Δημήτρης Σιδερίδης: “Mια φωτογραφία είναι τέχνη όταν δεν ξεχνάς το συναίσθημα που σου άφησε”

Rafael Trejo – Dukes on the Ropes
(Documentary/Personal Project) 2016 Dimitris Sideridis Photography

Συνέντευξη του φωτογράφου Δημήτρη Σιδερίδη στον Ανδρέα Κατσικούδη για το polismagazino.gr

Γεννήθηκα το 1970 στην Κωνσταντινούπολη. Μεγάλωσα στην Αθήνα καθώς αποφάσισαν οι δικοί μου να έρθουν στην Ελλάδα το 1975. Σπούδασα σχεδιαστής αρχιτεκτονικού σχεδίου, δουλειά που την εξάσκησα για κάποια χρόνια, αλλά πέρασα κι από διάφορα επαγγελματικά πεδία εντελώς διαφορετικά από τη φωτογραφία. Το επάγγελμα μου είναι φωτογράφος καθώς κάποια στιγμή αποφάσισα πως αυτό ήταν αυτό που ήθελα να κάνω στη ζωή μου.

Από πολύ μικρός είχα έμφυτο ταλέντο στη ζωγραφική και παρόλο που στην οικογένεια μου δεν υπήρχε κάποιος καλλιτέχνης, τουλάχιστον από όσο γνωρίζω, ήταν μάλλον θέμα χρόνου να γνωρίσω και την φωτογραφία, λόγω της ανάγκης να μαθαίνω, να ψάχνω, να μελετώ οτιδήποτε έχει να κάνει με τις Τέχνες γενικότερα. Ωστόσο η συνάντηση με τη φωτογραφία ήρθε τυχαία θα έλεγα. Έγινε το μακρινό ’98, μετά από προτροπή μιας φίλης να παρακολουθήσω κάποια μαθήματα στον Δήμο Καλλιθέας. Κι έτσι από τα χρώματα του καμβά πέρασα στα χρώματα (ενίοτε και ασπρόμαυρα) του κάδρου. Ωστόσο πολλές φορές γυρνάω στα πινέλα και τις μπογιές μου.

Στο Δήμο Καλλιθέας ξεκίνησα λοιπόν με δασκάλα την Αμαλία Καλούση. Η καθοδήγηση της ήταν μια καθολική ανατροπή στον μέχρι τότε τρόπο που έβλεπα. Έκτοτε έχω παρακολουθήσει σεμινάρια, συνέδρια και διαλέξεις με πολλούς διακεκριμένους φωτογράφους και εικαστικούς, όπως οι Μ. Σταφυλίδου, Π. Πετσίνη, Ν. Παναγιωτόπουλος, Κ. Νόλλας, Χ. Φιλιππούσης, Τ. Ζερδεβάς, Τ. Σκλαβούνος, Δ. Ερμείδου, Τσακίρης,  Λ. Πιταράκης, Ε. Μουζακίτη, Μ. Πασχαλίδου, Λ. Παπανικολάτος, Κ. Αποστολίδου, Χ. Παπαδάκης, Δ. Μαυρομάτης κ.ά. και με την Ένωση Ελλήνων Φωτορεπόρτερ. Μαθήματα επίσης τέχνης, Ιστορία της Τέχνης, φωτογραφίας για τεχνικές στούντιο, διαφημιστικής φωτογραφίας και εφαρμοσμένης φωτογραφίας στο Athens Art Studio, καθώς και εργαστήρια φωτογραφίας στο Τμήμα Τέχνης και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχω πάρει υποτροφία δύο φορές στο New School Athens Photography και το 2019 τον μεταπτυχιακό μου τίτλο Master of Arts in Photography and Visual Language από το Πανεπιστήμιο Middlesex του Λονδίνου. Από όλους έχω μάθει πράγματα που συνετέλεσαν στη σύνθεση του μωσαϊκού που αφορά την καλλιτεχνική μου υπόσταση.

Η σχέση μου με την φωτογραφία είναι εδώ και αρκετά χρόνια καθαρά επαγγελματική. Εργάζομαι ως freelancer. Συνεργάζομαι με το CNN International καλύπτοντας για λογαριασμό του CNN Travel θέματα που αφορούν κυρίως την προβολή του Κατάρ και όχι μόνο και με το Al Jazeera English, με το οποίο πέρα από φωτορεπόρτερ καλούμαι πολλές φορές να εργαστώ και ως photo editor για το website του καναλιού. Από εκεί και πέρα ασχολούμαι με τα προσωπικά μου πρότζεκτ τα οποία κινούνται σε πιο καλλιτεχνικά πεδία και είμαι ανοιχτός σε οτιδήποτε προκύψει ως συνεργασία σε πεδία που άπτονται των γνώσεων των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων μου.

