της Ελίζε Βιλκ
Τον Νοέμβριο στο Θέατρο «ΠΡΟΒΑ»
Αρχές Νοεμβρίου ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου «ΠΡΟΒΑ», η σύγχρονη κωμωδία «Η Μέση Διάρκεια Ζωής των Πλυντηρίων» της νέας και πολυβραβευμένης Ρουμάνας θεατρικής συγγραφέως Ελίζε Βίλκ.
Τους βασικούς ρόλους ερμηνεύουν η Μαίρη Ραζή και ο Σωτήρης Τσόγκας. Την σκηνοθεσία υπογράφει ο Νίκος Σακαλίδης και την μετάφραση ο Βαγγέλης Δουκουτσέλης. Την πρωτότυπη μουσική συνθέτει ο Αλέξανδρος Μέντης.
«Η Μέση Διάρκεια Ζωής των Πλυντηρίων» δεν έχει ξαναπαιχτεί στην Ελλάδα. «Η Πράσινη Γάτα» είναι το πρώτο έργο της Ελίζε Βίλκ που παρουσιάστηκε στο ελληνικό κοινό από το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης το 2018 σε σκηνοθεσία Γιάννη Παρασκευόπουλου και απέσπασε θερμότατες κριτικές.
Η Ελίζε Βίλκ με την ευκαιρία της παρουσίας της στην Αθήνα, συνάντησε τους συντελεστές της παράστασης και είχαν μία εποικοδομητική συζήτηση. Η συγγραφέας ενθουσιάστηκε με το νεοκλασικό κτήριο, που στεγάζεται το Θέατρο «ΠΡΟΒΑ», στην συμβολή των οδών Ηπείρου και Αχαρνών. Το Θέατρο «ΠΡΟΒΑ» διανύει τον 36ο χρόνο συνεχούς καλλιτεχνικής πορείας και έχει στο ενεργητικό του 85 παραγωγές, συμμετοχή σε 4 διεθνή Φεστιβάλ, πολλές διακρίσεις και πολλά βραβεία συνόλου και ατομικά.
Περίληψη του Έργου
Η «Μέση διάρκεια ζωής των πλυντηρίων» είναι η ιστορία μιας τριμελούς οικογένειας που ζει και εργάζεται σε μία επαρχιακή πόλη. Το «εργάζεται», βέβαια, είναι σχετικό. Ο καταθλιπτικός πατέρας ερωτοχτυπημένος με τη Μαντόνα, η μπουχτισμένη μητέρα εθισμένη στις τηλεαγορές κι η εγκλωβισμένη κόρη σε παράνομο δεσμό με τον παντρεμένο γείτονα. Καθένας κάνει τα δικά του όνειρα. Τι είναι όμως αυτό που τους αλλάζει τη ζωή;
Συντελεστές
Κείμενο: Elise Wilk
Μετάφραση: Βαγγέλης Δουκουτσέλης
Σκηνοθεσία: Νίκος Σακαλίδης
Πρωτότυπη Μουσική: Αλέξανδρος Μέντης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Υάκινθος Μάινας
Φωτογραφίες: Μάνος Γαρυφάλλου
Παίζουν
Μαίρη Ραζή , Σωτήρης Τσόγκας
Σημείωμα του Σκηνοθέτη
Η Elize Wilk είναι θεατρική συγγραφέας, Ρουμάνα, νέα, πολυβραβευμένη. Ξεκίνησε να γράφει για το θέατρο το 2008 με μεγάλη επιτυχία και τα έργα της έκτοτε έχουν ανέβει στη Ρουμανία, στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική. Θεωρείται από τις πιο ενδιαφέρουσες νέα ευρωπαίες θεατρικές συγγραφείς.
Το έργο της «Η Μέση Διάρκεια Ζωής των Πλυντηρίων» (2010) έχει σαν πρώτη διευκρίνιση τη λιτή δήλωση: «Η δράση ξεκινάει στις αρχές του 2008 και ολοκληρώνεται τον Αύγουστο του 2009 σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, όπου μερικά χρόνια πριν, το κλείσιμο του ενός και μόνο εργοστασίου έστειλε χιλιάδες ανθρώπους στην ανεργία». Γίνεται αμέσως σαφές ποια είναι η βασική αιτία όλων αυτών που θα παρακολουθήσουμε στη διάρκεια του, άλλωστε το κλείσιμο του εργοστασίου θα υπενθυμίζεται συνεχώς κατά την εξέλιξη της δράσης. Έχουμε να κάνουμε λοιπόν, με ένα έργο κοινωνικού προβληματισμού. Αλλά η συγγραφέας αποφεύγει την παγίδα της σοβαροφάνειας και της πολιτικής μπροσούρας κι επιλέγει έναν πιο επικίνδυνο δρόμο: αυτόν της σάτιρας, της υπερβολής, της κωμωδίας, παντρεύοντας στοιχεία επιφανειακά αταίριαστα: νατουραλιστικές νύξεις και σουρεαλιστικές εκρήξεις, στιγμές αυθεντικού λυρισμού και ανθρωπιάς με παρανοϊκά ξεσπάσματα τόσο των ηρώων, όσο και των πραγμάτων που τους περιβάλλουν και που αποτελούν σύμβολα μιας ακραίας καταναλωτικής συμπεριφοράς, η ποία τους έχει επιβληθεί.
