Βασίλης Λέκκας: “κατάθεση ψυχής”

Συνέντευξη στη Βαλεντίνη Παπαγεωργίου

 

Μια πολύ ιδιαίτερη συναυλία θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το ελληνικό κοινό στις 15 Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο με τον εξαιρετικό Έλληνα ερμηνευτή Βασίλη Λέκκα και τον διάσημο ανά τον κόσμο “τραγουδιστή του έρωτα” Adamo σε μια μαγευτική μουσική διαδρομή που διοργανώνεται από το International Foundation for Greece.

Πρόσφατα παρουσιάσατε την τελευταία δισκογραφική σας δουλειά Film Noir στο ΝΤΟΡΕ-ΖΥΘΟΣ στη Θεσσαλονίκη. Πώς προκύπτει το κινηματογραφικό «ντύσιμο» με τραγούδια των Γ. Σπάθα, Γ. Τρανταλλίδη, Μ. Πλέσσα;
Είναι τραγούδια που έχουν προηγηθεί, τα περισσότερα πάνω από 20 χρόνια πριν και συσσωρεύονται εικόνες γύρω από αυτά. Τραγουδώντας τα όλο αυτό το διάστημα βλέπω ότι η σχέση μου μαζί τους δένεται ακόμα περισσότερο και αυτό είναι πολύ ευχάριστο. Επιχείρησα να τα προσεγγίσω με μια άλλη ματιά η οποία έχει την αίσθηση του ζωντανού παιξίματος παρά του στούντιο. Έχουν ένα κοινό ηχόχρωμα, με μία κοινή ορχήστρα που έπαιξε όλα τα κομμάτια. Έδωσα μια ενιαία ατμόσφαιρα που ταιριάζει στην αίσθηση του Film Noir. Ήταν από την αρχή μια δουλειά δικής μου σύλληψης που ήθελα να την αναδείξω και από αυτή την πλευρά. Είχα την ευκαιρία με αφορμή την ιδιαίτερη συνεργασία με το International Foundation for Greece- Aspasia Leventis. Η ιστορία αυτή με το Film Noir είναι το δικό μου μουσικό Film Noir.

Η πορεία σας είναι εξαιρετικά πλούσια δισκογραφικά με συνεργασίες με τα πιο λαμπρά ονόματα του ελληνικού τραγουδιού. Πώς αξιολογείτε την τόλμη σας να προχωρήσετε σε δουλειές ερμηνεύοντας τόσο διαφορετικά είδη από Χατζηδάκη και Μαρκόπουλο μέχρι Καζαντζίδη;
Μη σας φαίνεται περίεργο. Με όποια δουλειά καταπιάστηκα εκπροσωπείται κυρίως από τον συνθέτη: Στον ηλεκτρικό ήχο είχα τη συνεργασία με τον Γιάννη Σπάθα. Σε τζαζ μπλουζ που ήταν ο δίσκος «Μες τη νύχτα» – από όπου και πολλά τραγούδια στο Film Noir – καταπιάστηκα με τον εξίσου κατάλληλο καλλιτέχνη, το Γιώργο Τρανταλλίδη. Το λαϊκό τραγούδι που έχει σχέση με την κατάθεση μου γύρω από την ιστορία με τον Καζαντζίδη συνδέεται με το γεγονός ότι και ο Θεοδωράκης και ο Χατζηδάκης με τους οποίους συνεργάστηκα, είχαν συνεργαστεί μαζί του. Όλα αυτά είναι ακούσματα και επιρροές. Είναι ένα φάσμα του τραγουδιού μας, της οικογένειας των ανθρώπων που συνεργάστηκα. Ως μικρότερος τα παρακολουθούσα όλα αυτά, μπορούσα να τα «δω» και να βρω έναν τρόπο να γίνω μέλος της οικογένειας. Είναι μια ιστορία καθαρά βιωματική. Σήμερα ζώντας την περιπέτεια του τόπου μας και προσπαθώντας να τη συνδέσουμε με κάποια άλλη περίοδο, βρίσκουμε πολλά κοινά στοιχεία. Οι άνθρωποι που έγραψαν αυτά που έγραψαν και αφορούσαν εκείνη την εποχή, αφορούν και τη δική μας εποχή, άρα συγγενεύουμε.

Έχετε αναφερθεί και σε άλλη στιγμή στο “βιωματικό τραγούδι”. Πώς το αντιλαμβάνεστε αυτό σήμερα;
Το βιωματικό τραγούδι έχει μία ρίζα που μπορεί να είναι και παγίδα στην επανεκτέλεση. Βασιζόμαστε στο γεγονός ότι ερχόμαστε από κάποιο περιβάλλον και ότι αυτή η βιωματική σχέση μας προστατεύει όταν τραγουδάμε ένα τραγούδι. Είναι ανάγκη να προστατεύσουμε το λαϊκό τραγούδι για να μπορέσει να αναδυθεί πραγματικά ο προβληματισμός και οι συνθήκες μιας εποχής όταν βρισκόμαστε επί σκηνής. Δεν είναι ένα τραγούδι που θα το μεταχειριστούμε πρόχειρα ή εύκολα ή με το ναρκισσισμό μας γιατί αυτό το οδηγεί σε διαφορετική σχέση με το λαό. Όλα αυτά για μένα γίνονται στη συνέχεια πληροφορίες ιδιαίτερες. Όταν ενεπλάκη με τους μεγάλους μας δημιουργούς, μέσα από το βλέμμα τους μου ξεκαθάρισαν τι σημαίνει λαϊκό τραγούδι. Δεν είναι κάτι που περιορίζεται στην ταμπέλα ή μάλλον στην ταμπέλα ενός νυχτερινού κέντρου. Όταν τραγουδάμε τη Συννεφιασμένη Κυριακή, παρόλο που την ξέρει όλος ο κόσμος, καλό είναι να γνωρίζουμε τις συνθήκες και τους λόγους κάτω από τους οποίους γράφτηκε. Με την έννοια της ευκολίας ότι ξέρουμε τα λόγια, καθόμαστε σε μια σκηνή και το τραγουδάμε. Φτάνουμε στο σημείο να μην εμβαθύνουμε, «κλείνουμε» τα μάτια μας αντί να τραγουδήσουμε την ουσία του, τη συγκίνηση και τη φόρτιση του. Περνάει απαλά, πρόχειρα. «Λανσάρουμε» παλιά τραγούδια με την τεχνική της λούπας και αλλοιώνουμε την καταγωγή τους νομίζοντας ότι τα μεταφέρουμε στη νεολαία. Ας το δεχτώ, αλλά δεν είναι για μένα αυτή η αναγκαιότητα.