Διακρίσεις πέρα από τις υποτροφίες που προανέφερα θεωρώ ότι ήταν η επιλογή μιας φωτογραφίας μου, που επιλέχθηκε για προβολή στην πρόσοψη του κτιρίου του Ιδρύματος Ωνάση το 2012 και η επιλογή μου μεταξύ άλλων 70 φωτογράφων στο πρόγραμμα Trans Europe Photo Project το 2018 (μια σύμπραξη 3 εταίρων από την Ισπανία, τη Φινλανδία και την Ελλάδα για την ευρωπαϊκή φωτογραφία). Εκθέσεις αρκετές σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχω επιμεληθεί και κάποιες. Επίσης αρκετά βραβεία και διακρίσεις στο εξωτερικό για δουλειές που έχω κάνει.

Τέλος θα αναφέρω το βιβλίο μου “Rafael Trejo – Dukes on the Ropes” το οποίο έχει διακριθεί με το Gold και το Silver Award από το PX3 Prix de la Photographie Paris 2020 και το Moscow International Foto Awards 2021 αντίστοιχα, στην κατηγορία Book /Documentary /Photojournalism.

Με ενδιαφέρουν και ασχολούμαι και με άλλες μορφές τέχνης. Εξάλλου το μεταπτυχιακό μου είναι πάνω στη φωτογραφία και τις οπτικές τέχνες. Αλλά και πριν το μεταπτυχιακό, ασχολούμουν και με ενδιέφεραν αν όχι όλες, οι περισσότερες μορφές τέχνης. Είτε αυτό αφορούσε την ζωγραφική από την οποία ξεκίνησα, είτε την ποίηση με την οποία ασχολούμαι, είτε την κινούμενη εικόνα, είτε την εγκατάσταση. Μελετώ, ερευνώ και εμπνέομαι από αυτές. Μου αρέσει να προσπαθώ να τις συνδυάζω μεταξύ τους πολλές φορές και είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον αυτό το πάντρεμα.

Ομοιότητες και διαφορές; Σίγουρα υπάρχουν και ομοιότητες και διαφορές, αλλά νομίζω πως αυτό που έχει σημασία να εστιάζουμε, δεν είναι να συγκρίνουμε ή να παρομοιάζουμε, αλλά να συναισθανθούμε την ουσία των πραγμάτων και να κερδίσουμε μέσα από αυτήν την εσωτερική διεργασία και διαδικασία την ισορροπία που επιζητούμε ως άνθρωποι. Το να εκφράζεσαι μέσω της Τέχνης είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό πράγμα που μας βοηθάει στην εύρεση της εσωτερικής γαλήνης και ηρεμίας, στην έκφραση και εκτόνωση των παθών μας και γενικότερα σε μια ψυχική και πνευματική ανάταση.

Από τα πάντα αντλώ έμπνευση. Το ανήσυχο μου πνεύμα ψάχνει μονίμως συσχετισμούς μέσα στα πράγματα που βλέπω, που ακούω, που διαβάζω, από τους ανθρώπους που συναντώ, που συναναστρέφομαι, από τα ταξίδια που κάνω… και προσπαθώ να τα μετατρέψω σε κάτι δημιουργικό στα πεδία της τέχνης στα οποία κινούμαι.

