Η Σίσσυ Δουτσίου συνεχίζοντας την κίνηση «No to a Return to Normal» που ξεκίνησε από 200 καλλιτέχνες και επιστήμονες στην Ευρώπη και την Αμερική μας καλεί να σκεφτούμε έναν νέο τρόπο για να ζούμε στο εδώ και το τώρα. Η κίνηση ξεκίνησε στη Γαλλία με αφορμή την επιστολή της Juliette Binoche και του Γάλλου φυσικού και φιλόσοφου Aurélien Barrau στην εφημερίδα Le Monde όπου ξεκαθάριζαν πως εάν θέλουμε να αποφύγουμε την οικολογική και κοινωνική καταστροφή δεν πρέπει να επιστρέψουμε στην «κανονικότητα» καλώντας την κοινωνία να αναθεωρήσει τις συστημικές της αξίες και να κοιτάξει πέρα από το καταναλωτισμό πριν βιαστεί να επιστρέψει στην «κανονική» ζωή.
Η επιστολή υπογράφηκε, ανάμεσα σε άλλους, από τους Robert De Niro, Cate Blanchett, Joaquin Phoenix, Alfonso Cuarón, Barbra Streisand, Madonna, Rooney Mara, Marion Cotillard, Adam Driver, Alejandro G. Iñárritu, Paolo Sorrentino, Mikhail Baryshnikov, Pedro Almodóvar, Guillaume Canet, Penelope Cruz, Hirokazu Kore-eda, Nathalie Baye, Monica Bellucci, and Willem Dafoe.
Περπατάω μέσα στους ερήμους δρόμους της πόλης και σκέφτομαι συνεχώς ένα καινούργιο κόσμο. Νιώθω την ανάγκη ότι πρέπει να συντάξουμε το πρόταγμα μας. Τώρα, σε μια εποχή που οι καπιταλιστικές αξίες αμφισβητούνται και η βιομηχανοποίηση της ζωής θεωρείται πηγή δυστυχίας όλων των έμβιων όντων, υπάρχει η επιτακτική ανάγκη για το δικό μας μανιφέστο. Ένα σχέδιο αλλαγής του παρόντα κόσμου. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου η απελευθέρωση μας από τα δεσμά αυτού του καταστροφικού συστήματος.
Ο μόνος τρόπος για να φτάσουμε στο τέλος του 21ου αιώνα και να είμαστε ευτυχισμένοι είναι να φανταστούμε μια μελλοντική κοινωνία σε αρμονία με τη φύση.
Τι έχει νόημα στη ζωή μας; Τι έχει πραγματικά σημασία στη ζωή μας;
Ως κομμάτι του έμβιου κόσμου βρισκόμαστε υπό απειλή – όπως ακριβώς βρίσκονται υπό απειλή και εκατοντάδες άλλοι οργανισμοί της γης. Όσο εξαφανίζονται μορφές ζωής επάνω στον πλανήτη Γη τόσο ο άνθρωπος θα έρχεται αντιμέτωπος με κρίσεις, υγειονομικές, οικονομικές, υπαρξιακές. Όταν απειλείται η γη απειλείται η ύπαρξη μας. Όσο καταστρέφουμε τη γη, κατασπαράζουμε το δικό μας σώμα.
Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να προσφέρει έναν αξιοπρεπή τρόπο ζωής. Αναπαράγεται διαρκώς ο παραλογισμός του ανταγωνισμού, της εκμετάλλευσης, του καταναλωτισμού, της αυξανόμενης παραγωγικότητας, της αιώνιας αύξησης του κέρδους.
Όσο περνάνε οι μέρες και το μέλλον μας γίνεται αβέβαιο είναι απαραίτητη η αναθεώρηση των αξιών μας. Ας προβληματιστούμε ποιά είναι η ηθική της νεοφιλελεύθερης οικονομίας;
Τι αξίζει περισσότερο σήμερα; Η ανθρώπινη ευτυχία; Η ζωή ή το κέρδος; Το να καταναλώνουμε άχρηστα προϊόντα; Η αγωνία για την καθημερινή επιβίωση;
Αρνηθήκαμε την ίδια τη ζωή μας τόσα χρόνια. Δεν αντέχουμε άλλο να θεωρείται αυτονόητη η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, η καταπάτηση των δικαιωμάτων και η κοινωνική ανισότητα.
Μέσα από τις στάχτες του καπιταλισμού θα γεννηθούν τα όνειρα μας. Ο κόσμος έτσι όπως είναι σήμερα δεν είναι η μόνη λύση. Δεν είναι η μόνη λύση το χρέος, ο πόλεμος, η φτώχεια και η οικολογική καταστροφή. Οι επιλογές που κάνουν οι λίγοι και η τυφλή εμπιστοσύνη που δείχνουμε στο υπάρχον σύστημα καθορίζει το μέλλον της ανθρωπότητας. Σκέφτομαι πως η επιστροφή στην κανονικότητα είναι το πραγματικό πρόβλημα. Σε μια κανονικότητα όπου οι βασικές ανάγκες του ανθρώπου κοστίζουν πανάκριβα. Σε μια κανονικότητα όπου το άγχος μας κατακλύζει όλους. Σε μια κανονικότητα όπου οι πρόσφυγες πολέμου δολοφονούνται στη θάλασσα ή μεταχειρίζονται από τα κράτη σαν παράσιτα. Σε μια κανονικότητα όπου οι άνεργοι, οι πάμφτωχοι, οι άστεγοι θεωρούνται φυσιολογικό και αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομίας. Η αγάπη ουρλιάζει μπροστά στους τάφους των αυτόχειρων, όλων αυτών που αυτοκτόνησαν λόγω της οικονομικής κρίσης. Αυτή η κανονικότητα απειλεί την αξία της ζωής. Δεν υπάρχει τόπος και χρόνος για να θεωρείται η συμπόνια η μόνη μας υποχρέωση. Δικιά μας υποχρέωση είναι να εφεύρουμε αυτό τον χρόνο, να φτιάξουμε τους τόπους της συμπόνιας.
