“Έφη Σαββίδου (καλλιτεχνικό Emma): Στα ευρύτερα σχέδιά μου είναι οπωσδήποτε η πρόταση και η έμπρακτη εφαρμογή μίας καλλιτεχνικής διαπαιδαγώγησης ως μέσο ευαισθητοποίησης των παιδιών, ως μέσο χαλάρωσης, αλλά και ως μέθοδος συγκέντρωσης κατά τη διάσπαση προσοχής. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ανακοινώσω την έναρξη των καλλιτεχνικών σεμιναρίων μου με τίτλο ‘’δημιουργίες με πηλό και χρώμα’’ στο πολιτιστικό κέντρο Βαβυλωνία της Θεσσαλονίκης κάθε Δευτέρα.”
Πώς και πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε συστηματικά με την τέχνη; Δεν θεωρώ ότι θα μπορούσα να ορίσω μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή στιγμή ως σημείο έναρξης της ενασχόλησής μου με την τέχνη της ζωγραφικής. Άλλωστε το καλλιτεχνικό ταπεραμέντο ή αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε ‘’ταλέντο’’ συνήθως είναι έμφυτο (εν + φύση), ενυπάρχει δηλαδή ως δεξιότητα σε έναν άνθρωπο ευθύς εξαρχής και στην πορεία καλλιεργείται, εάν γίνει αντιληπτό. Απλώς πολλοί άνθρωποι αργούν να το ανακαλύψουν ή – ακόμα χειρότερο – ίσως και να μην το συνειδητοποιήσουν ποτέ λόγω της μη κατάλληλης παιδείας-διαπαιδαγώγησης κατ’ εμέ. Προσωπικά το ανακάλυψα εντελώς μόνη στην ηλικία των πέντε ετών ή αλλιώς από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, γι’ αυτό και τείνω να αυτοαποκαλούμαι αυτοδίδακτη, όπως και πολλοί εξαιρετικοί καλλιτέχνες που γνωρίζω –όχι απαραίτητα ζωγράφοι- των οποίων το έργο και εκτιμώ βαθύτατα. Μάλιστα θυμάμαι χαρακτηριστικά την έντονη και πηγαία επιθυμία να εκφραστώ, όντας ένα μη ιδιαίτερα ομιλητικό παιδί. Ωστόσο, σαφώς δεν έχουν όλα τα παιδάκια την αντίληψη ή την ευκαιρία να λειτουργήσουν αναλόγως, γι’ αυτό και ως παιδαγωγός (απόφοιτη προπτυχιακών σπουδών του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής Α.Π.Θ.) εστιάζω την προσοχή μου στον ρόλο της παιδείας και στο γεγονός ότι πρέπει να υπάρχει η αντίστοιχη καθοδήγηση, ειδικά στην εποχή μας που η τεχνολογία φημίζεται για τις ποικίλες δυνατότητες που παρέχει. Αναμφισβήτητα μπορεί να ανακαλύψει και να καλλιεργήσει κανείς το ταλέντο του ακόμη και σε ώριμη ηλικία. Είμαι της πεποίθησης ότι ‘’κάλλιο αργά παρά ποτέ’’, όπως η απλή λαϊκή έκφραση επεξηγεί πλήρως.
Σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας; Ένα σημαντικό ποσοστό των έργων μου εντάσσεται ολοφάνερα στο κίνημα της ρεαλιστικής τέχνης με ιδιαίτερη προτίμηση στο κλασικό ασπρόμαυρο πορτραίτο με μολύβι-κάρβουνο-στυλό και στην απεικόνιση νεκρής φύσης σίγουρα σε μεγαλύτερες διαστάσεις με την χρήση ακρυλικών χρωμάτων σε ακουαρέλα ή καμβά. Λατρεύω τις χρωματικές ή νοηματικές αντιθέσεις, όπως εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί, παρατηρώντας τα έργα μου. Ωστόσο, ως ιστορικός τέχνης (μεταπτυχιακές σπουδές αισθητικής φιλοσοφίας και Ιστορίας της Τέχνης στο Παρίσι 1, Panthéon Sorbonne Pari 1) και ως μελετητής της θεωρίας της τέχνης οφείλω να επισημάνω ότι το έργο του καλλιτέχνη δεν περιορίζεται στο υλικό μέρος της τέχνης, αλλά πολύ περισσότερο στο πνευματικό. Ο καλλιτέχνης πρέπει να έχει έκδηλο πολιτικό και κοινωνικό ρόλο. Οφείλει να δώσει έναν μικρό αγώνα για τα ιδανικά της τέχνης που ‘’υπηρετεί’’ σε συνάρτησή της με τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής στην οποία ζει. Διότι η Τέχνη εκτός από πολύμορφη είναι αιώνια, εμείς, οι άνθρωποι, όχι. Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησα τον προσωπικό μου ‘’αγώνα’’ για την τέχνη με μία διαδικτυακή ραδιοφωνική εκπομπή με τίτλο ‘’οδοιπορικό την ευρωπαϊκή τέχνη και κουλτούρα’’ κατά την διάρκεια των σπουδών μου Ιστορίας Τέχνης στη Σορβόννη. Συγκεκριμένα η εκπομπή αφορούσε θέματα κοινωνικά και καλλιτεχνικά και ως σκοπό είχε την ανάδειξη νέων καλλιτεχνών μέσω συνεντεύξεων.
Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας; Σε παλαιότερη συνέντευξή μου έχω κάνει λόγο για την ακαθόριστη ή αλλιώς ‘’ρευστή’’ φύση της τέχνης, καθώς και της προέλευση αυτής. Αντικειμενικά μιλώντας, πρόκειται για το προϊόν μίας εσωτερικής ή απολλώνειας -με νιτσεϊκούς όρους- διεργασίας, η οποία τείνει να εξωτερικευθεί ή αλλιώς να λάβει μορφή με ποικίλους τρόπους, για αυτό και μιλάμε για διαφορετικά είδη τέχνης, μουσική, γλυπτική, ζωγραφική κλπ. Όμως το συναίσθημα της έμπνευσης ή αλλιώς ο καλλιτεχνικός οίστρος, βίωμα λυτρωτικό και χαοτικό συγχρόνως, όπως σίγουρα και άλλοι καλλιτέχνες θα επιβεβαίωναν, δεν επιδέχεται αντικειμενικές περιγραφές και προσδιορισμούς ▪ αν και κοινό σε όλους όσους μετέχουν σε αυτό κατά τη στιγμή της καλλιτεχνικής δημιουργίας, το βίωμα της έμπνευσης και η έκφρασή του επαφίεται στην υποκειμενικότητα του καθενός. Αναμφίβολα θα απέδιδα στο συναίσθημα αυτό μία στιγμιαία απελευθέρωση του εαυτού και τον λυτρωτικό ρόλο που έχει για την ψυχή, όπως περιγράφει ο Αριστοτέλης στον ορισμό της τραγωδίας στην Ποιητική του.
Υπάρχουν προσωπικότητες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Ως καλλιτέχνης-λάτρης του ρεαλιστικού πορτραίτου είτε του ανθρώπινου είτε νεκρής φύσης βεβαίως έχω εμπνευστεί από την ιστορική καλλιτεχνική περίοδο της Ιταλικής Αναγέννησης. Πρόσφατα μάλιστα θαύμασα και από κοντά το ασυναγώνιστο έργο του Michelangelo, την Capela Sixtina, κατά το ταξίδι μου στη Ρώμη. Θα έλεγα ότι αποτελεί μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις που καταρρίπτουν τον κανόνα της μη παρθενογένεσης την Τέχνη. Οπωσδήποτε εμπνεύστηκα από αναρίθμητους καλλιτέχνες αφηρημένους ή σουρεαλιστές, που είχα την τύχη να θαυμάσω κατά τις επισκέψεις μου στις εκθέσεις των μουσείων του Παρισιού. Ωστόσο, η απομάκρυνσή μου από το αναπαραστατικό σχέδιο, από την ίδια την πραγματικότητα εν τέλει, συνιστά ακόμη έναν ολόκληρο προσωπικό αγώνα. Θαυμάζω τους καλλιτέχνες που πετυχαίνουν σε αυτό το είδος τέχνης χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέση στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Παρά την εξειδίκευσή μου στο ρεαλιστικό αναπαραστατικό σχέδιο, η μεγαλύτερη πρόκληση για εμένα ήταν το χρώμα. Δεν ήμουν φαν, για αυτό και στα τελευταία έργα μου παλεύω κυριολεκτικά να το εντάξω στους πίνακές μου. Μία ακόμη σπουδαία πρόκληση για εμένα προσωπικά, όπως προανέφερα, είναι η διαφυγή από το ρεαλιστικό σχέδιο ή αλλιώς η αφηρημένη τέχνη. Διότι θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης, όσο καλός και αν είναι σε ένα συγκεκριμένο είδος τέχνης, οφείλει να πάρει μία γεύση από όλα τα είδη που αφορούν φυσικά τον καλλιτεχνικό του κλάδο (εν προκειμένω τη ζωγραφική). Μάλιστα σε αυτό το είδος τέχνης, την αφηρημένη τέχνη, είναι αφιερωμένη και η δεύτερη μεταπτυχιακή μου διατριβή συνταγμένη