“Η μουσική για ένα παιδί είναι δημιουργική ενασχόληση και ορθή αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου. Για έναν έφηβο είναι διαφυγή από τις πρώτες δυσκολίες της ζωής και για κάθε ηλικία, επιπλέον, είναι τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας…”
Πολιτισμός και μουσική παιδεία. Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς; Η μουσική είναι γλώσσα των συναισθημάτων. Είναι μια γλώσσα που επικοινωνεί συναισθήματα μεταξύ ανθρώπων. Καθιστά δυνατή την επικοινωνία, ανεξάρτητα από τη γλώσσα, τη κουλτούρα, τον πολιτισμό. Σίγουρα λοιπόν, η μουσική ενώνει τους ανθρώπους, όμως κάθε λαός φέρει την δική του ιστορία της μουσικής. Τα μουσικά ακούσματα διαφέρουν από πολιτισμό σε πολιτισμό.
Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί; Προσωπικά -ως πιανίστας- λατρεύω να ακούω ηχογραφήσεις του ευφυέστατου πιανίστα και συνθέτη Evgeny Kissin. Έχει αφήσει στην ανθρωπότητα έναν απίστευτα μεγάλο αριθμό ηχογραφήσεων, τις οποίες άρχισε από μικρή ηλικία. Ο ίδιος έχει αναφέρει σε συνέντευξή του πως ένα ανθρώπινο μυαλό είναι αδύνατο να αντιληφθεί ό,τι έχουν σκεφτεί και γράψει -οι συνθέτες των προηγούμενων αιώνων-. Προσωπική μου άποψη είναι πως ο Kissin είναι ένας μουσικός που έχει φτάσει πιο κοντά στην σκέψη αυτών των συνθετών από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο μας σήμερα. Ακολουθώ το έργο του πολλά χρονιά και ελπίζω κάποια στιγμή να μου δοθεί η ευκαιρία να τον δω από κοντά.
“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί”. Πως θα περιγράφατε τη πρόταση; Μια μουσική σκέψη ποτέ δεν είναι συγκεκριμένη. Ο λόγος είναι η μεσολάβηση της ανθρώπινης τεχνικής. Θα μιλήσω για το πιάνο που μπορώ να δώσω πιο ακριβή παραδείγματα. Έστω ότι μια μουσική ιδέα γεννιέται σε έναν μουσικό, σήμερα, για ένα σύγχρονο πιάνο. Είναι πραγματικά αδύνατο να μεταδοθεί αύτη η σκέψη από τον εγκέφαλο, στο σώμα, στα χεριά, στα δάχτυλα, στα πλήκτρα, στις χορδές όπως ακριβώς ήταν στο μυαλό του μουσικού. Επιπλέον είναι αδύνατη η μίμηση ήχου, δηλαδή ένα πλήκτρο δεν μπορεί να πατηθεί με τον ίδιο τρόπο για να παραχθεί ο ίδιος ήχος δύο φορές. Είναι σαν κάποιος να επιχειρήσει να περπατήσει από μια άκρη ενός δωμάτιου στην άλλη, δυο φορές με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή να πατήσει τα ίδια άτομα ύλης. Είναι αδύνατο. Σε όλο αυτό βασίζεται το μεγαλείο της ανθρώπινης ερμηνείας. Οι συνθέτες, λοιπόν, που μας έχουν αφήσει οδηγίες σε παρτιτούρες, έχουν αποτυπώσει την σκέψη τους, η οποία – η αποτύπωση – δεν είναι ποτέ συγκεκριμένη, δηλαδή υπάρχουν πάντοτε πολλές ελευθερίες στην ερμηνεία. Δεν λέω πως κάποιος μπορεί να κάνει οτιδήποτε καθώς υπάρχουν οδηγίες – σύμβολα – σημειώσεις. Τέλος, κάθε ερμηνευτής εκλαμβάνει αυτές τις ελευθερίες με το δικό του τρόπο.
