Γράφει ο Νίκος Μουρατίδης
To γλυπτό θρύλος, που πια περνάμε και δεν του δίνουμε σημασία, έχει μια μεγάλη και επεισοδιακή ιστορία. Αφού έμεινε για πάρα πολλά χρόνια στο ατελιέ του καλλιτέχνη, μετά άρχισε η γνωστή ιστορία: Αντιδράσεις, σεμνοτυφίες, βανδαλισμοί και ο ευνουχισμός του.
Κατεβαίνοντας την οδό Ηρώδου Αττικού λίγο πριν φτάσουμε στη Βασιλίσσης Όλγας – σε ένα ξέφωτο του Ζαππείου – υπάρχει το μαρμάρινο άγαλμα του Ξυλοθραύστη. Είναι το πιο εμβληματικό έργο του Δημήτρη Φιλιππότη και αναπαριστά έναν γυμνό άντρα, ο οποίος σπάζει με τη βοήθεια του χεριού και του ποδιού του ένα κούτσουρο. Είναι τόσο αληθοφανής η προσπάθεια που κάνει να το σπάσει, που το καθιστά ένα μικρό αριστούργημα.
Ο «ξυλοθραύστης» είναι το πιο εμβληματικό έργο του Δημήτρη Φιλιππότη κι από πολλούς θεωρείται αριστούργημα. Ο Φιλιππότης άρχισε να κατασκευάζει τον ξυλοθραύστη στο εργαστήριο του στα Πατήσια το 1871, πρώτα σε γύψο και πολύ αργότερα σε μάρμαρο, ξέροντας από την πρώτη στιγμή ότι θα είναι ένα από τα έργα του που θα τον χαρακτηρίσουν και θα μείνουν στην ιστορία. Μ’ αυτήν την σιγουριά απαίτησε από το κράτος να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του, ως έργου ισάξιου των αρχαίων έργων της κλασσικής περιόδου. Κανείς δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις του.
Επί χρόνια, κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς έβγαζε το γύψινο πρόπλασμα έξω από το εργαστήριο του στην Πατησίων, άναβε γύρω του κεριά και διαμαρτυρόταν, που ένα τέτοιο αριστούργημα παρέμενε ανολοκλήρωτο εξαιτίας της αδιαφορίας του κράτους.
Τριάντα χρόνια αργότερα, το 1901, ο μαρμάρινος «ξυλοθραύστης» ήταν επιτέλους έτοιμος με έξοδα του γλύπτη. Όταν εκτέθηκε για πρώτη φορά στην αίθουσα τέχνης «Παρνασσός» οι εφημερίδες και οι φιλότεχνοι έμειναν με το στόμα ανοικτό και αναγνώρισαν αμέσως την αξία του. Παρ’ όλα αυτά, κανείς δεν προσφέρθηκε να τον αγοράσει.
Έξι χρόνια αργότερα η Εθνική Πινακοθήκη έκανε μια πρόταση την οποία…..
Η συνέχεια εδώ:
