Πολιτισμός και Μουσική Παιδεία.
Πολιτισμός είναι το σύνολο της υλικής και άυλης δημιουργίας ενός λαού στη διάρκεια της εξέλιξής του, με σκοπό την κάλυψη των αναγκών του.
Είναι όμως και η διακριτικότητα, η ειλικρίνεια και η ευγένεια ενός λαού. Άρα, μία έννοια πολυδιάστατη και άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του ανθρώπου και την εξέλιξή του.
Μουσική Παιδεία είναι επίσης μία έννοια πολυδιάστατη και άρρηκτα δεμένη με την ιστορία και εξέλιξη του ανθρώπου από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής του έως και σήμερα.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η μουσική είναι ψυχαγωγία, καλλιεργεί το ήθος και επενεργεί στη διαμόρφωση του χαρακτήρα.
Μουσική Παιδεία όμως δεν εννοούμε τις στείρες μουσικές γνώσεις αλλά και την καλλιέργεια που έχει ένας άνθρωπος ώστε να θεωρείται καταρτισμένος ακροατής της μουσικής.
Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;
Θα φέρω στη μνήμη μας ένα φαινόμενο που το ζούμε εδώ στη χώρα μας. Έχετε παρατηρήσει τους τουρίστες όταν έρχονται στην Ελλάδα τι κάνουν όταν ακούν την ελληνική μουσική;
Εμπλέκονται στον κύκλο του χορού, ακούγοντας απλά τον ρυθμό, ακούγοντας μόνο τη μουσική. Και χορεύουν όλοι, ανταποκρίνονται σε αυτό που ακούν, γίνονται όλοι ένα, έλληνες, ξένοι, μικροί, μεγάλοι.
Επίσης, πόσοι από εμάς όταν ακούμε ένα ξένο τραγούδι καταλαβαίνουμε τους στίχους;
Επιτρέψτε μου να πω λίγοι,,,,, όμως νιώθουμε κάτι να μας συγκινεί, να ενεργεί στο μυαλό και στην ψυχή μας και να συγκινούμαστε, να μας κάνει να ονειρευτούμε, να ταξιδέψουμε, να κλάψουμε!
Ο ρυθμός και η μελωδία αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της μουσικής, αυτά τα χαρακτηριστικά νιώθουμε και καταλαβαίνουμε όλοι οι άνθρωποι, όπου και αν βρισκόμαστε, όπου και αν ζούμε. Άρα, η μουσική ενώνει τους ανθρώπους, τις ψυχές, τις ζωές, τις καρδιές και δημιουργεί δεσμούς.
“Η Μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί”. Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση;
Ναι είναι μία, έχει δύο βασικά συστατικά για να δημιουργηθεί, το ρυθμό και τη μελωδία. Έχει επίσης και εφτά (7) μόνο “σημάδια” τις εφτά (7) νότες. Πόσα κομμάτια, πόσες μελωδίες, έχουν γραφτεί με μόνο αυτές τις 7 νότες! Αλλά και πόσοι μουσικοί, πόσοι άνθρωποι, έχουν εκφραστεί μέσα από αυτές τις 7 νότες!
Η μουσική είναι μία αλλά οι μορφές της πολλές. Μου έρχεται στο μυαλό ένα μικρό παράδειγμα που λέμε στους μαθητές του δημοτικού ότι η Μουσική είναι μία Κυρία.
Έτσι λοιπόν, η μουσική είναι μία κυρία με πολλά φορέματα. Τα είδη της είναι τα φορέματά της, όπως το ροκ, την τζαζ, την παραδοσιακή, την κλασσική, τη ραπ, την ηλεκτρονική…
Κάθε μουσικός λοιπόν, μέσα από κάθε είδος εκφράζεται και δημιουργεί το δικό του έργο, αυτό που λέμε τη δική του μουσική, που όμως δεν είναι τίποτε άλλο από τη Μία Μουσική με τα προσωπικά στοιχεία του μουσικού.
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;
Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι οι “Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία και προσοχή στην μουσική εκπαίδευση των νέων γιατί πίστευαν ότι έπλαθαν χαρακτήρα και ήθος”.
Πράγματι η μουσική έχει μέσα της ελευθερία αλλά και πειθαρχία, έχει μαθηματική δομή και σκέψη, αλλά και λόγια έκφραση.
Είναι ένα σύστημα διαπαιδαγώγησης. Μα θα μου πείτε είστε μουσικός και βέβαια αυτό θα υποστηρίξετε! Ναι είμαι μουσικός αλλά διδάσκω μουσική πολλά χρόνια στη δημόσια εκπαίδευση και ιδιαίτερα σε Μουσικό Σχολείο.
Εκεί έχω διαπιστώσει την θετική επιρροή της μουσικής στους μαθητές, μικρότερους ή μεγαλύτερους. Οι μαθητές λειτουργούν μέσα σε ομάδες παίζοντας μαζί σε μουσικά σύνολα ή τραγουδώντας σε φωνητικά σύνολα. Εκεί χρειάζεται πειθαρχία αλλά και συνεργασία μεταξύ τους.
Άρα μαθαίνουν να λειτουργούν ομαδικά κάτω από τις συμβουλές και υποδείξεις του μαέστρου. Μαθαίνουν ν’ ακούν, να πειθαρχούν, να λειτουργούν ομαδικά και συνεργατικά.
