Εργαστήριο Αποτελεσματικού Γονέα

Η σχέση παιδιού και γονέα είναι αναμφίβολα καταλυτική και πρωταρχικής σημασίας για την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Η οικογένεια είναι ο θεμέλιος λίθος πάνω στον οποίο το παιδί θα χτίσει την προσωπικότητα του και θα αποκτήσει την δική του ταυτότητα.

Μια σχέση διαρκούς αλληλεπίδρασης και ένας συναισθηματικός δεσμός που παίζει πρωτεύοντα ρόλο σε όλους τους τομείς της ζωής του παιδιού. Άλλωστε κανένας άθλος δεν επιτυγχάνεται χωρίς κόπους και θυσίες και καμία επιτυχία δεν χτίζεται σε σαθρά κτίρια. Το μεγαλύτερο επίτευγμα ενός γονιού είναι το χαμόγελο του παιδιού του.

Αλέκος Παπάγος

Πότε όμως ένα παιδί είναι χαρούμενο, συνεργάσιμο και έχει υψηλές αποδόσεις; Αντίθετα, σε ποια περίπτωση το παιδί παρουσιάζει εγωιστική στάση και συμπεριφορά είναι ανυπάκουο και έχει περιορισμένες κοινωνικές επαφές;

1) Στόχος του Εργαστηρίου του Αποτελεσματικού Γονέα είναι να εφοδιάσει τους γονείς με τις απαραίτητες δεξιότητες για την σωστή διαπαιδαγώγηση και ανατροφή των παιδιών τους. Μιλήστε μας γ’ αυτό.

Στόχος των εργαστηρίων μας είναι να εφοδιάσει τους γονείς με τις απαραίτητες δεξιότητες ,ώστε να αναθρέψουν τα παιδιά τους με τρόπο που θα προάγει την υπευθυνότητα, τη συνεργασία, την αυτοπειθαρχία, την αυτονομία και το σεβασμό. Οι ωφέλειες που έχουν αποκομίσει οι γονείς που έχουν παρακολουθήσει τα εργαστήρια μας είναι:

v Μείωση του άγχους τους, διότι ανά πάσα στιγμή αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν και γνωρίζουν τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν. Με άλλα λόγια αποκτούν μια «πυξίδα τσέπης».

v Παρατηρούν θεαματική βελτίωση στις σχέσης τους με τα παιδιά τους και όχι μόνο.

v Σημαντική μείωση στις προστριβές, τους τσακωμούς, τις φωνές.

v Όταν προκύπτουν προβλήματα ή εντάσεις, επιλύονται πιο γρήγορα, πιο εύκολα και χωρίς να πληγώνεται η σχέση τους

v Απολαμβάνουν τα παιδιά τους περισσότερο

2) Ποια είναι τα συνήθη ζητήματα που απασχολούν έναν γονέα;

Τα ζητήματα που προκύπτουν είναι διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Στην προσχολική ηλικία τα ζητήματα σχετίζονται κυρίως με την ασφάλεια των παιδιών και την υγεία τους. Θέματα όπως να μην χτυπήσουν, να τρώνε υγιεινά, θέματα ύπνου και άλλα. Στην ηλικία του δημοτικού τα θέματα σχετίζονται με την πρωινή προετοιμασία για το σχολείο, αλλά και τη βραδινή προετοιμασία για τον ύπνο, το διάβασμα για το σχολείο, οι γενικότεροι τρόποι του παιδιού, η συμπεριφορά του, αλλά και η διαχείριση του χρόνου στο διαδίκτυο και τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στο γυμνάσιο και το λύκειο τα θέματα που αντιμετωπίζει ένας γονιός είναι πιο δισεπίλυτα. Είναι το στάδιο της εφηβείας, όπου το παιδί αρχίζει να απομακρύνεται από τον γονιό και από την επιρροή του και οι παρέες του αποκτούν πρωτεύοντα ρόλο. Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Τα ξενύχτια, το κάπνισμα και το αλκοόλ, ο πειραματισμός με τα ναρκωτικά, οι επιδόσεις στο σχολείο, οι μεγάλες συναισθηματικές εναλλαγές, οι ερωτικές σχέσεις, η επιλογή φίλων, η έλλειψη αίσθησης κινδύνου, το ακαδημαϊκό και επαγγελματικό μέλλον τους. Όπως βλέπετε, τα προβλήματα της εφηβείας είναι πολύ πιο τρομακτικά από αυτά των άλλων ηλικιών και για αυτόν ακριβώς το λόγο είναι σημαντικό να έχουν μπει τα σωστά θεμέλια από τα πρώτα χρόνια του παιδιού. Η πρόληψη και η έγκαιρη επένδυση στον τρόπο διαπαιδαγώγησης βοηθάει το γονιό να αποφύγει πολλές κακοτοπιές ή ακόμη και όταν προκύπτουν, να είναι πιο ήπιες και διαχειρίσιμες.