Ένα ουσιαστικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί εδώ είναι τι εννοούμε όταν λέμε αν μπορεί κάποιος, να δουλέψει ως φωτογράφος. Να κάνει μια εργασία για τρίτους από την οποία θα πληρωθεί; Ή εννοούμε αν μπορεί απλά να κάνει μια δουλειά για προσωπική χρήση ή για χρήση που δεν έχει να κάνει με αμοιβή; Ο ρόλος του εξοπλισμού είναι σημαντικός αναλόγως με το τι θες να κάνεις. Πχ για να κάνεις φωτογραφία στούντιο, εμπορική φωτογραφία ήφωτογραφία σπορ, ναι είναι σημαντικός, χρειάζεται να επενδύσεις κάποια χρήματα κι αυτό το επιβάλει η αγορά. Για να κάνεις όμως προσωπικά πρότζεκτ ή καλλιτεχνική φωτογραφία όπως συνηθίζεται να λέγεται δεν παίζει και τόσο μεγάλη σημασία  το μέσο αν θα είναι ακριβό, φθηνό, κινητό ή dslr. Στην σημερινή πάντως εποχή που η τεχνολογία κάνει άλματα και διαρκώς εξελίσσεται, ακόμα και τα κινητά είναι πολύ ισχυρά, και πλέον πολλοί κάνουν δουλειές και με αυτά. Όμως θα ξαναπώ ότι το είδος της φωτογραφίας καθορίζει και τη σημασία του εξοπλισμού και νομίζω ότι αυτό είναι απολύτως ξεκάθαρο και σαφές. Τέλος πιστεύω ότι εκ του αποτελέσματος κρίνονται τα πάντα και δεν μπορούμε να αποκλείουμε τίποτα εκ προοιμίου.

Το ταλέντο είναι ένα δώρο ακατέργαστο κι έτσι θα παραμείνει αν απλά επαναπαυθείς σε αυτό. Η δουλειά είναι εκ των ων ουκ άνευ! Θα πρόσθετα και την τύχη μέσα σε αυτές τις δυο παραμέτρους ως ένας σημαντικός παράγοντας χωρίς όμως να είναι καθοριστικός από μόνος του.

Τι νιώθουν οι δικοί μου άνθρωποι για τη σχέση μου με τη φωτογραφία; Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση που η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν σκέφθηκα βαθιά. Αυτό που έχω να πω, είναι ότι πολλές φορές αντιλαμβάνομαι ότι τους αρέσει. Για μένα είναι πολύ σημαντικό να μπορώ να διεισδύω μέσω της τέχνης μου σε πιο βαθιά κανάλια πρωτίστως του εαυτού μου, αλλά και σε δεύτερο χρόνο αλλά, ήσσονος σημασίας, και στους άλλους. Θέλω το έργο μου να μπορεί να τους αγγίζει, να τους κάνει να αναρωτηθούν, να τους κινήσει την περιέργεια να ψάξουν, να τους κάνει να συναισθανθούν τα δικά τους, όχι απαραίτητα τα δικά μου (που έτσι κι αλλιώς αυτό είναι δύσκολο να συμβεί) και να δώσουν την δική τους ερμηνεία. Και όχι μόνο στους γνωστούς μου, αλλά και στους αγνώστους που θα τύχει να δουν μια δουλειά μου. Αυτό το πάθος και η αγάπη μου λοιπόν για αυτό που κάνω, νομίζω είναι αυτό που κάνει και τους άλλους να την αντιλαμβάνονται, ελπίζω δηλαδή…

Έχω ασχοληθεί με πολλά είδη φωτογραφίας και τα περισσότερα θα έλεγα ότι μου αρέσουν, ωστόσο θα ξεχωρίσω την φωτογραφία θεάτρου και τη φωτογραφία ντοκουμέντου όχι με την στενή έννοια του φωτορεπορτάζ αλλά με την έννοια της ανθρωπολογικής και πολιτισμικής της υπόστασης.

Σίγουρα έχω επηρεαστεί ακόμα και υποσυνείδητα από φωτογράφους και όχι μόνο από φωτογράφους αλλά και από άλλου είδους καλλιτέχνες. Έχω μελετήσει σε βάθος πολλούς φωτογράφους, εικαστικούς, ποιητές, λογοτέχνες, φιλόσοφους…. Πολλοί από αυτούς επίσης δεν ήταν καν στα δικά μου πεδία δράσης, αυτό όμως δεν με εμπόδισε να τους γνωρίσω, να τους μελετήσω και εν τέλει να κρατήσω συνειδητά ή υποσυνείδητα όλα εκείνα που με ενδιέφεραν, που με εμπνέουν και που διαμόρφωσαν το δικό μου κόσμο έκφρασης. Κι αυτό είναι μια διαρκής συνθήκη, εννοώ δεν τελειώνει, γιατί όσο ζούμε μαθαίνουμε.

Όμως θα ήθελα εδώ να επισημάνω και κάτι ακόμα σημαντικό, τουλάχιστον για μένα. Μπορούμε να επηρεαστούμε από τον οποιοδήποτε, αν είμαστε ανοικτοί απέναντι στους άλλους κι έτσι πρέπει να είμαστε κατά τη γνώμη μου. Δε χρειάζεται κάποιος να είναι γνωστός για να σε εμπνεύσει και να σε επηρεάσει. Αυτή η αλληλεπίδραση με τους άλλους αλλά και η αποτύπωση της στο έργο από την πλευρά του δημιουργού, είναι που κάνει την ουσία της τέχνης κάτι μοναδικό.

