“Η Τέχνη είναι το υπέροχο ταξίδι της ψυχής στο άπειρο που δεν φυλακίζεται, αλλά κι ένας υπέροχος μοναχικός δρόμος που οδηγεί στην απόλυτη ελευθερία. Απλώνει φως στα σκοτάδια και ούτε την φωνή της ούτε την ορμή της κατάφερε να σταματησει κι ο πιο σκοτεινος Μεσαίωνας“
Ποια είναι τα συναισθήματά σας για το 2021; Δύσκολη χρονιά για ολόκληρη την Ανθρωπότητα, αλλά και για τον καθένα ξεχωριστά… Ωστόσο μας έδωσε τροφή για να σκεφτούμε και να επαναπροσδιορίσουμε τα ουσιώδη πράγματα που κάνουν τη ζωή ν’ αξίζει, που κάνουν την Τέχνη Μεγάλη και τον Πολιτισμό αξία ανεκτίμητη για την εξέλιξη μιας υγιούς Κοινωνίας. Μας αφύπνισε ώστε να επανατοποθετηθούμε στο χώρο που υπηρετούμε με μεγαλύτερη υπευθυνότητα απέναντι στην αλήθεια μας και την Κοινωνία… Δοκιμάστηκαν συνειδήσεις, συμπεριφορές, ακεραιότητα χαρακτήρων, παιδεία… Κληθήκαμε είτε το αντιλαμβανόμαστε ειτε οχι,να απαντήσουμε σε μεγάλα και ουσιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα που ταλανίζουν την Ανθρωπότητα απο την Γέννεση της… Η ζωή, ο θάνατος, ο Θεός, η αγάπη, η ισότητα, η δικαιοσύνη, η ειρήνη, ο προορισμός μας, αλλά και πιο σύγχρονα ερωτήματα όπως η Παγκοσμιοποίηση, η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας και ο σκοπός που πρέπει να υπηρετούν, η δύναμη των social media στην διαμόρφωση της κοινης γνωμης, η Οικολογία, η επιβολή της βίας στη Δημοκρατία και άλλα πολλά θέματα πέρασαν στην ημερήσια ατζέντα των συζητήσεων ακόμα και των πιο απλών ανθρώπων. Συνειδητοποιήσαμε ότι μέσα σ΄αυτήν την κόλαση που βιώνουμε, οι ανυπεράσπιστοι στέκουν μονάχοι και οτι σήμερα η ανάγκη για μια Κοινωνία Συνοχής και Αλληλεγγύης είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Οτι δεν έχουμε το δικαίωμα να μένουμε σιωπηλοί μπροστα στην αδικία, και την βία που προσβάλλει την ανθρώπινη υπόσταση και διαιρεί την κοινωνία διχάζοντας την… Οτι ο χρόνος μας είναι πολύτιμος για να ξοδεύεται ασκοπα και οτι τελικά δεν χρειάζεται να συμφωνούμε με την μάζα για να γινόμαστε αποδεκτοι όταν κάτι δεν ακουμπάει στη λογική μας ή στο σύστημα Αξιών μας… Η περίοδος που βιώνουμε, μετουσιώθηκε σε καλλιτεχνική δημιουργία και μια εξαιρετκά δημιουργική χρονιά για μένα. Μέσα από ενα Ημερολόγιο καταγράφω την νέα εποχή, χρωματίζoντας την ένταση των συναισθήματων που μου προκάλεσε, ενώ παράλληλα πειραματίζομαι με διαφορετικά υλικά και σύγχρονα εργαλεία σε νέες αισθητικές εφαρμογές. Η Τέχνη είναι το υπέροχο ταξίδι της ψυχής στο άπειρο που δεν φυλακίζεται, αλλά κι ένας υπέροχος μοναχικός δρόμος που με οδηγεί στην απόλυτη ελευθερία. Απλώνει φώς στα σκοτάδια και ούτε την φωνή της, ούτε την ορμή της κατάφερε να σταματήσει ο πιο σκοτεινός Μεσαίωνας …
Συμφωνείτε με τα νέα μέτρα της κυβέρνησης ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας; Η κυβέρνηση στον τόπο μας βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλά και μεγάλα ζητήματα που χρειαζονται σοβαρες αποφάσεις και υπεύθυνους χειρισμούς … Χρέος της είναι να εξασφαλιζει το αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες δημιουργώντας σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης, ώστε να μπορούν να βλέπουν με αισιοδοξία τη ζωη και το μέλλον, να νιώθουν ασφαλείς, δημιουργικοί και παραγωγικοί … Χρειάζεται όμως η