέσεις Εικαστικών,
καθώς επίσης δημιουργεί Ανοιχτές ή Δανειστικές Βιβλιοθήκες σε Σχολεία, Δήμους,
Θέατρα, Κινηματογράφους, Ξενοδοχεία, Τράπεζες, και επαγγελματικούς χώρους
όπως cafe, εστιατόρια, νοσοκομεία και άλλους χώρους αναμονής.

– Εκπονεί Περιβαλλοντικές Δράσεις,
για τις οποίες και βραβεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

– Εκλέγεται πρόεδρος ή επίτιμο μέλος σε πολλούς Πολιτιστικούς και Περιβαλλοντικούς Συλλόγους, Ιδρύματα και ΜΚΟ.

– Αρθρογραφεί για θέματα που άπτονται της Λαογραφίας και του ελληνικού πολιτισμού,
επίσης νομίζει πως γράφει ποίηση και ιστορικά διηγήματα.

– Συμμετέχει σε πλήθος Διαλέξεων, Συνεδρίων, Ημερίδων κλπ.
όπου ομιλεί ακούραστα (;) για τον πολιτισμό και την ανάδειξή του.

Ε,
όταν επιτέλους καταλαβαίνει ότι δεν βρίσκεται πια και στην πρώτη νιότη,
και διαπιστώνει πως οι πρεσβύτεροι είχαν απόλυτο δίκιο
σαν έλεγαν ότι τα χρόνια περνάνε μάλλον γρήγορα,
αποφασίζει κάπως έκτακτα να αφήσει εκτός από έργο και,
τι άλλο, απόγονο.
Έτσι λοιπόν,
σε… συνεργασία με την εικαστικό Αγγελική Καλογεροπούλου,
φτιάχνει και την ομορφότερή του ζωγραφιά.
Μία κόρη, την Ελισώ.