Ελένη Τσοτσορού: “Η ενασχόληση με την τέχνη είναι κάτι από το οποίο, μάλλον, απλά δεν μπορείς να ξεφύγεις… είναι κάτι που έρχεται και σε βρίσκει”

Συμμετέχει στην εικαστική έκθεση “Τerrain vague – Μεταβατικά Τοπία” στη Luminus Eye

“Η κύρια πρόκληση, είναι να μπορέσουμε να επιτύχουμε αυτό που οι μεγάλοι καλλιτέχνες κατορθώνουν στο έργο τους: να διατηρούμε την χαρά της δημιουργίας, να κρατάμε το έργο μας φρέσκο και την ματιά και την διάθεσή μας νεανική, να αφήνουμε περιθώριο στην έκπληξη”

Τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με την Τέχνη και τι σας ενέπνευσε στην θεματολογία της συγκεκριμένης έκθεσης; Δεν ξέρω εάν είναι ένα συγκεκριμένο γεγονός που σε ωθεί να ασχοληθείς με την τέχνη. Είναι μάλλον ένα στοιχείο του χαρακτήρα, κάποιος ιδιαίτερος τρόπος να βλέπεις τα πράγματα, μία ανάγκη να επεξεργαστείς και να σχολιάσεις κάτι που είδες και σου έκανε εντύπωση ή να δώσεις διέξοδο σε συναισθήματα τα οποία συσσωρεύονται και σε πιέζουν. Η ενασχόληση με την τέχνη είναι κάτι από το οποίο, μάλλον, απλά δεν μπορείς να ξεφύγεις. Δεν είναι κάτι το οποίο επιδιώκεις, είναι κάτι που έρχεται και σε βρίσκει. Επίσης κάποια στιγμή ενδέχεται να αλλάξεις γνώμη και να θελήσεις να ασχοληθείς στην ζωή σου με κάτι άλλο… Η συγκεκριμένη έκθεση έχει μία θεματολογία που πάντοτε με συγκινούσε: τα τοπία από τα οποία καθημερινά περνάμε, που μας είναι τόσο οικεία, τα στενά που γνωρίζουμε και μέσα στα οποία κινούμαστε μηχανικά, ενώ έχουμε την αίσθηση πώς δεν αποτυπώνονται ξεκάθαρα στην μνήμη μας. Τοπία που αποτελούν απομεινάρια άλλων εποχών και που κάποιες φορές τα ανασύρουμε από την μνήμη μας με νοσταλγία και τρυφερότητα.

Ποια θέματα απασχολούν το έργο σας; Πως και από τι εμπνέεστε; Ένα από τα κύρια και επαναλαμβανόμενα θέματα στη δουλειά μου είναι αυτό του λαβυρίνθου. Λαβύρινθοι γεμάτοι αδιέξοδα,  αποτελούμενοι από δέντρα γυμνά  και ρίζες συστραμμένες και βασανισμένες, τόποι απ’ όπου δεν περνάει το φως  και δίνουν την αίσθηση εγκλεισμού και ψυχικού βάρους. Είναι ένα ξεκάθαρο σχόλιο πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση,  αυτήν της επίγνωσης της ατέρμονης προσπάθειας και του κοινού τέλους. Ωστόσο παρόλο που σταθερά με απασχολεί το θέμα του λαβύρινθου σαν μία διαδικασία ενηλικίωσης και πορείας μέσα στην ζωή έχω και σειρές έργων τα οποία είναι γεμάτα εκρηκτικό χρώμα και σφύζουν από χαρά ή ακόμη και σειρές από έργα αφηρημένα, φτιαγμένα με υφάσματα, τα οποία θυμίζουν οργανικές δομές, σαν φτερά ή κύματα και τα οποία δρουν σε εμένα σαν ασκήσεις διαλογισμού.  Χρησιμεύουν δηλαδή για να συγκεντρώσω την σκέψη μου και να μπορέσω να επεξεργαστώ σημαντικά ζητήματα της ζωής μου. Εμπνέομαι λοιπόν σταθερά από την φύση, μετουσιώνοντας τα όμως όλα αυτά σε εικόνες δικές μου, που ενώ αφορμώνται από την πραγματικότητα προέρχονται καθαρά από τη φαντασία.

