“Για τη σεζόν που μας έρχεται έχουμε δρομολογήσει κάποιες εμφανίσεις με το ντουέτο που έχουμε με τον Βαγγέλη Πετρινιώτη και αφορούν το ρεμπέτικο είδος αλλά και εμφανίσεις που αφορούν κυρίως τη Ρόζα Εσκενάζυ”
Ποια είναι η πρώτη σας μουσική ανάμνηση; Αυτό που θυμάμαι έντονα από την παιδική μου ηλικία, είναι το τραγούδι. Έχω πολύ έντονες αναμνήσεις από τη μητέρα μου να μου τραγουδάει καθημερινά διάφορα παιδικά τραγουδάκια, τα οποία είχαν γίνει πλέον η καθημερινή μας μουσική ρουτίνα. Τραγουδούσαμε παρέα το τραγούδι και επίσης πολλές φορές την θυμάμαι να τραγουδάει μισές φράσεις, περιμένοντας να ολοκληρώσω εγώ το δικό μου μέρος. Αυτό το «μουσικό παιχνίδι» μας, με έκανε να αγαπήσω όσο τίποτα άλλο το τραγούδι.
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη; Θεωρώ – πάντοτε με βάση τη δική μου παιδική ηλικία και εμπειρία ως αναπληρώτρια καθηγήτρια σε διάφορα μουσικά σχολεία – πως η μουσική παιδεία είναι ανάγκη. Ο κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη να επικοινωνήσει, να οραματιστεί, να δημιουργήσει και η μουσική τον φέρνει πιο κοντά στον εαυτό του, ανακαλύπτοντας την πραγματική δύναμη που κρύβει μέσα του. Η μουσική παιδεία διδάσκει πέρα από το μουσικό κομμάτι και άλλες αξίες που είναι σημαντικές για την εξέλιξη και διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού. Μερικές λέξεις που έρχονται στο μυαλό μου είναι: η οργάνωση, η παρατηρητικότητα, η συνέπεια, η επιμονή, η υπομονή, η υπακοή, η φαντασία, η δημιουργικότητα, η έκφραση, ο σεβασμός και η ομαδικότητα.
Περιγράψτε μας τη μέχρι σήμερα πορεία σας στη μουσική. Υπήρξαν επιρροές καθοριστικές θετικές ή αρνητικές; Οι επιρροές που δέχτηκα θεωρώ πως ήταν καθοριστικές και συνέβαλαν στο να συνειδητοποιήσω την κλίση μου στο παραδοσιακό τραγούδι. Έλαβα τα πρώτα ακούσματα παραδοσιακής μουσικής στο Μουσικό Λύκειο «Μάριος Τόκας» στη Λεμεσό και ένιωσα μεγάλη σύνδεση με τον παραδοσιακό τρόπο τραγουδίσματος. Μου δόθηκε η ευκαιρία μέσα από Παγκύπριους Σχολικούς Διαγωνισμούς να βγω στη σκηνή και να τραγουδήσω παραδοσιακά τραγούδια. Στη συνέχεια μέσα από τις σπουδές μου στη Θεσσαλονίκη, εκτός από την παραδοσιακή, ασχολήθηκα και με την ρεμπέτικη μουσική, η οποία εν τελεί με κέρδισε. Σπούδασα Παραδοσιακό Τραγούδι σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στον Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και μέσα από τις μεταπτυχιακές σπουδές εστίασα στην ερμηνεία και τεχνική της Ρόζας Εσκενάζυ. Η φωνητική τεχνική του ρεμπέτικου τραγουδιού είναι κάτι που λατρεύω και θέλω να εμβαθύνω όλο και περισσότερο σε αυτό. Από τον Απρίλιο του 2020 είμαι Υποψήφια Διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών και πραγματοποιώ συγκριτική μελέτη και καταγραφή της φωνητικής τεχνικής και ερμηνείας μεταξύ Ρίτας Αμπατζή και Ρόζας Εσκενάζυ.
Τι ήταν αυτό που σας κέρδισε στην ρεμπέτικη μουσική; Ακούγοντας τις πρώτες ηχογραφήσεις με κέρδισε η ελευθερία και η αμεσότητα των μουσικών. Με εντυπωσίασε η τεχνική τους ετοιμότητα και η άνεση να εκτελέσουν μια και μοναδική φορά ολόκληρο το τραγούδι, χωρίς να έχουν την επιλογή να το ηχογραφήσουν τμηματικά. Θαύμασα τις ιδιαίτερες τεχνικές στη λαϊκή κιθάρα και τον τρόπο με τον οποίο ερμήνευαν οι τραγουδιστές/τριες αλλά και το πως χειρίζονταν τη φωνή τους. Κατάλαβα πως υπάρχει υψηλό επίπεδο στην τεχνική και ήθελα όλο και περισσότερο να ανακαλύψω τα χαρακτηριστικά αυτά και να τα εφαρμόσω στη φωνή μου.
