ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΙΔΗΡΑ, συνέντευξη στο ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΑΡΒΑΡΗΓΟ
Ποια είναι η Αγγελική Σιδηρά;
Μητέρα, γιαγιά, ποιήτρια.
Μιλήστε μας για το έργο σας, πως ξεκινήσατε, ποιες ανατροπές και ανησυχίες ζήσατε. Πόση υποστήριξη βρήκατε από τους δικούς σας;
Ξεκίνησα στην τετάρτη δημοτικού όταν μας έβαλαν θέμα στην έκθεση ΤΟ ΠΡΩΤΑΠΡΙΛΙΑΤΙΚΟ ΨΕΜΑ. Πήγαινα στη σχολή Αηδονοπούλου τότε και το δημοσίευσαν στο περιοδικό. Μετά έγραψα ένα ποίημα όταν πέθανε ο παππούς μου. Στη συνέχεια παντρεύτηκα, έκανα τρία παιδιά και λησμόνησα την ποίηση. Στα σαράντα πέντε μου όμως που τα παιδιά είχαν μεγαλώσει αρκετά, άρχισα να γράφω και δεν σταμάτησα ποτέ ως τώρα. Οι δικοί μου, δηλαδή οι γονείς μου με καμάρωναν από παιδί και πάντοτε με στήριζαν.
Θα ξεκινήσω με την κλασική ερώτηση, τι είναι ποίηση;
Ποίηση για εμένα είναι η κατάθεση της ψυχής, η εντρύφηση σε αυτήν και μετά η αποκάλυψή της.
Πως νιώθετε κατά τη διάρκεια της δημιουργίας;
Κατά την διάρκεια της δημιουργίας νιώθω σα να μην υπάρχω. Το μυαλό μου και κυρίως η ψυχή μου υπαγορεύουν και το μολύβι μου τρέχει να προλάβει τις εκμυστηρεύσεις.
Μετά από κάθε κυκλοφορία κάποιου βιβλίου πως αισθάνεστε;
Στην αρχή το αισθάνομαι σαν ξένο. Ύστερα βουλιάζω μέσα σ’ αυτό, βρίσκω τον χαμένο εαυτό μου και αισθάνομαι μια ικανοποίηση.
Επειδή ο ποιητής ανοίγει εμμέσως τα μύχια της ψυχής του θεωρείτε βάσιμη τη ρήση: Τίποτα δεν είναι βρώμικο, αν είναι ομολογημένο;
Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστιν αμαρτία, πιστεύω, κι αυτό τα λέει όλα.
Πόσο δύσκολο είναι να υπηρετείς την ποίηση στη σημερινή εποχή;
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν δύσκολες και εύκολες εποχές για την ποίηση. Η ποίηση έρχεται και σε βρίσκει, δεν ψάχνεις εσύ για την ποίηση.
Η καλή ποίηση προκαλεί θαυμασμό και συχνά συγκινήσεις που όλοι μοιραζόμαστε από κοινού. Αυτό είναι δείγμα πως η ποίηση μπορεί να αφυπνίσει τον κόσμο;
Δύσκολη ερώτηση. Θυμάμαι το ποίημα του Βίκτωρος Ουγκώ με το ελληνόπουλο να λέει: “Βόλια, μπαρούτια θέλω, να!” Αλλά πάλι πόσοι διαβάζουν ποίηση για να τους αφυπνίσει;
Πόσο λυτρωτική είναι για εσάς η γραφή;
Η ποίηση με λυτρώνει στ’ αλήθεια. Προτού γράψω κάποιο ποίημα, με πιάνει ένας κόμπος στο λαιμό, μια αναστάτωση που, ως δια μαγείας, περνάει μόλις ολοκληρώσω το ποίημα.
Τι βιβλία διαβάζετε;
Το αγαπημένο μου βιβλίο είναι το ΜΑΓΙΚΟ ΒΟΥΝΟ του Τόμας Μαν. Λατρεύω τον Ντοστογιέφσκι και τον Τσέχωφ βεβαίως. Πολλές φορές γίνομαι η Άννα Καρένινα και πέφτω στις ράγες του τρένου, άλλες φορές η Τζέην Έυρ να ακούει από χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τον Ρότσεστερ να την καλεί.
Η ελληνική γλώσσα έχει περισσότερο συναίσθημα από τις άλλες;
Έτσι πιστεύω. Η ελληνική γλώσσα με τον πλούτο των λέξεών της καλύπτει και το συναισθηματικό τοπίο. Εκφραζόμαστε με την γλώσσα, εκδηλώνουμε τα συναισθήματά μας και εφ’ όσον οι Έλληνες είμαστε συναισθηματικός λαός το εκφράζουμε και στην γλώσσα μας.
Πιστεύετε στους ανθρώπους, στη φιλία, στον έρωτα, στην αγάπη;
Πιστεύω πρώτα απ’ όλα στην μητρική αγάπη. Είναι η πιο δυνατή εφ’ όσον δεν ζητάει ανταπόδοση. Ο έρωτας και η φιλία απαιτούν ανταπόκριση.
Υπάρχει κάτι που θεωρείτε άφθαστο;
Άφθαστος είναι ο θάνατος Δεν γνωρίζουμε τίποτε σχετικό με αυτόν, τίποτε μετά απ’ αυτόν.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Είμαι ογδόντα τεσσάρων ετών γι’ αυτό τα μελλοντικά μου σχέδια αφορούν τα εγγόνια μου. Πολύ θα ήθελα να διαπίστωνα ερωτευμένο κάποιο εγγόνι μου. Όμως είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένη από αυτά που διαπρέπουν στις σχολές τους. Ο μεγάλος μου εγγονός έχει γράψει ένα τραγούδι για την απώλεια του γιού μου Αλέξη, η Μαριάννα διαπρέπει στις σπουδές της και μου φιλοτέχνησε το εξώφυλλο στο “Οίμι λέγουσα”. Ο Γιώργος ο δεύτερος που είναι πάντα πρώτος στις σπουδές του και μόλις αυτή τη στιγμή έμαθα ότι η Αγγελική πέρασε στη σχολή που ήθελε και την θυμάμαι μικρή που όταν ήθελα να φύγω από το σπίτι τους μου έλεγε ότι δεν θα με αναστήσει ο Χριστούλης. Αλλά και ο Θοδωρής με την ευαισθησία του και τα πιο μικρά, η Τζωρτζίνα που περίμενε να αναστηθεί ο πατέρας της, ο πανέξυπνος Πορφύριος και η τρισχαριτωμένη Νικούλα, όλα τα λατρεύω και με παρηγορούν για το τρομερό κενό που άφησε ο γιος μου Αλέξης πίσω του.
Βιογραφικό
Η Αγγελική Σιδηρά-Παπακώστα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938. Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και στο Υπουργείο Εξωτερικών και διετέλεσε εθελόντρια κοινωνικής πρόνοιας στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, γερμανικά και αγγλικά, έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιητική συλλογή της “Silver Alert” (Κέδρος, 2016), που αναφέρεται στην ανάγκη εγρήγορσης (“alert”) για το αίνιγμα της απώλειας και τα δεινά της τρίτης ηλικίας, όπως η άνοια, τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο Βιβλίου που Προάγει τον Διάλογο σε Ευαίσθητα Κοινωνικά Θέματα.