3) Τι λάθος κάνει ένας γονέας όταν το παιδί του έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, παρατεταμένο και έντονο άγχος και βιώνει τις δυσκολίες της ζωής με απογοήτευση;

Θα έλεγα ότι το μεγαλύτερο λάθος είναι να τα βάζει ο γονιός με το παιδί του, να του επιρρίπτει ευθύνες. Το δεύτερο μεγαλύτερο λάθος είναι να προσπαθεί ο γονιός να λύνει τα προβλήματα του παιδιού του, ως από μηχανής θεός. Αυτό κάνει το παιδί ακόμη πιο εξαρτημένο και απογοητευμένο, του πληγώνει ακόμη περισσότερο την αυτοεκτίμηση και το καθιστά ακόμα πιο αδύναμο.

4) Η τιμωρία και η ανταμοιβή είναι μέθοδοι πειθαρχίας; Τα παιδιά χρειάζονται όρια;

Τα παιδιά βεβαίως και χρειάζονται όρια, αλλά στο μοντέλο Γκόρντον δεν επιτυγχάνεται αυτό ούτε με τις τιμωρίες ούτε με τις ανταμοιβές, διότι αυτές δεν εξυπηρετούν την ψυχική υγεία των παιδιών μας, ούτε την δημιουργία χαρακτηριστικών στα παιδιά μας, όπως το αίσθημα της αυτοεκτίμησης, την αυτονομία, την υπευθυνότητα, την αυτοπειθαρχία, την ανθεκτικότητα και το δημιουργικό πνεύμα. Τα όρια μπαίνουν με τις δεξιότητες Γκόρντον που αποτελούν πρότυπο σεβασμού και αποτελεσματικότητας.

5) Τα σημερινά πρότυπα ή το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον επηρεάζουν έναν γονέα ως προς τα θετικά ερεθίσματα που πρέπει να αποκομίσει το παιδί ;

Τα σημερινά πρότυπα και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον δυστυχώς επηρεάζουν αρνητικά έναν γονέα. Δίνεται μεγάλη έμφαση στον υλισμό, την ανταγωνιστικότητα, στα έπαθλα, τους βαθμούς και τα γρήγορα και θεαματικά αποτελέσματα, χωρίς να δίνεται η πρέπουσα σημασία στη διαδρομή και την προσπάθεια. Αν προσθέσετε και τα πρότυπα που προωθούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πολλά από τα ΜΜΕ, ο γονιός πραγματικά χάνει τη μπάλα.

6) Ποιες είναι οι βάσεις που πρέπει να θέσουν οι γονείς στο παιδί τους για να δομήσουν μια ισορροπημένη και υγιή προσωπικότητα;

Στην μέθοδο Γκόρντον, περιληπτικά οι κατευθυντήριες γραμμές συνοψίζονται στα παρακάτω:

• Οι γονείς βοηθούν τα παιδιά να επιλύουν μόνα τους τα προβλήματά τους.
• Αντιμετωπίζουν τη μη αποδεκτή συμπεριφορά των παιδιών με σεβασμό.
• Επιλύουν τις συγκρούσεις ανάμεσα στους ίδιους και τα παιδιά τους με ισότιμο, δίκαιο και δημοκρατικό τρόπο, ώστε να μην υπάρχουν ηττημένοι.
• Ακούνε με τέτοιον τρόπο, ώστε τα παιδιά τους να νιώθουν ότι τα καταλαβαίνουν και τα αποδέχονται.
• Επικοινωνούν με σαφήνεια, ώστε τα παιδιά να μη έχουν αμφιβολίες για το τι εννοούν.
• Ανατρέφουν τα παιδιά με μια φιλοσοφία που δεν είναι επιτρεπτική αλλά ούτε και αυταρχική.
• Γίνονται το πρόσωπο στο οποίο απευθύνονται τα παιδιά τους για να μοιράζονται και να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες ή τις στενοχώριες τους εποικοδομητικά.
• Οι κανόνες θεσπίζονται μαζί με τα παιδιά και τηρούνται από ολόκληρη την οικογένεια.

Αλέκος Παπάγος

Σύμβουλος PCA, MSc University of Strathclyde, Glasgow UK – Εκπρόσωπος GTI (Gordon Training International) στην Ελλάδα – Εκπαιδευτής Εργαστηρίων Gordon

Τη συνέντευξη επιμελήθηκε η BAΓIA ΣEPAΦEIMIΔOY Δημοσιογράφος – Πολιτικός Eπιστήμων.