Κανονικό, λογικό και εύκολο είναι ο καθένας μας να έχει ένα σπίτι με κήπο, να γίνονται στη γειτονιά μας αυτοδιαχειριζόμενες συνελεύσεις και ανοιχτά δημόσια μαθήματα για όλα όσα πρέπει να ξέρουμε, εργαστήρια μαγειρικής χορτοφαγικής κουζίνας για να μη σκοτώνουμε τόσα ζώα, μαθήματα κηπουρικής για να μάθουμε να καλλιεργούμε συλλογικά τη γη, να σταματήσει να παράγεται κάθε είδους πλαστική συσκευασία και να μην υπάρχουν συσκευασίες μιας χρήσης, να εφεύρουμε τρόπους που να θεραπεύουν τον κόσμο μας και όχι να τον καταστρέφουν. Για όλα υπάρχει μια λύση αρκεί να τολμήσουμε να σκεφτούμε πως αυτός ο κόσμος που βρεθήκαμε να ζούμε τώρα δεν είναι η μόνη εκδοχή της πραγματικότητας. Αρκεί να βρούμε το θάρρος για να χαράξουμε ένα καινούργιο μονοπάτι όπου θα έχουμε το δικαίωμα να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον, όπου οι τρόποι ζωής θα θεραπεύουν και δεν θα σκοτώνουν τη φύση, όπου η συλλογική χαρά θα είναι η πρωταρχική αξία της ζωής και όχι το χρήμα.
Το φυσιολογικό είναι να αγωνιστούμε ενάντια στην επιστροφή στο φυσιολογικό. Ποιός και με τι κριτήρια όρισε την κανονικότητα που ζούμε; Ας προετοιμαστούμε όσο καλύτερα μπορούμε, γιατί έχουμε έναν κόσμο να κερδίσουμε και έναν κόσμο να αρνηθούμε. Να αρνηθούμε αυτόν τον εκδικητικό κόσμο. Αυτό το καταχρηστικό σύστημα το μόνο που μπορεί να προσφέρει είναι καταπίεση, εκμετάλλευση, αποξένωση, φόβο, άγχος. Η τωρινή κυρίαρχη τάξη πραγμάτων δημιουργεί ασταμάτητες συνθήκες λιτότητας και ανισότητας. Ο ρυθμός της καθημερινότητας και της διαχείρισης της ζωή μας έχει γίνει πλέον βίαιος και αφόρητος. Ένα ασταμάτητο άγχος κατασπαράζει κάθε επιθυμία, ένα αβέβαιο μέλλον μολύνει την ψυχική ισορροπία του ανθρώπου και τον μετατρέπει σε ένα συγχυσμένο νου που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα ή να φτάσει κάπου πολύ μακριά με πολύ κόπο.
Καταφέραμε τελικά σε μεγάλο βαθμό μέσα στην καραντίνα, να απορρίψουμε την κανονικότητα και να εκφράσουμε με σθένος την ενσυναίσθηση, να φροντίσουμε ο ένας τον άλλον, να νοιαστούμε για τους συγγενείς, τους φίλους και τους συνανθρώπους μας, να συζητήσουμε, να γράψουμε, να σκεφτούμε λύσεις. Η κυρίαρχη τάξη πραγμάτων μας στοιχειώνει εδώ και χρόνια. Τώρα, σε αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ήρθε η ώρα να την αρνηθούμε συνολικά. Απορρίπτουμε αυτόν τον αδίστακτο κόσμο και επιθυμούμε μια κοινωνία οικονομικής ισότητας και κοινωνικής ευεξίας. Για να είμαστε όλοι χαρούμενοι και υγιείς πρέπει να δημιουργήσουμε έναν πολύ διαφορετικό τρόπο ζωής.
Το πρόβλημα με το «φυσιολογικό» του παρόντα κόσμου είναι ότι γίνεται κάθε μέρα όλο και χειρότερο, όλο και πιο καταστροφικό, παράγει διαρκώς νέες κρίσεις, απειλεί όλο και περισσότερους, σκοτώνει όλο και περισσότερο. Κάθε τι που μας απαγορεύει να μοιραστούμε τα πάντα δωρεάν μεταξύ μας είναι εχθρός της ζωής.
Εύχομαι να είμαστε όλοι μας στα πρόθυρα μιας μεγάλης άρνησης επιστροφής στην «κανονικότητα», τότε θα άλλαζε πραγματικά ο κόσμος. Ελπίζω όλοι και όλες να είμαστε πλέον πιο κοντά σε αυτή τη συνειδητοποίηση- ο κόσμος πρέπει να αλλάξει. Η φροντίδα και η συμπόνια πρέπει να γίνουν ο βασικός γνώμονας των αποφάσεων μας, η αγάπη -και όχι το κέρδος- πρέπει να είναι ο βασικός γνώμονας των πράξεων μας.
Η Σίσσυ Δουτσίου είναι ηθοποιός και ποιήτρια, μέλος της συλλογικότητας ΚΕΝΟ ΔΙΚΤΥΟ και πρωταγωνίστρια της παράστασης ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ (Franz Kafka) του Ινστιτούτου Πειραματικών Τεχνών.