στα γαλλικά, με θέμα ‘’Η πλατωνική αισθητική και οι καλλιτεχνικές προεκτάσεις της’’ (‘’L’ esthétique platonicienne et ses prolongements artistiques’’). Εξάλλου, θα έπρεπε ούτως ή άλλως το θέμα της διπλωματικής μου αυτής να έχει ουσιαστικό ενδιαφέρον για εμένα προσωπικά προκειμένου να επιχειρήσω να ξαναγράψω μία ακαδημαϊκή διατριβή μετά την πρώτη μου διπλωματική, που αφορά τις μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Συστηματικής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο; Κατά τη διαμονή μου στο Παρίσι και την αναγκαία ένταξή μου στην γαλλική κουλτούρα αναπόφευκτα την συνέκρινα με την ελληνική σύγχρονη-το τονίζω- κουλτούρα. Με δυσαρέστησε το γεγονός της συνειδητοποίησης της έλλειψης καλλιτεχνικής παιδείας στη χώρα μας. Η προτροπή των παιδιών αποκλειστικά και μόνο στον αθλητισμό, εκτός από μία μονομέρεια ως προς την καλλιέργεια της προσωπικότητάς τους, ενέχει και τον κίνδυνο της στροφής τους στον οπαδισμό, όπως δυστυχώς φανερώνουν και τα τελευταία κοινωνικά γεγονότα στην πόλη μας, την Θεσσαλονίκη. Βέβαια, σαφώς η οικονομία ενός κράτους επηρεάζει και την πολιτισμική δραστηριότητα και την τέχνη κατ’ επέκταση σε κάθε εποχή. Ωστόσο, η καταπολέμηση της εκάστοτε κρίσης οφείλει να στοχεύει στη ρίζα του προβλήματος και αυτό τον ρόλο θα μπορούσε να αποδώσει το κράτος στην τέχνη, ενσωματώνοντάς την άρρηκτα στην παιδεία, όπως και οι αρχαίοι Έλληνες, και όχι πλέον συμπληρωματικά ή μάλλον -ας μου επιτραπεί ο όρος- ‘’διακοσμητικά’’. Δηλαδή μέσω της τέχνης θα μπορούσε να καταπολεμηθεί η βία και άλλα αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα ηθικής τάξεως που στιγματίζουν τη γενιά μας.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας πλάνα; Στα ευρύτερα σχέδιά μου είναι οπωσδήποτε η πρόταση και η έμπρακτη εφαρμογή μίας καλλιτεχνικής διαπαιδαγώγησης ως μέσο ευαισθητοποίησης των παιδιών, ως μέσο χαλάρωσης, αλλά και ως μέθοδος συγκέντρωσης κατά τη διάσπαση προσοχής. Επίσης, με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ανακοινώσω την έναρξη των καλλιτεχνικών σεμιναρίων μου με τίτλο ‘’δημιουργίες με πηλό και χρώμα’’ στο πολιτιστικό κέντρο Βαβυλωνία της Θεσσαλονίκης κάθε Δευτέρα. Όποιος ενδιαφέρεται για περισσότερες πληροφορίες και για την εγγραφή μπορεί να επικοινωνήσει με τον φορέα. Παράλληλα προετοιμάζω και σεμινάρια σχεδίου μόδας , τα οποία και θα αναγγείλω άμεσα. Οπωσδήποτε ένας βασικός σκοπός μου είναι η έναρξη μιας διδακτορικής τριβής στον χώρο της θεωρίας της τέχνης, η οποία προφανώς με ενδιαφέρει πρωτίστως ως Έφη και έπειτα ως επιστημονική ερευνήτρια. Τέλος, βασικός σκοπός μου είναι να διοργανώσω την πρώτη μου έκθεση ζωγραφικής, η οποία λόγω των συνθηκών της υγειονομικής κρίσης καθυστέρησε κατά πολύ! Θα χαρώ να με τιμήσετε με την παρουσία σας όσοι έχετε την δυνατότητα, όταν έρθει αυτή η στιγμή.