Θαυμάζω τη δουλειά πολλών φωτογράφων, δεν θαυμάζω κανέναν με την έννοια ότι θέλω να υπάρχει ένα πρότυπο για μένα. Επίσης είναι δύσκολο να θαυμάζεις κάποιον ολοκληρωτικά γιατί δεν μπορούν όλα να είναι τέλεια. Εννοώ ότι μπορεί να μου αρέσει η δουλειά κάποιου, αλλά μόνο αυτή η συγκεκριμένη του δουλειά, ενώ το υπόλοιπο έργο του να μην μου δημιουργεί κάτι παραπέρα. Η συνέπεια ενός δημιουργού είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό πιστεύω, κι αυτό είναι κάτι που μπορώ να πω ότι θαυμάζω.

Η φωτογραφία ως τέχνη;  Κατά τη δική μου άποψη η απάντηση κρύβεται στην χρήση της. Ας μην ξεχνάμε πως στο τελικό αποτέλεσμα αποτυπώνεται και η προσωπική έκφραση του φωτογράφου κι όχι απλά μια μηχανική καταγραφή λόγω του μέσου (της κάμερας). Από την στιγμή λοιπόν που αποτελεί ένα μέσο έκφρασης και χρησιμοποιεί ή χρησιμοποιείται από κανόνες που διέπουν τις άλλες Τέχνες, έχει περάσει από διάφορα στάδια αυτοαξιολόγησης και αυτοκριτικής, φυσικά και μπορεί να αποτελεί ένα είδος Τέχνης και μάλιστα συνεχώς μεταλλασσόμενο. Πέρα από όλα αυτά όμως, μια φωτογραφία είναι τέχνη όταν δεν ξεχνάς το συναίσθημα που σου άφησε.

Η ιδιαιτερότητα του φωτορεπορτάζ  σε σχέση με τα άλλα είδη φωτογραφίας είναι η αμεσότητα με την είδηση, η επαφή με τον κόσμο σε μια στιγμή ιδιαίτερη και συνήθως άσχημη ή κακή, η αδρεναλίνη που γεμίζεις όταν είσαι στο πεδίο, η εμπειρική γνώση που αποκτάς γιατί τη γνώση μπορείς να την λάβεις κι αλλιώς. Δεν είναι το ίδιο να βιώνεις κάτι, με το να το διαβάζεις ή να το βλέπεις μέσα από τα Μέσα ή τα βιβλία. Κι εδώ όμως έχει να κάνει με το είδος του φωτορεπορτάζ…

Στο φωτορεπορτάζ χρειάζεται κι έχει σημασία η λεζάντα. Δεν μπορείς να βάζεις ως λεζάντα ότι θες έτσι αυθαίρετα. Βέβαια πολλές φορές η εικόνα είναι από μόνη της τόσο δυνατή που κάποιοι δεν θα πάνε να διαβάσουν την λεζάντα, όμως επιβάλλεται. Από την άλλη πάλι, πολλές φορές η χρήση της λεζάντας έχει μεγάλη σημασία στο πως να καθοδηγήσει τον θεατή (όχι στο φωτορεπορτάζ). Σε κάθε περίπτωση πάλι θα μιλήσω για είδος φωτογραφίας. Τρανό παράδειγμα ένα καλλιτεχνικό έργο που ο δημιουργός του ήθελε να σχολιάσει αυτή την σχέση – εικόνας/τίτλου – και μιλάω για τον Γιώργο Δεπόλλα και τη σειρά “Στην παραλία”. Με λίγα λόγια η χρήση της φωτογραφίας μπορεί να παραπλανήσει τον θεατή, άρα κατά συνέπεια να ψεύδεται.

Όσο αφορά την εξήγηση νομίζω ότι δεν είναι αναγκαία σε καμία μορφή της ως προς το οπτικό μέρος, η εξήγηση μπορεί να υπάρξει σε δευτερεύον χρόνο για να κατανοήσουν οι θεατές μια συνθήκη ή μια αιτία που ώθησε κάποιον στο να δημιουργήσει μια εικόνα κι όχι απαραιτήτως για την ίδια την εικόνα. Κι αυτό, εάν ενδιαφέρει τον ίδιο τον θεατή να μάθει περισσότερα πίσω από το έργο.