Υπάρχει αγωνία στη δημιουργία; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα ναι, αλλά όχι πάντοτε. Υπάρχουν έργα τα οποία προκύπτουν εύκολα, μέσα από την έκφραση συναισθημάτων χαράς. Οπότε είναι σαν να ρέει το έργο από μέσα σου αβίαστα  και προκύπτει ακριβώς όπως πρέπει, χωρίς να χρειάζεται να το βασανίσεις πάρα πολύ. Συχνά όμως η διαδικασία της γέννησης ενός έργου δεν είναι εύκολη, ούτε εκείνη την στιγμή σου δίνει χαρά. Είναι μία διαδικασία έρευνας, δοκιμής και σφάλματος, μία διαδικασία που έχει αγωνία και στην διάρκεια της οποίας πρέπει να βρίσκεσαι σε εγρήγορση, διότι είναι πολύ εύκολο να ξεπεράσεις το όριο και να υπέρεπεξεργαστείς ένα έργο, καταλήγοντας να το κάνεις “λασπωμένο”, όπως θα το ονόμαζαν οι ζωγράφοι μεταξύ τους, καθώς θα έχει χαθεί η διαύγεια από την υπερβολική επεξεργασία. Τότε δεν μεταδίδει αυτό που θα ήθελες να πεις και η αίσθηση που δίνει είναι μπερδεμένη, ασαφής. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να θεωρήσει κάποιος πολύ σύντομα πώς το έργο έχει ολοκληρωθεί, ενώ ακόμη βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και να απομείνει σαν πρόταση μισοτελειωμένη… Για αυτόν τον λόγο, το κάθε έργο πρέπει να παίρνει τον χρόνο του και να δίνουμε την ευκαιρία και το περιθώριο να το ξαναδούμε, ώστε να είμαστε σίγουροι πως έχει ολοκληρωθεί μέσα μας αλλά και στο τελάρο. Εξάλλου είναι η υπαρξιακή αγωνία που σε ωθεί από την αρχή προς τη δημιουργία, προς το να αφήσεις το στίγμα σου, σαν ένα σχόλιο πάνω στην καθημερινότητα, πάνω στα βιώματα σου.

Από ποιους άλλους καλλιτέχνες έχετε επιρροές; Η αλήθεια είναι πως οι επιρροές είναι πάμπολλες, συνειδητές ή μη. Υπάρχουν καλλιτέχνες που θαυμάζω και δεν μπορώ να πω εάν έχουν επηρεάσει τη δουλειά μου και υπάρχουν άλλοι με τους οποίους έχω συγγένεια και τους είδα πολύ μετά στην πορεία μου, ερευνώντας, την δουλειά των οποίων όμως δεν γνώριζα εξαρχής και υπάρχουν κι άλλοι που προσπάθησα να “μιμηθώ”. Ένας από τους καλλιτέχνες που θαυμάζω είναι ο Μάριος Πράσινος,  του οποίου η δουλειά με συγκινεί εξαιρετικά. Θαυμάζω επίσης τον Νίκο Χατζηκυριάκο Γκίκα,  για τις συνθέσεις του και την δομή των έργων του,  αλλά και τον Γιάννη Μόραλη,  για την πορεία του από τον ρεαλισμό προς την αφαίρεση και τις υπέροχες συνθέσεις του και τον Παναγιώτη Τέτση για την χρωματικότητά του, την χαρά και την φρεσκάδα των έργων του, που δεν μειώθηκε ποτέ σε όλη την μακρόχρονη πορεία του. Επίσης θαυμάζω τους σουρεαλιστές για τις ιστορίες που κρύβονται μέσα στα έργα τους και την γιαπωνέζικη τέχνη για την κομψότητα και την ευαισθησία που την διακρίνει. Δεν χρειάζεται νομίζω να μιλήσουμε για τους μεγάλους καλλιτέχνες από την αναγέννηση και μετά, ο θαυμασμός μου για αυτούς είναι κάτι που θεωρώ δεδομένο. Φυσικά θαυμάζω και την Τζένη Σάβιλ, την Πάολα Ρέγκο, τον Gustav Klimt, τον Max Ernst, τον Hiroaki Ejiri και επίσης πολλούς ακόμη καλλιτέχνες, Έλληνες και ξένους, ενώ γνωρίζω πολύ καλά, πώς τα ονόματα που ανέφερα ανάκατα, αφορούν σε καλλιτέχνες με πολύ διαφορετική δουλειά αλλά πάντοτε εξαιρετικό έργο. Και βέβαια οι καλλιτέχνες που θαυμάζω και ενδέχεται να με έχουν επηρεάσει δεν περιορίζονται σε αυτά τα λίγα ονόματα.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως εικαστικός καλλιτέχνης; Οι προκλήσεις που κάποιος συναντάει είναι πάρα πολλές. Μία διαρκής πρόκληση είναι κάποιος να βελτιώνει συνεχώς τη δουλειά του, να γίνεται πάντοτε καλύτερος. Νομίζω όμως πως η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αποφύγει κάποιος την συνήθεια, τον εφησυχασμό, το να παραμείνει σταθερά σε μία ματιέρα η οποία είναι αναγνωρίσιμη αλλά δεν εξελίσσεται. Αυτό είναι μία μεγάλη παγίδα για τον κάθε καλλιτέχνη, διότι του δίνει την ασφάλεια της αναγνωρισιμότητας, αλλά όμως με αυτόν τον τρόπο πολύ συχνά το έργο του στερείται την φρεσκάδα και δεν μπορεί πλέον να προκαλέσει έκπληξη. Γίνεται δηλαδή διεκπεραιωτικό κι έτσι ο καλλιτέχνης αντί να δημιουργεί, παράγει, χάνει την χαρά. Η κύρια πρόκληση, επομένως, είναι να μπορέσουμε να επιτύχουμε αυτό που οι μεγάλοι καλλιτέχνες κατορθώνουν στο έργο τους: να διατηρούμε την χαρά της δημιουργίας, να κρατάμε το έργο μας φρέσκο και την ματιά και την διάθεσή μας νεανική, να αφήνουμε περιθώριο στην έκπληξη.