Είστε Πρέσβης Καλής Θέλησης για το ίδρυμα International Foundation for Greece. Είναι ένας τρόπος να εκφράσετε την πεποίθηση σας ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να παίρνει θέση ως πολιτικός άνθρωπος σε ό,τι συμβαίνει γύρω του;
Δεν είναι μόνο η ιδιότητα του καλλιτέχνη που έχει αυτή την αποκλειστικότητα. Νομίζω ο κάθε πολίτης είναι υπεύθυνος για την πολιτική περιπέτεια και την πορεία ενός τόπου. Όλοι στην ουσία πρέπει πραγματικά να το πιστεύουμε και να παίρνουμε θέση ως πολίτες για πράγματα που αφορούν την κοινωνία ενεργά. Η μη συμμετοχή είναι μεγάλη παγίδα και είναι προφανώς μια θέση. Αυτός που λέει ότι δεν συμμετέχει γιατί δεν θέλει και δεν τον αφορά τίποτα είναι το πιο εκμεταλλεύσιμο άτομο γιατί το σύστημα ξέρει να το χρησιμοποιήσει για λογαριασμό του.

Ένας από τους στόχους του International Foundation for Greece είναι η προβολή του πολιτισμού και του πνεύματος της Ελλάδος στο εξωτερικό. Έχοντας ήδη μια ξεχωριστή παρουσία με συναυλίες στο εξωτερικό, θεωρείτε ότι η ελληνική μουσική έχει τη θέση που της αξίζει έξω από τα σύνορα;
Δεν με απασχόλησε ποτέ τι άποψη μπορεί να υπάρχει σε επίπεδο αναγνωρισιμότητας ή «εμπορικότητας» με την οποία βλέπουν οι ξένοι την ελληνική μουσική. Με απασχολεί όταν θα βρεθώ στη σκηνή, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, αυτό που θα πάρει ο άλλος μέσω της ελληνικής μουσικής και του στίχου – όσο αυτός είναι κατανοητός – είναι μια πληροφορία που εγώ την χαρακτηρίζω αναγκαιότητα και είναι πληροφορία 3000 ετών. Αυτή είναι η χώρα που την ξέρετε και αυτό που τραγουδάμε είναι ο συνδυασμός μιας γνώμης και μιας σχέσης που έχετε με αυτόν τον τόπο. Η μουσική δεν είναι αποκομμένη από αυτή την πορεία γι’ αυτό και στόχος και προτεραιότητα του International Foundation For Greece για τον πολιτισμό της Ελλάδας είναι ό,τι πιο χαρακτηριστικό, διαχρονικό, εμπεριστατωμένο, ό,τι πιο φωτεινό υπάρχει σε σχέση με τη μουσική. Σε τελική ανάλυση το δικό μου ρεπερτόριο ανήκει σε ανθρώπους που πραγματικά φωτίσανε τον τελευταίο αιώνα το ελληνικό τραγούδι. Βέβαια και αυτοί βασιστήκανε σε ό,τι είχε προηγηθεί και είχε αντίστοιχα την ίδια πρόθεση για να μπορέσει η πατρίδα αυτή να έχει έναν χαρακτηριστικό «ήχο». Μέσα από την ιδιαίτερη τους ματιά και περιπέτεια πάντα αυτό φωτίζανε. Η μεγάλη μουσική οικογένεια έχει μια διαδοχή. Όταν ο Θεοδωράκης λέει «είμαι μαθητής του Τσιτσάνη» αυτό σημαίνει πολλά. Η μεγάλη οικογένεια των συνθετών μαζί με τη μεγάλη οικογένεια των ποιητών μας έδωσε το στίγμα του πολιτισμού του τελευταίου αιώνα στην παγκόσμια κοινότητα. Όλο αυτό είναι μια δικιά μου ανάγκη. Είναι ο κόσμος μου και με αυτόν τον κόσμο θέλω να επικοινωνώ.

Οι δύο καλλιτέχνες, ο Adamo, Πρέσβης της Unicef και Επίτιμος Πρόεδρος του International Foundation for Greece και ο Βασίλης Λέκκας, Πρέσβης Καλής Θελήσεως του International Foundation for Greece ενώνουν τις φωνές τους στο Ηρώδειο στις 15 Σεπτεμβρίου υπηρετώντας έναν ευγενικό σκοπό: τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν στην ανέγερση του νέου αρχαιολογικού μουσείου της Δήλου. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

http://www.if-gr.org/content/latest-news/81-salvatore-adamo-basilhs-lekkas