«Ένα κομμάτι ζωής» μιας οικογένειας σε μια κοινωνία σε κρίση: ο πατέρας, η μητέρα, η κόρη. Αδυναμία ουσιαστικής επικοινωνίας, παραίτηση ή λάθος διεκδικήσεις, φυγή στις ψευδαισθήσεις, στις εμμονές, στους απατηλούς στόχους. Ο πατέρας με έναν εμμονικό έρωτα για τη ροκ σταρ Μαντόνα, αυταπόδεικτα απατηλό, παραιτημένος από οτιδήποτε άλλο, η μητέρα εγκλωβισμένη ανάμεσα στην παραδοσιακή της θέση στην οικογένεια, ξεπερασμένη εκ των πραγμάτων, και στη μανία της για κατανάλωση μέσω τηλεαγορών, πραγμάτων άχρηστων και στα όρια του γελοίου, η κόρη αιχμάλωτη ενός ρομαντικού, προφανώς δικής της επινόησης, έρωτα για έναν παντρεμένο, «επιτυχημένο» γείτονα. Και η πραγματικότητα, η οποία βεβαίως εκδικείται, χωρίς να μαθαίνουμε στο τέλος αν αυτή της η «εκδίκηση» θα αφυπνίσει τους ήρωες, θα τους κάνει να συνειδητοποιήσουν την κατάσταση τους, να κάνουν κάτι γι’ αυτήν ή αν θα συνεχίσουν στον ίδιο ή έναν παραπλήσιο φαύλο κύκλο.
‘Έργο με ενδιαφέροντα προβληματισμό, με μια φόρμα που παίζει με τα είδη, ανθρωποκεντρικό και διασκεδαστικό, φωτεινά απαισιόδοξο, με τρείς ισότιμους ρόλους που κάτω από την τρέλα τους κρύβουν βαθιές, ακαθοδήγητες ανθρώπινες ανάγκες, καλεί σε μια παράσταση αντισυμβατική και εξωφρενική, ποιητική και αφαιρετική. Ένα από τα πολλά δείγματα σύγχρονης θεατρικής γραφής, που περιμένει τη σκηνική του πραγμάτωση.
Νίκος Σακαλίδης
Λίγα λόγια για την επιλογή του έργου
Τα βαλκάνια σημάδεψαν την πορεία μου. Η πολιτιστική μου σχέση μου με την Ρουμανία είναι μεγάλη και σημαντική. Το 1995, παρουσιάζαμε το έργο «Έρωτας και τιμωρία» του Ίον Λούκα Καρατζιάλε. Το Θέατρο Πρόβα έλαβε επίσημη πρόσκληση από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ρουμανίας για να συμμετάσχει στο 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου στην πόλη Τιργκοβίστε.
Η επίσκεψη μου σε διάφορες πόλεις της Ρουμανίας, η συναναστροφή μου με τους ρουμάνους συναδέλφους μου, η φιλοξενία, η αγάπη και η εκτίμηση τους για τον ελληνικό πολιτισμό και για το αρχαίο θέατρο με συγκίνησε ιδιαίτερα. Στο πλαίσιο των πολιτιστικών ανταλλαγών συνέχισα να συνεργάζομαι μαζί τους.
Το 2005, η Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης Μαίρης Ραζή «Η Πρόβα», συμμετέχει στο 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Δραματικών Σχολών «Υπερίων» που διεξήχθη στο Βουκουρέστι, με το έργο «Η παράσταση αρχίζει» (αποσπάσματα από αρχαίο, κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο σε δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία Σωτήρη Τσόγκα) και λαμβάνει τρία πρώτα βραβεία.
Το 2006, συμμετέχει στο ίδιο φεστιβάλ, με το έργο «Το δωμάτιο με τους Μανδαρίνους» του Ρομπέρ Τομά σε δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσόγκα και λαμβάνει δύο πρώτα βραβεία. Την ίδια χρονιά, το Θέατρο Πρόβα, συμμετέχει με το έργο «Το επάγγελμα της κυρίας Γουώρρεν» του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω στο 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου στην Μπραΐλα.
Το 2007, η Δραματική Σχολή Πρόβα, συμμετείχε στην Διαβαλκανική Συνάντηση Νέων που οργάνωσε στη Αθήνα ο Πολιτιστικός Οργανισμός ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, παρουσιάζοντας αποσπάσματα από την Σπουδή των μαθητών και των τριών ετών.
Μεγάλη τιμή για μένα, για το 2019, αποτελεί το γεγονός της βράβευσης μου ως Εξαίρετης Θεατρικής Ερμηνείας Τετραπλού Ρόλου από το 3οΔιεθνές Φεστιβάλ Διαβαλκανικού Θεάτρου.