σύνθεση της να αποτελείται από ανθρώπους ικανούς με Οραμα γι αυτον τον τόπο και τον λαό του, κι όχι να εκτελουν αποφάσεις που εξυπηρετούν ίδιωτικά συμφέροντα η λαμβάνονται από ξένα κέντρα οδηγώντας την χώρα στην ολοσχερή καταστροφη …Η Υγιειονομικη κρίση και τα προβλήματα που διογκώθηκαν κατα την διάρκεια της, αντιμετωπίστηκαν υποτιμώντας την νοημοσύνη των πολιτών στίς πλείστες την περιπτώσεων… Το γεγονός και μόνο ότι κατασπαταλήθηκαν εκατομμυρια Δημόσιου χρήματος στα ΜΜΕ ωστε να πειστεί ο κόσμος για το αυτονόητα καλό που στην περίπτωση μας είναι το εμβόλιο, αντί να επενδυθούν στην ενίσχυση του συστήματος υγείας, κόστισε ζωες… μαζί με ένα σωρό καταστροφικές αποφάσεις, την απαξίωση και τον χλευασμό έγκυρων επιστημόνων για την διαφορετική τους άποψη, αναστολες εργασίας, ηθικοί εκβιασμοί, ποινές και πρόστιμα, κλείσιμο της αγοράς με παρατεταμένα Lock Down οι τραγελαφικές προχειρότητες που δώθηκαν σαν λύσεις οσον αφορα την εστίαση την εκπαίδευση, τον τουρισμό και η λίστα τελειωμό δεν εχει… αν λάβουμε υπ΄όψιν και τον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν οι φυσικές καταστεροφές… Κατέστρεψηκε η μεσαία τάξη, ο κορμός της Οικονομίας μας και εκτινάχθηκε η ανεργία και η ακρίβεια στα ύψη… Με τις αποφάσεις της γέννησε εύλογα ερωτήματα στούς πολίτες, δίχασε την κοινωνία και δικαιώνει τα λόγια του Αριστοφάνη στους Βάτραχους κάνοντάς τα επίκαιρα παρά ποτέ: “Δεν μπορείς να περιμένεις από αυτούς που σε κατέστρεψαν, να γίνουν αυτοί που θα σε σώσουν” …
Ποιο θα είναι το μέλλον του Πολιτισμού το 2022; Επειδή κάθε αιώνας έχει τον δικό του μεσαίωνα, θέλω να πιστεύω ότι όλο αυτό που ζούμε θα είναι μιά παρένθεση ανάμεσα σε δύο πολιτισμικές ακμές, οπως υπήρξε κάθε Μεσαίωνας. Ο Πολιτισμός μπορεί να μπήκε στο γύψο αλλά η καλλιτεχνικη δημιουργία δυνάμωσε μέσα από την ανάγκη της να εκφραστεί για την σκληρή δοκιμασία που διανύουμε… Οι καλλιτέχνες έχουν έναν ιδιαίτερο ψυχισμό, έχουν Οραμα, φιλτραρουν και μεταφέρουν με ευαισθησία στην δική τους γλώσσα τα όσα βιώνουν, σκέφτονται οραματίζονται κι ελπίζουν… Ηδη βλέπουμε δείγματα σε όλο το πεδίο μέσα από το διαδίκτυο με πολύ αξιόλογες δουλειές… Μετά το σκληρό μάθημα που πήραμε από την Πανδημία, άρχισαν να διαλύονται οι όποιες ψευδαισθήσεις, ενώ η πνευματική παρακμή που υπέστη ο δυτικός πολιτισμός με την κυριαρχια του υλισμού και των διαφόρων μορφών του, η απομάκρυνση μας απο την πνευματικότητα και ο εγωκεντρισμός, φαίνεται να υποχωρούν και αρχίζουν να ανυψώνονται πάλι Αξίες και Ιδεώδη που ισοπεδώθηκαν στο βωμό της υλιστικής λογικής και της αισθητικής του κίτς που επικράτησε… Οι άνθρωποι του Πολιτισμου που έχουν νιώσει τον προορισμό τους παράγουν σοβαρό Έργο που πίσω του υπάρχει η υποδομη μιάς συνειδητοποιημένης αντίληψης για την Τέχνη, τη Ζωή και την Κοινωνία. Χρειάζεται όμως και η Πολιτεία να μην τούς αποδυναμώνει… Να αντιληφθεί ότι ο Πολιτισμός είναι ένας Ηθικός Κανόνας απαραίτητος για την διαμόρφωση υπεύθυνων κι ευτυχισμένων πολιτών και να στηρίξει τους ανθρώπους του. Να καταλάβει επιτέλους ότι διαθέτει στα χέρια της ένα από τα ισχυρότερα χαρτιά στο διεθνές χρηματιστήριο της Τέχνης και της Ελληνικής Οικονομίας που το αφήνει αναξιοποίητο και επιβάλλεται να το θέσει στις προτεραιότητές της.