Ειδικά ο λαός μας μπορεί και εκφράζεται μ’ ένα τραγούδι, εκφράζει τον πόνο του, τη χαρά του, την καθημερινότητά του, με τραγούδια του τρίγου, του κρασιού, της παρέας, του χορού, της αγάπης, του έρωτα, της ζωής, του γάμου, τα μοιρολόγια…
Στοιχείο αναπόσπαστο για τον πολιτισμό των ελλήνων η μουσική και το τραγούδι.
Διδάσκεται σήμερα η μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;
Η μουσική παράδοση όπως και η παράδοση γενικότερα, είναι το στοιχείο εκείνο που δείχνει την εξέλιξη ενός λαού.
Μέσα από τις διάφορες μορφές τέχνης μπορούμε ν’ ανακαλύψουμε την ιστορία ενός λαού, του λαού μας στην συγκεκριμένη περίπτωση. Μελετώντας την παράδοση, πατάμε πιο γερά στα πόδια μας, απλώνουμε καλύτερες και πιο γερές ρίζες για το μέλλον.
Υπάρχουν αξιόλογοι μουσικοί με γνώσεις οι οποίοι προσπαθούν να μεταλαμπαδεύσουν, να διατηρήσουν και να εξελίξουν τη μουσική μας παράδοση, κόντρα πολλές φορές στο ρεύμα της εποχής που θέλει πιο ηλεκτρονικά μέσα.
Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;
Η μουσική γνώση είναι ένα πλοίο που όταν ανέβεις επάνω του ανοίγεις πανιά για το απέραντο και το άγνωστο.
Καλείται ο μουσικός ν’ αντιμετωπίσει μουσικές φουρτούνες και μουσικά γαλήνιες στιγμές. Η μουσική είναι σαν την θάλασσα, έχει κύματα αλλά έχει και γαλήνη.
Δεν θα μπορούσαμε τώρα να μιλάμε για μουσική και εξέλιξη αν δεν υπήρχαν. Παράγουν έργο, είτε ως επαγγελματίες μουσικοί είτε ως ερασιτέχνες.
Είτε όταν είναι σολίστες κάποιου οργάνου είτε όταν συμμετέχουν σε ορχήστρες ή ερασιτεχνικές μουσικές ομάδες. Πιστεύω ότι σήμερα οι μουσικοί άνθρωποι, ενδιαφέρονται και επιδιώκουν την δια βίου μάθηση, πάνω στο αντικείμενο. Έχουν καταλάβει ότι οι εξελίξεις τρέχουν και μόνο με βαθιά γνώση του αντικειμένου μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν προκλήσεις.
Τι σημαίνει για εσάς ερασιτεχνική δημιουργία; Υπάρχει σήμερα ερασιτεχνική δημιουργία;
Ερασιτέχνης σημαίνει ο εραστής της τέχνης. Είναι αυτός που κάνει ορισμένη εργασία όχι ως κύριο επάγγελμα αλλά επειδή τον ευχαριστεί.
Ο ερασιτέχνης ασκεί “χόμπι” το οποίο είναι εποικοδομητικό για τον ίδιο αλλά και για την κοινωνία γενικότερα.
Η ερασιτεχνική δημιουργία ενθαρρύνει την πρωτοβουλία, τον αυτοσχεδιασμό και την αυτενέργεια, στοιχεία σύμφωνα με την έννοια του ερασιτεχνισμού. Στην πραγματικότητα ο εραστιτέχνης δημιουργός δεν “κάνει τέχνη” αλλά ζει την τέχνη.
Είμαι τριάντα χρόνια (30) οπαδός της ερασιτεχνικής δημιουργίας, πρώτα ως μέλος στην Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πάτρας παίζοντας μαντολίνο και τώρα ως μαέστρος και καλλιτεχνική υπεύθυνη στην Λαϊκή Ορχήστρα του Χορευτικού Τμήματος του Δήμου Πάτρας καθώς και του φωνητικού συνόλου των Κανταδόρων “SANTA MAURA” του συλλόγου Λευκαδίων στην Πάτρα.
Κάποιοι, λίγοι ακόμα τουλάχιστον στην Πάτρα από όσο γνωρίζω, αντέχουμε και υπηρετούμε την ερασιτεχνική δημιουργία με πάθος και μεράκι, καταθέτοντας ψυχή, ενθουσιασμό και αγάπη σε αυτό που κάνουμε.
Κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε πολύ ευγενικά ρομαντικοί και ονειροπόλοι. Μου αρέσει να με λένε ρομαντική και ονειροπόλα, νομίζω ότι έτσι κρατάμε την ευαισθησία μας.
Ακούω μαθητές μου στο σχολείο και ρωτάνε πότε θα μπορέσουν να βγάλουν λεφτά από τη μουσική πότε θα γίνουν διάσημοι και αυτό με λυπεί ιδιαίτερα. Αλλά δεν παύω να ελπίζω!
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ – ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΑΤΡΑΣ
https://www.youtube.com/watch?v=yOhUiaBFK1g
https://www.youtube.com/watch?v=7cPJUbuMM8E
https://www.youtube.com/watch?v=HXiMZLGzw34
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