Νομίζετε ότι η τέχνη έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τις υφιστάμενες κοινωνικές συνθήκες; Το εάν η τέχνη έχει την δυνατότητα να αλλάξει τις υφιστάμενες κοινωνικές συνθήκες  δεν το γνωρίζω. Σίγουρα μπορεί να τις καταγράψει, να τις σχολιάσει και να τις καυτηριάσει, εάν πρόκειται για καταστάσεις που χρειάζεται να αλλάξουν. Ίσως έτσι να προκληθούν σκέψεις στους παρατηρητές και μέσα από αυτές τις σκέψεις να εκκινηθούν κάποιες διεργασίες που απαιτούνται ώστε να οδηγηθούμε στην αλλαγή αυτών των κοινωνικών συνθηκών. Είναι μία μακρόχρονη διαδικασία. Δεν μπορώ επομένως να πω εάν πραγματικά η τέχνη μπορεί να φέρει τις απαιτούμενες αλλαγές στον επιθυμητό χρόνο. Μακροπρόθεσμα όμως αποτελεί ένα εργαλείο το οποίο μπορεί να βοηθήσει να κινηθούμε προς την σωστή κατεύθυνση.

Πού μπορεί κανείς να δει ζωντανά τα έργα σας σήμερα; Έργα μου υπάρχουν στην Συλλογή του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, στην Δημοτική Πινακοθήκη Καρύστου,  στο Verena Art Foundation στην Ύδρα,  στην Chili  Art Gallery  στα Πετράλωνα,  στην γκαλερί του Saint George Lycabettus στο Κολωνάκι, στην γκαλερί Luminous Eye στην  περιοχή της Ακρόπολης, στην γκαλερί Art Prisma στον Πειραιά και σε άλλες εταιρικές και ιδιωτικές συλλογές.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Επιθυμώ να εξελίσσομαι και να γίνομαι καλύτερη. Επίσης κύριο μέλημά μου είναι και η προώθηση της δουλειάς μου. Επομένως μέσα στα σχέδιά μου είναι η περαιτέρω προβολή  του έργου μου  στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μέσα από την συμμετοχή σε διεθνείς διαγωνισμούς  και εκθέσεις.

Σύντομο Βιογραφικό σημείωμα: Η Ελένη Τσοτσορού είναι εικαστική καλλιτέχνις. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε Φυσική στο ΕΚΠΑ και Ακτινοφυσική στο University College London (UCL).

Κατόπιν αποφάσισε να αλλάξει  πορεία και μετά από κατατακτήριες εξετάσεις εισήχθη στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπούδασε Ζωγραφική και Ψηφιδωτό  και παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής και φρέσκο. Αποφοίτησε το 2000.

Έχει παρουσιάσει 9 ατομικές και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 40 ομαδικές εκθέσεις μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Βρυξέλλες, Βιέννη, Λάρνακα (μεταξύ αυτών στις Μπιεννάλε του Λονδίνου 2021 και Λάρνακας 2021).

Έργα της συμπεριλαμβάνονται σε δημόσιες, ιδιωτικές και εταιρικές συλλογές.

Συνεργάζεται με την συλλογικότητα καλλιτεχνών ARC-Art Revisited Collective από τον Σεπτέμβριο 2020. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά και ζει κι εργάζεται στην Αθήνα.