Με συγκρατημένη αισιοδοξία θα έλεγα, με σεβασμό στον εαυτό μας, με ευθύνη στις επόμενες γενιές και τη συμμετοχή όλων μας, ελπίζω ότι το 2022 θα συνεχίσουμε να χτίζουμε, διορθώνοντας τα κακώς κείμενα, βάζοντας τις σωστές βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον.
Ως καλλιτέχνης και άνθρωπος του πολιτισμού, τι θα προτείνατε για την επιστροφή στην κανονικότητα; Όλοι το γνωρίζουμε ότι η επιστροφή δεν θα είναι εύκολη. Ευελπιστώ οτι δεν θα θυμίζει και το παράλογο που ζούσαμε την προ Covid εποχή… Ανατράπηκαν οι ισορροπίες σε όλα τα επίπεδα… Φτωχοποιήθηκε ενα τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού, αποχωριστήκαμε δικούς μας ανθρώπους με βίαιο τρόπο, πληγώθηκε θανάσιμα η ελπίδα και η αισιοδοξία. Θα πρέπει να συμφιλιωθούμε με τις όποιες απώλειες, να είμαστε ευγνώμονες που βγήκαμε νικητές μπροστά στον θάνατο και μπορούμε ακόμα να ελπίζουμε, να ονειρευόμαστε και να δημιουργούμε. Να γίνουμε πιο ευέλικτοι και πιο αποφασιστικοί επιστρατεύοντας όλες μας τις δυνάμεις ξεκινώντας από το μηδέν αν χρειάζεται παραμένοντας αισιόδοξοι για να ξαναπάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Να τηρούμε αυστηρά τα μέτρα προστασίας, με ενσυναίσθηση. Να απομακρυνθούμε απο προσκολλήσεις, μεθόδους, αντιλήψεις και συμπεριφορές που εκ των πραγμάτων δεν βοήθησαν στην εξέλιξη μας, ούτε την Κοινωνία. Να γίνουμε ενεργοί πολίτες, και όσο το δυνατόν αλληλέγγυοι. Να κάνουμε θετικές σκέψεις και να επικοινωνούμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας χωρίς να φοβόμαστε ότι θα φανούμε ευάλωτοι. Να αφιερώνουμε ποιοτικό χρόνο στον εαυτό μας και στους αγαπημένους μας. Να έρθουμε σε πιο στενή επαφή με την Τέχνη και τα ευεργερτικά της Δώρα, με την χαρά που απλόχερα μας προσφέρει. Και το σημαντικότερο όλων ΑΓΑΠΗ… ν’ αγαπάμε κάθε μέρα λίγο περισσότερο, κάθε μέρα λίγο καλύτερα, χωρίς να ξεχνάμε ότι η προυπόθεση για μια ανοιχτή καρδιά, είναι ένα ανοιχτό μυαλό και οτι η λογική όταν κυβερνάει μόνη της ειναι μια περιοριστική δύναμη…
Κοινωνία, Απομόνωση, Αποξένωση, Βία. Πώς θα είναι η επόμενη μέρα; Η κοινωνικοποίηση του ατόμου έχει άμεση σχέση με τον Πολιτισμό και τη δομή της κοινωνίας όπου αυτό γεννιέται και αναπτύσσεται. Για το λόγο αυτό αποδίδει μεγάλη βαρύτητα στις οικονομικές, πολιτικές, πολιτισμικές και οικολογικές συνθήκες ζωής. Φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς συναντάμε σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Είμαστε ο Αντικατοπτρισμός μιας Κοινωνίας που ισοπέδωσε στο βωμο του κέρδους