Όταν ο Βαγγέλης Δουκουτσέλης πρότεινε το έργο της Ελίζε Βιλκ, σε δύο μέρες του είπα ότι θέλω να το παίξω. Ενθουσιάστηκα. Η Ελίζε Βιλκ έχει μια γραφή σύγχρονη, με νέες τάσεις, νέους κώδικες επικοινωνίας και αναζητήσεις.
Το έργο παρουσιάζει τη ζωή μιας σύγχρονης οικογένειας. Με προκάλεσε η αποκρυπτογράφηση των σχέσεων τους. Ο καθένας ζει στον κόσμο του, με τα όνειρα και τα αδιέξοδα του. Η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου στα χρόνια της οικονομικής κρίσης που παλεύει με την ανεργία, την εύρεση εργασίας σε άλλη χώρα, την μετανάστευση, την πλύση εγκεφάλου από την τηλεόραση. Η δύναμη της φαντασίας είναι μοναδική. Μέσα από αυτήν, οι τρεις ήρωες προσπαθούν να αλλάξουν το πεπρωμένο τους, με έναν τρόπο που το κωμικό εναλλάσσεται με το τραγικό.
Μαίρη Ραζή
Σημείωμα Μεταφραστή
Αθήνα 2015. Η πρώτη μου μετάφραση ανεβαίνει στο θέατρο Πρόβα. Το Επαγγελματικό Θέατρο της Διασποράς με συντονίστρια την Μόνικα Σαβουλέσκου Βουδούρη παρουσιάζει το έργο του Ματέι Βισνιέκ ‘’Το όμορφο ταξίδι των αρκούδων πάντα όπως το διηγείται ένας σαξοφωνίστας που είχε ερωμένη στην Φρανκφούρτη’’, 10 παραστάσεις στην ρουμάνικη και 10 παραστάσεις στην ελληνική γλώσσα.
Αθήνα 2016. Στα χέρια μου πέφτει ένα θεατρικό έργο μίας νέας συγγραφέως από την Ρουμανία με τον ιδιαίτερο τίτλο ‘’Η πράσινη γάτα’’. Ένα κοινωνικό θρίλερ με πρωταγωνιστές έφηβους που διηγούνται την ιστορία μίας εξαφανισμένης συμμαθήτριάς τους μέσα από μονολόγους.
Κοζάνη 2018. Η ‘’Πράσινη γάτα’’ της Ελίζε Βιλκ ανεβαίνει από το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης σε σκηνοθεσία Γιάννη Παρασκευόπουλου κι αυτή είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό κοινό έρχεται σε επαφή με την ρουμάνα συγγραφέα.
Η Ελίζε Βιλκ έχει όλα εκείνα τα συστατικά στα έργα της που μπορούν να γοητεύσουν έναν αναγνώστη: πλοκή, χαρακτήρες, ποιητική αφήγηση. Αυτός ήταν και ο λόγος που από απλός αναγνώστης αποφάσισα να γίνω μεταφραστής του έργου της. Για να μεταφέρω στην ελληνική γλώσσα όλα αυτά που ένιωσα διαβάζοντάς την στην ρουμάνικη. Ήρωες εγκλωβισμένοι σε ασφυκτικό περιβάλλον, έφηβοι με όνειρα, μεσήλικες με όνειρα, όνειρα που ζητούν να πραγματοποιηθούν…. Είναι η βασική θεματολογία των έργων της Βιλκ.
Στη ‘’Μέση διάρκεια ζωής των πλυντηρίων’’, μία τριμελής οικογένεια ζητάει να αποδράσει από την καταθλιπτική πραγματικότητα. Και με αφορμή ένα χαλασμένο πλυντήριο ξετυλίγεται μπροστά στον θεατή μία γνώριμη ιστορία που λίγο-πολύ όλοι έχουμε ζήσει. Περισσότερο όσοι έχουμε ενηλικιωθεί σε μικρές επαρχιακές πόλεις.
Μάρτιος 2018 και η ‘’Μέση διάρκεια ζωής των πλυντηρίων’’ φτάνει στην ολοκλήρωσή της. Η ελληνική μετάφραση είναι σχεδόν έτοιμη. Μετά από κάποιους μήνες καθημερινής ‘’συνάντησης’’ με τους ήρωες, στο μυαλό μου αρχίζουν να σχηματίζουν την εικόνα της κας Μαίρης Ραζή και του κου Σωτήρη Τσόγκα. Χωρίς ακριβώς να ξέρω πως και από που… Ίσως επειδή η πρώτη μου μετάφραση έτυχε να βρει στέγη στο φιλόξενο θέατρό τους. Και για αυτό θεωρώ πως είναι ένα καλό σημάδι. Όπως και το ότι έχω την ίδια ημερομηνία γέννησης που έχουν και δύο από τους βασικούς χαρακτήρες του έργου: ο Τζίκο και το είδωλό του!!!Βαγγέλης Δουκουτσέλης
