Η Αλεξάνδρα (Άντα) Πετρανάκη, εικαστικός, τοποθετείται στο polismagazino.gr για το Lockdown, τον πολιτισμό, το φόβο, την απώλεια, την υποχρεωτική μάσκα και το άγνωστο αύριο.
“Η επιβίωση όχι μόνο των καλλιτεχνών/ριων αλλά και των μορφών της τέχνης, όπως τις ξέρουμε, είναι αδιαπραγμάτευτη, δεδομένου ότι η παρουσίαση των ίδιων έργων διαδικτυακά, διαμορφώνει μια άλλη πραγματικότητα και για τους/τις δημιουργούς και για το κοινό και για την προσίδια “ομιλία” των έργων.”
Γενικό Lockdown: Αναγκαίο ή όχι; Η αναγκαιότητα, ενός γενικευμένου ή όχι Lockdown, εξαρτάται από τον βαθμό της προσωπικής μας ευθύνης. Εάν αυτός δεν φτάνει, προφανώς η υγεία είναι πρώτη απ’ όλα.
Πολιτισμός: στη χώρα που γεννήθηκε ποιο είναι το μέλλον του; Ο πολιτισμός είναι μια πανανθρώπινη υπόθεση που λιθαράκι – λιθαράκι “χτίσαμε” όλοι/ες μαζί με διαφορετικό τρόπο και διαφορετική στιγμή στο πέρασμα των καιρών. Η πολιτισμική πρόοδος όχι μόνο στη χώρα μας αλλά παγκοσμίως, είναι οι αξίες μας, ο τρόπος που ζούμε και ο βαθμός ελευθερίας μας. Τα πολιτικά συστήματα που έχουν επικρατήσει προτάσσουν παντού το κέρδος και αυτό φαίνεται να “στενεύει” το όραμα του πολιτισμού. Το “ανθρώπινο” αγωνίζεται για να μην χάσει το χαρακτήρα του συλλογικού. Ο πολιτισμός και οι μπροστάρηδές/ισσες του, πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τη διαδρομή. Δεν είναι ένδειξη πολιτισμού, τον 21ο αιώνα, η ύπαρξη του τρίτου κόσμου, δεν είναι ένδειξη πολιτισμού ο ιμπεριαλισμός, δεν είναι ένδειξη πολιτισμού ο φασισμός, δεν είναι ένδειξη πολιτισμού η βία, δεν είναι ένδειξη πολιτισμού η απομάκρυνση από τη φύση και η αδιαφορία για αυτήν.
Οι αξίες δεν πρέπει παραγκωνίζονται αλλά να συμπλέουν με την οικονομική και την τεχνολογική πρόοδο για να προχωρήσουμε, χωρίς να αφήσουμε πίσω κανέναν/μια, σε μια νέα κοινωνία με κέντρο τον πολιτισμό,την τέχνη που είναι η ίδια η ζωή άλλο αν διαχωρίστηκε για να να αποδυναμωθεί και να θεωρηθεί προοδευτικά δευτερεύουσα και είδος, συχνά, πολυτελείας.
Αγκαλιάζω: μία λέξη ή κάτι πιο σημαντικό σήμερα; Πάντα πιο σημαντικό. Και αν σήμερα αναγκαζόμαστε να το έχουμε ως λέξη και να αποφεύγουμε την πράξη είναι, ας ελπίσουμε, για λίγο, λόγω των συνθηκών. Μην το δαιμονοποιούμε. Αγκαλιά σημαίνει αγαπάω, κατανοώ, συμπάσχω, προστατεύω κλπ, το σύμβολο της συναισθηματικής νοημοσύνης που, ας είμαστε ειλικρινείς, ίσως πριν τον κορωνοϊό η βαθιά ουσία της μας έχει διαφύγει. Ίσως η πανδημία μας κάνει να νιώσουμε βαθύτερα και ευρύτερα την μεγάλη αξία της, τις αρετές της.