και της Παγκοσμιοποίησης, κάθε ιερό και όσιο, που ξέρει πολύ καλά πώς να πουλάει Ονειρα, αλλά γνωρίζει ακόμα καλύτερα πώς και πότε να τα παίρνει πίσω, δημιουργώντας συνεχώς κρίσεις, που αφ ενός τα παραφουσκωμένα η τα ακρωτηριασμένα Εγω αδυνατούν να διαχειριστούν, και αφ ετέρου η κάθε μορφής βία, που χειρότερη απο την ανέχεια και την πείνα δεν υπάρχει, οδηγούν σε κάθε λογής ακραίες συμπεριφορές, στην απομόνωση, την καταθλιψη, σε αυτοκτονίες και κάθε λογής αδιέξοδα… Οσο ανεχόμαστε να συντηρούμε τέτοιες κοινωνίες δεν μπορούμε να είμαστε περήφανοι για τον πολιτισμό μας. Πώς θα είναι αλήθεια η επόμενη μέρα αν δεν αρχίζουμε ν’ αλλάξουμε πρώτα εμείς… Αν δεν αλλάξει η αντίληψη ότι κάποιες ζωές έχουν μικρότερη σημασια, που είναι και η ρίζα όλων των κακών που υπάρχουν στον Κόσμο… Στη “Φάρμα τών ζώων” σ’ αυτήν την υπέροχη Αριστοφανική σάτιρα ο Όργουελ περιγράφει με ακρίβεια το τι θα επαναλαμβάνεται… Θα ζούμε «τη μέρα της Μαρμότας»… Μόνο τα αγανακτισμένα λόγια, η στείρα κριτική και τα ευχολόγια δεν ωφελούν σε τίποτα και δεν πρόκειται ν΄αλλάξει τίποτα. Ας μην ξεχνάμε ότι η ελπίδα βγήκε τελευταία απο το κουτί της Πανδώρας σαν το χειρότερο κακό, γιατί χωρίς δράση μας κρατάει στάσιμους … Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή, μας λέει ο Ποιητής…
Οι Ελληνες το αποδείξαμε πολλές φορές μέσα από την Ιστορία μας ότι έχουμε Απόθεμα Ψυχης, αρκεί να είμαστε ενωμένοι και να πιστεύουμε οτι μας αξίζουν καλύτερες μέρες. Θέλω να πιστεύω οτι την επόμενη μέρα θ’ ανοίξουμε μια νέα ελπιδοφόρα προοπτική για τον τόπο και την Κοινωνία…
Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σχέδιά σας για το 2022; Επειδή η ζωή έχει εναν περίεργο τρόπο να μας ξαφνιάζει και να ανατρέπει τα σχέδια μας, περιμένω να περάσουμε στην επόμενη μέρα. Αρχικά μία ατομική έκθεση με κάποιες εννοιολογικές σειρές έργων που δουλεύω τα τελευταία χρόνια με τον Γενικό τίτλο “MIRAGES and MIRACLES” σε 4 ενότητες με ξεχωριστούς υπότιτλους η κάθε μια. Παράλληλα εργάζομαι σε ενα project που ξεκίνησα με το πρώτο Lock down το 2020 και αφορά 78 κάρτες σε ψηφιακη μορφή, με μικτή τεχνική ζωγραφικής και γραφικών, παντρεύει την τέχνη με την φιλοσοφία και την ψυχολογία και συνοδεύεται απο ένα βιβλίο με ισχυρά μηνύματα που δίνουν τροφή για σκέψη, αυτογνωσία, εμπνέουν και κινητοποιούν… Στα σχέδιά μου για το 2022 είναι επίσης να ολοκληρώσω τη δημιουργία μιας online Gallery που ήδη εχει αρχίσει να στήνεται και οσο το δυνατόν πιο επιλεκτικά η συμμετοχή μου σε κάποιες ομαδικές εκθέσεις.