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη; Η μουσική για ένα παιδί είναι δημιουργική ενασχόληση και ορθή αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου. Για έναν έφηβο είναι διαφυγή από τις πρώτες δυσκολίες της ζωής και για κάθε ηλικία, επιπλέον, είναι τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ανάγκη να ερευνήσουν τα διαφορά είδη της μουσικής και να καταλήξουν σε εκείνο που τους εκφράζει. Η πολυτέλεια έγκειται στο γεγονός πως πολλοί γονείς ενώ επενδύουν σε φροντιστήρια και σε ξένες γλώσσες, είτε δε γνωρίζουν την αναγκαιότητα της μουσικής παιδείας, είτε οι πολλές δραστηριότητες ενός παιδιού δεν αφήνουν χρόνο.
Πως μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντου του παιδιού στη μουσική; Αν η οικογένεια δεν ωθήσει το παιδί στη μουσική από μικρή ηλικία, τότε χρειάζεται έναν τρόπο να δειχθεί το ταλέντο του, αν υπάρχει, για να μπορέσει ο γονιός να το εντοπίσει. Κάτι το οποίο είναι δύσκολο αν οι ίδιοι οι γονείς δεν έχουν γνώσεις περί αυτού. Αν, όμως, το παιδί ασχοληθεί με τη μουσική και διδαχθεί από έναν δάσκαλο, τότε εκείνος θα είναι ο πρώτος που θα μπορέσει να αναγνωρίσει το ταλέντο του. Ένας δάσκαλος βλέπει από νωρίς το σημείο που μπορεί να φτάσει ένα παιδί και του δείχνει τον σωστότερο δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει για να πάει σε αυτό.
Διδάσκεται σήμερα η μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση; Στη δημόσια εκπαίδευση εξαρτάται άμεσα από τον δάσκαλο ή τον καθηγητή. Πιο συγκεκριμένα από την μουσική του παιδεία, τις γνώσεις και τις απόψεις του για την μουσική. Ένας καθηγητής έχει την επιλογή να εντάξει στο μάθημά του την παράδοση της μουσικής. Κάτι που πολλοί δεν επιλέγουν να κάνουν. Ακόμα και στο μάθημά της μουσικής στο δημοτικό και στο γυμνάσιο, οι καθηγητές επιλέγουν να μην ασχοληθούν με την παράδοσή της αλλά προτιμούν να διδάξουν στα παιδιά ό,τι ξέρουν καλυτέρα και τους ενδιαφέρει σε προσωπικό επίπεδο. Για να διδαχθεί, λοιπόν ο καθένας, για την μουσική του παράδοση και του κόσμου γενικότερα πρέπει να απευθυνθεί στην ιδιωτική εκπαίδευση, δηλαδή σε ένα ωδείο. Προσωπικά, φοιτώ πάνω από 11 χρονιά στο Αθηναϊκό Ωδείο στη Νέα Σμύρνη, του οποίου οι αξιόλογοι καθηγητές, που έχω την τύχη να μάθω δίπλα τους, μου έχουν δώσει απεριόριστες γνώσεις για την παράδοση της μουσικής, για την μουσική αλλά και για τον κόσμο γενικότερα.
Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις; Σε ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων όπως σε μια χώρα πάντα υπάρχουν άνθρωποι με μουσική παιδεία, ταλέντο και ανάγκη να ασχοληθούν με αυτό στη ζωή τους. Προσωπικά, γνωρίζω και συναναστρέφομαι με πολλούς ταλαντούχους μουσικούς που ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο όχι μόνο για να διδάσκουν και να μοιράζονται με εκκολαπτόμενους μουσικούς τις γνώσεις τους αλλά για να επιμορφώνονται και οι ίδιοι.
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια; Λόγω της κλίσης μου στα θετικά μαθήματα του σχολείου και του ενδιαφέροντος μου από μικρή ηλικία για τις θετικές σπουδές, ως στόχο μετά το σχολείο έχω την εισαγωγή μου στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών. Το πιάνο είναι και θα είναι η μεγάλη αγάπη της ζωής μου και πάντα θα υπάρχει στην καθημερινότητα μου. Θα συνεχίσω να πηγαίνω σε σεμινάρια, σε συναυλίες και να παίρνω μέρος σε αυτές για να μοιράζομαι την αγάπη μου για την μουσική με όσο περισσοτέρους ανθρώπους είναι δυνατόν.