Φόβος – Απώλεια: υπάρχουν ως σκέψεις στην καθημερινότητά σας; Δέος και θλίψη για τόσες ζωές που χάνονται, για την απώλεια, ναι… Δεν θα μπορούσε στην περίπτωσή μου να είναι αλλιώς. Αφ’ ενός κάνω σκέψεις για το έργο μου και σίγουρα για τους δικούς μου ανθρώπους και την ζωή τους αλλά και η καθημερινότητά μου, στην πράξη, δεν με αφήνει αμέτοχη αφού παράλληλα δουλεύω, εδώ και χρόνια, στη Διοικητική Υπηρεσία ενός μεγάλου Νοσοκομείου της χώρας.
Μάσκα: ήρθε για να μείνει; Η ερώτηση αυτή, υποδηλώνει ίσως ένα συνωμοσιολογικό υπόβαθρο της κατάστασης. Χωρίς να είμαι απόλυτη, δεν θέλω να μιλήσω πάνω σε τέτοια βάση. Η μάσκα ήρθε, και άργησε κατά τη γνώμη μου να έρθει, για να μας προστατέψει και θα μείνει προφανώς μέχρι η πανδημία, όπως όλες στο παρελθόν, να ολοκληρώσει τον κύκλο της.
Καλλιτέχνης: “υπάρχει ελπίς” επιβίωσης για το αύριο; Τώρα βέβαια αν με ρωτάτε, με βάση ένα σενάριο παρατεταμένης διάρκειας αυτής της κατάστασης, θα πω ότι κάτι τέτοιο θα είναι πάρα πολύ δύσκολο για την οικονομική επιβίωση και πρέπει οι καλλιτέχνες να στηριχθούν πολύ από την πολιτεία η οποία, και προ covid και μετά, δείχνει να τους αντιλαμβάνεται σαν κάτι υποδεέστερο. Είναι η στιγμή, αν το πιστεύει, να αποδείξει έμπρακτα τη σημασία που δίνει στην προσφορά του καλλιτέχνη και την πίστη της στην τέχνη σαν άνοιγμα της οπτικής μας και της ψυχής μας, αν το επιθυμεί.
Μουσεία, Gallery, Θέατρα, Μουσικές Σκηνές: Ανοιχτά, κλειστά, με λίγα άτομα ή με κανονική λειτουργία; Τι προτείνετε; Το νοιάξιμο για την ζωή όλων προέχει και έτσι πρέπει να το δούμε. Πιστεύω όμως πως η πολιτεία πρέπει να λάβει υπόψη της το επείγον, γιατί φαίνεται πως δεν το βλέπει έτσι. Πρέπει να ευαισθητοποιηθεί και να εξαντλήσει τις δυνατότητές της για να στηρίξει, να συνδράμει στην εφαρμογή των μέτρων προστασίας ώστε να ανοίξουν, έστω με λίγα άτομα, όσοι χώροι έχουν τις προδιαγραφές. Πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να συνεκτιμήσει ότι η επιβίωση όχι μόνο των καλλιτεχνών/ριων αλλά και των μορφών της τέχνης, όπως τις ξέρουμε, είναι αδιαπραγμάτευτη, δεδομένου ότι η παρουσίαση των ίδιων έργων διαδικτυακά, διαμορφώνει μια άλλη πραγματικότητα και για τους/τις δημιουργούς και για το κοινό και για την προσίδια “ομιλία” των έργων.
Ποιο είναι το δικό σας αντίδοτο στο άγνωστο αύριο; Η σκέψη ότι, παρά τον κίνδυνο, ζούμε στιγμές ξεχωριστής δυναμικής. Στιγμές που ίσως, επειδή δοκιμάζουν τις αντοχές μας, το μυαλό μας, τα συναισθήματά μας, θα μας κάνουν, όταν ξεπεραστεί, σύντομα εύχομαι, η περιπέτεια, να ζήσουμε πιο ουσιαστικά την κάθε μέρα μας.
Ένα μήνυμά σας για τους αναγνώστες του polismagazino.gr; Η καλοσύνη “μετράει” ακόμα.
Αν και κλισέ, να είστε γεροί/ες, δυνατοί/ες και δημιουργικοί/ες.