Πέρα από την Ρόζα Εσκενάζυ, ποιους άλλους ερμηνευτές/ερμηνεύτριες θαυμάζετε στο ρεμπέτικο είδος και γιατί; Δύο ονόματα σκέφτηκα αυθόρμητα: Ρίτα Αμπατζή και Κώστας Ρούκουνας. Μου αρέσει πολύ ο τρόπος ερμηνείας της Ρίτας Αμπατζή και μέσα από την διδακτορική μου έρευνα διακρίνω στοιχεία που διαφέρουν σε σχέση με την ερμηνεία της Ρόζας Εσκενάζυ. Η Ρ. Αμπατζή ξεχωρίζει με τον ώριμο και ζεστό της ήχο, ενώ η Ρ. Εσκενάζυ έχει μια κοριτσίστικη και παιχνιδιάρικη χροιά. Όσον αφορά τον Κώστα Ρούκουνα, θεωρώ πως η ερμηνεία του ξεχωρίζει μιας και πέρα από τις πολύ καλές φωνητικές του ικανότητες, εκφράζεται με έναν τρόπο θεατρικό, δίνοντας ζωντάνια και πραγματική διάσταση των συναισθημάτων του στην ερμηνεία του.
Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας και το cd σας, τα οποία έχουν ως θεματική τη Ρόζα Εσκενάζυ. Το βιβλίο αποτελεί την διπλωματική μου έργασία και κυκλοφόρησε το 2018 από τον εκδοτικό οίκο Fagotto Books. Είναι μια κριτική μελέτη που έχει ως κύριο θέμα την φωνητική τεχνική και ερμηνεία της Ρόζας Εσκενάζυ και η ερμηνεία της έχει καταγραφεί λεπτομερώς σε παρτιτούρα με πρόσθετα ειδικά σύμβολα. Ο αναγνώστης λοιπόν έχει την ευκαρία να δει παρτιτούρες φωνητικής ερμηνείας, να μάθει κάποια στοιχεία για την ζωή και πορεία της ερμηνεύτριας και τέλος να γνωρίσει σε βάθος την ερμηνεία και τις φωνητικές της δυνατότητες.
Το Cd μου θα έλεγα πως συνδέεται με το βιβλίο και ολοκληρώνει την μελέτη αυτή, μιας και αποτελεί μέρος του διπλωματικού μου ρεσιτάλ το οποίο πραγματοποιήθηκε το 2017. Είναι ένας δίσκος με ζωντανές ηχογραφήσεις από το ρεσιτάλ και στόχος της προσπάθειας αυτής ήταν να αποτυπωθεί η ερμηνεία της Εσκενάζυ και να γίνει πρακτική εφαρμογή των συμπερασμάτων της έρευνας γύρω από τον τρόπο τραγουδίσματος της ερμηνεύτριας.
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια; Για τη σεζόν που μας έρχεται έχουμε δρομολογήσει κάποιες εμφανίσεις με το ντουέτο που έχουμε με τον Βαγγέλη Πετρινιώτη και αφορούν το ρεμπέτικο είδος αλλά και εμφανίσεις που αφορούν κυρίως τη Ρόζα Εσκενάζυ. Ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν λόγω κορονοϊού θα παρουσιαστεί σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας ένα αφιέρωμα στην ερμηνεύτρια, με μια ομάδα φίλων μουσικών.
Βιογραφικό: Η Δέσποινα Ψαθά γεννήθηκε στις 13/03/1992 στη Λεμεσό της Κύπρου. Είναι Υποψήφια Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων – Τμήμα Μουσικών Σπουδών με θέμα: : «Ρίτα Αμπατζή – Ρόζα Εσκενάζυ. Συγκριτική μελέτη-καταγραφή φωνητικής τεχνικής και ερμηνείας». Επίσης, είναι κάτοχος προπτυχιακού και μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών από το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με ειδίκευση στο Δημοτικό τραγούδι.
Τον Οκτώβριο του 2018 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Ρόζα Εσκενάζυ. Προπολεμικά ρεμπέτικα και παραδοσιακά τραγούδια, μια μελέτη της φωνητικής τεχνικής και ερμηνείας και καταγραφή της σε παρτιτούρα». Η μελέτη της για την Ρόζα Εσκενάζυ, αποτελεί προτεινόμενο σύγγραμμα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων – Τμήμα Μουσικών Σπουδών.
Tο 2019 κυκλοφόρησε επίσημα η προσωπική δισκογραφική της δουλειά με τίτλο «Αφιέρωμα στη Ρόζα Εσκενάζυ» από τον εκδοτικό οίκο Fagotto Books. Ο δίσκος αυτός αποτελείται από ζωντανές ηχογραφήσεις, μέρος του Διπλωματικού Ρεσιτάλ που πραγματοποιήθηκε το 2017 με σκοπό την ιστορική ερμηνεία και εκτέλεση της ερμηνεύτριας μέσα από ρεμπέτικα αλλά και παραδοσιακά τραγούδια.
Τα τελευταία χρόνια ζει μόνιμα στην Ελλάδα, όπου εργάζεται ως καθηγήτρια Βυζαντινής / Παραδοσιακής Μουσικής στα Μουσικά Σχολεία, ενώ παράλληλα πραγματοποιεί εμφανίσεις σε μουσικές σκηνές και φεστιβάλ που σχετίζονται με το ρεμπέτικο τραγούδι.
Facebook: https://www.facebook.com/dpsatha
Instagram: https://www.instagram.com/despinaps/?hl=el
Σελίδα Βιβλίου: https://www.facebook.com/Ρόζα-Εσκενάζυ-Προπολεμικά-Ρεμπέτικα-Παραδοσιακά-Τραγούδια-104592628011054/