Η δουλειά μου ως φωτορεπόρτερ στην Ντόχα έχει ιδιαιτερότητες. Θα μιλήσω για το πλαίσιο, καθώς δεν κάνω φωτορεπορτάζ όπως κάποιος πιθανόν το αντιλαμβάνεται. Δεν κάνω ειδήσεις. Παρόλα αυτά θα πω ότι είναι πολύ δύσκολο το πλαίσιο καθώς για τα πάντα χρειάζονται άδειες και δεν είναι εύκολο να τις πάρεις. Είναι και μια διαφορετική κουλτούρα που θα πρέπει να κατανοήσεις για να μπορείς να κινηθείς  χωρίς να παραβιάσεις τους κανόνες που την διέπουν. Για την προσαρμογή, δεν νομίζω ότι συνάντησα ιδιαίτερες δυσκολίες. Το αντίθετο θα έλεγα. Εξάλλου χαρακτηρίζω τον εαυτό μου ως χαμαιλέοντα, καθώς μπορώ να προσαρμοστώ σε οποιοδήποτε περιβάλλον με μεγάλη ευκολία.

Στο Κατάρ είναι έτσι δομημένη η κοινωνία που εκ των πραγμάτων υπάρχουν μεγάλες αντιθέσεις άρα και διαφορές. Το κοινωνικο-πολιτιστικό, πολιτικό,  μα και θρησκευτικό πλαίσιο, απέχει κατά πολύ από τις δυτικές και ευρωπαϊκές κοινωνίες. Παρόλες τις επιρροές που δέχονται από τον πληθυσμό που ως επί το πλείστων αποτελείται από ξένους, καθώς οι ντόπιοι αποτελούν μια μειονότητα (πληθυσμιακά) στην ίδια τους τη χώρα. Μιλάμε για ένα νέο κράτος σχετικά, με μια πολύ ισχυρή οικονομία, που οφείλεται στον φυσικό πλούτο του. Η διαχείριση αυτής της συνθήκης από μόνη της αποτελεί μια τεράστια διαφορά σε σχέση με μας. Επίσης είναι ένα κράτος υπό διαμόρφωση μιας εθνικής ταυτότητας, λόγω του ότι είναι νέο και αυτό σημαίνει αυτόματα ότι είναι υπό καθεστώς εσωτερικής αναζήτησης αυτής της ταυτότητας – συνυπολογίζοντας κι όλο αυτό το οικονομικό σκέλος που εξ’ αρχής σε βάζει σε μια διαφορετική θέση. Παρόλο που φαινομενικά κάποιος θα μπορούσε να πει ότι υπάρχουν ομοιότητες, τελικά αυτές είναι ελάχιστες σε σχέση με αυτά που φαίνονται εκ πρώτης όψεως. Όπως και να έχει είναι δύσκολο να μπεις σε μια διαδικασία σύγκρισης, καθώς υπάρχουν πάρα πολλές παράμετροι που καθορίζουν αυτές τις διαφορές και τις όποιες ομοιότητες.

Λογοκρισία; Η λογοκρισία είναι ένα φαινόμενο παγκόσμιο και έχει να κάνει με τις ατομικές ελευθερίες έκφρασης οι οποίες δεν συμβαδίζουν τις περισσότερες φορές με ένα πολιτικό, θρησκευτικό ή άλλου είδους πλαίσιο στο οποίο κινείσαι, ζεις, υπάρχεις. Ο βαθμός της ελευθερίας και των δικαιωμάτων, είναι απλά διαφορετικός. Εγώ θα έλεγα βέβαια ότι πολλές φορές η λεγόμενη δημοκρατία (είτε αυτή είναι του λόγου ή οτιδήποτε άλλου που την αφορά) είναι κεκαλυμμένη απλά με τον μανδύα της, γιατί από κάτω υποβόσκει πάντα μια εξουσία η οποία ενοχλείται από την παρουσία της, την ιδεολογική τουλάχιστον.  Έτσι είναι αναπόφευκτο, να μην συναντάς λογοκρισία κάθε είδους, οπουδήποτε, ακόμα και στις πιο “δημοκρατικές” χώρες του κόσμου! Σε μια χώρα με μοναρχικό πολίτευμα και έντονο το θρησκευτικό αίσθημα είναι πιο στενά τα περιθώρια να εκφράζεσαι όπως θα ήθελες.

Συνεργάζομαι από το 2014 με το Al Jazeera English, μια συνεργασία η οποία ξεκίνησε από τον καιρό που διέμενα στην Ελλάδα καλύπτοντας κυρίως το προσφυγικό. Πλέον από τον τόπο έδρας του οργανισμού, πολλές φορές καλούμαι να εκτελέσω χρέη photo editor για την ιστοσελίδα του καναλιού, μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά καθώς είσαι σε εγρήγορση διαρκώς μιας και το κανάλι καλύπτει θέματα από όλο τον κόσμο. Ως ελεύθερος επαγγελματίας όμως, συνεργάζομαι και με το CNN International από το 2017 καλύπτοντας θέματα για το CNN Travel, που αφορούν κυρίως το Κατάρ – και όχι μόνο. Συνεργάζομαι επίσης και με εταιρείες παραγωγής καλύπτοντας αθλητικούς αγώνες από την θέση του photo manager, αλλά και σε πιο commercial δουλειές. Γενικά είμαι ανοιχτός για κάθε είδους συνεργασίες και φυσικά των προκλήσεων τους.

Η Ελλάδα είναι ένα από τα ομορφότερα μέρη του κόσμου αναμφισβήτητα. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο αλλά… Κι αυτό έχει να κάνει με διάφορα πράγματα, κάποια εκ των οποίων είναι σημαντικά και δυστυχώς δεν αλλάζουν εύκολα. Η νοοτροπία είναι ένα μεγάλο εμπόδιο. Επίσης μιλάμε για μια αγορά μικρή μα και με διάφορες παθογένειες που και στα χρόνια της κρίσης, αυτό αντί να βελτιωθεί, χειροτέρεψε. Δυστυχώς αν και μου λείπουν πολλά δεν νομίζω ότι θα επιστρέψω σύντομα. Βέβαια ποτέ δεν ξέρεις!

Υπάρχουν πολλοί στόχοι, άλλοι πιο μακρινοί και άλλοι πιο άμεσοι. Αυτή τη στιγμή τρέχουν διάφορα πρότζεκτ. Κάποια βρίσκονται στη παραγωγική διαδικασία και άλλα είναι στην φάση της έρευνας. Δυο από αυτά, τα οποία είναι και διαφορετικά μεταξύ τους, είναι σε εμβρυακή φάση αυτή την στιγμή.Το πρώτο βρίσκεται στη φάση της έρευνας, ενώ έχει γίνει και μια αρχική προσέγγιση παραγωγής στο πεδίο. Το δεύτερο είναι σε ένα πρώιμο στάδιο συζήτησης με τους συνεργάτες μου ώστε να καθοριστεί με σαφήνεια ο σκοπός του πίσω από την ιδέα, και να προχωρήσουμε στον σχεδιασμό και περαιτέρω στην υλοποίηση. Απαραίτητη συνθήκη όμως, και για τα δυο, είναι να απαγκιστρωθούμε από την παρουσία της πανδημίας, καθώς και για τα δυο πρότζεκτ χρειάζεται να ταξιδέψουμε. Ένας άλλος στόχος, επειδή με ενδιαφέρει το κομμάτι της εκπαίδευσης και της μεταλαμπάδευσης της γνώσης, είναι η προετοιμασία μιας σειράς σεμιναρίων λίγο πιο εξειδικευμένων ως προς το περιεχόμενο της ύλης. Αλλά όλα αυτά θα ανακοινωθούν όταν θα είναι η κατάλληλη στιγμή.

Η Ζωή δεν λογίζεται χωρίς την Τέχνη. Είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη υπόσταση. Ο Τολστόι έλεγε ότι οι τέχνες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό κι αυτό είναι ότι ενώνουν τους ανθρώπους.

Η ενασχόληση μαζί τους είναι μια διαδικασία εσωτερική που εξυψώνει τον άνθρωπο και το αποτέλεσμα της ένα μέσο αλληλεπίδρασης με τους γύρω μας. Είναι μια “βουβή” επικοινωνία  που συμβαίνει με έναν μοναδικό τρόπο, ακόμα κι αν δεν μας ενώνει τίποτα με τους άλλους! Κι αυτό έχει να κάνει με το σημαινόμενο.

https://dimitrissideridis.com/

https://www.instagram.com/sideridisdimitris/

Tweets by SideridisDimax

Tweets by SideridisDimax